Rwa barkowa – co to jest i jak wyleczyć?

Przybliżony czas czytania: 6 min.

 

Rwa barkowa (ICD10: M54) Co kryje się pod tą nazwą? Rwa barkowa, lub jak kto woli – rwa ramienna, jest to nic innego jak ból oraz uczucie mrowienia, które biegną od szyi w kierunku palców rąk.

U wielu osób dotkniętych tym schorzeniem ból nasila się w spoczynku lub określonej pozycji, a zmniejsza w trakcie ruchu. Dyskomfort może umiejscowić się również przyśrodkowo do łopatki. Rwa barkowa czasem przebiega z bólem potylicznej (tylnej) części głowy.

W Centrum KORE w Swarzędzu (15 min. od centrum Poznania) mamy duże doświadczenie w leczeniu rwy barkowej.

 

Początki rwy barkowej

Pierwszy napad rwy barkowej zazwyczaj ustępuje u większości chorych bez leczenia po kilku dniach lub miesiącach, nawet jeśli jego przyczyną jest duża przepuklina jądra miażdżystego. Im dłuższy czas trwania rwy, tym mniejsza szansa, że dolegliwości ustąpią samoistnie.

Jeśli rwa minie całkowicie, to kolejny napad może być spowodowany przepukliną jądra miażdżystego innego krążka międzykręgowego. Nawet masywne przepukliny jądra miażdżystego mogą ustąpić w ciągu tygodni lub miesięcy. Rwa może ustąpić, nawet jeśli przepuklina jądra miażdżystego wciąż będzie widoczna w MR lub TK.

Porażenie mięśni (rwa porażenna) może ustąpić częściowo lub nawet całkowicie, zwłaszcza jeśli jest niepełne. Porażenie całkowite zwykle nie ustępuje nawet po interwencji operacyjnej. Najczęściej dolegliwości bólowe ustępują, ale porażenie utrzymuje się przez jakiś czas lub nie ustępuje wcale.

 

Rwie barkowej mogą towarzyszyć również:

1. zaburzenia czucia – osłabienie czucia powierzchniowego (niedoczulica), które chorzy nazywają często “porażeniem”,oraz czucie opaczne (parestezje), które często są definiowane jako mrowienie, cierpnięcie, drętwienie, tysiąc igiełek itd.
2. osłabienie mięśni kończyny (niedowład, porażenie)

3. osłabienie odruchów ścięgnistych.

 

Umów się na leczenie rwy barkowej:

Tel: 503-733-127

Zapraszamy do naszej kliniki w SWARZĘDZU.

Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00

Rejestracja 10-18:00

OPINIE O NAS:

 

Przyczyny rwy barkowej

Przyczyny rwy barkowej mogą być różne i wpływają w dużej mierze na intensywność, długość trwania objawów oraz sposób leczenia.

Do przyczyn rwy barkowej zaliczamy:

• przepuklinę kręgosłupa (dyskopatię)

Jak to się dzieje? Krążek międzykręgowy składa się z zewnętrznie położonego pierścienia włóknistego oraz centralnego jądra miażdżystego. Pierścień włóknisty czasem pęka, a galaretowata substancja zawarta wewnątrz wyciska się przez powstałe pęknięcie.

Substancja ta wywiera nacisk na korzeń nerwu oraz prowadzi do powstania zapalenia i obrzęku, który dodatkowo wzmaga ucisk. Jeżeli ten stan trwa długo, prowadzi nieuchronnie do zniszczenia nerwu, co objawia się zaburzeniami czucia i osłabieniem silu mięśni poruszających kończyną górną.

• chorobę zwyrodnieniową stawów kręgosłupa, która polega na przedwczesnym zużyciu i zniekształceniu kręgów oraz łączących je stawów
• zespół uciskowy górnego otworu klatki piersiowej, który jest powodowany przez ucisk między innymi na splot ramienny, wywołany przez wrodzone nieprawidłowości, np. dodatkowe żebro szyjne, szczątkowe pierwsze żebro, dwudzielne pierwsze żebro, patologie włóknisto-mięśniowe itd.
• zmiany hormonalne, powodujące zmiany w strukturze kości
• nerwobóle
• “zawianie”, spowodowane siedzeniem przy otwartym oknie lub blisko działającej klimatyzacji
• guz nowotworowy uciskający nerwy.

Diagnostyka rwy barkowej

Diagnozę rwy barkowej może postawić ortopeda lub neurochirurg, na podstawie wywiadu z pacjentem, badania fizykalnego, w tym dokładnego badania odcinka szyjnego kręgosłupa oraz badań dodatkowych: RTG, rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej, badania przewodnictwa nerwowego.

 

Rwa barkowa a nowotwór.

Bardzo rzadko przyczyną ucisku struktur nerwowych są guzy nowotworowe.

Czy ból barku może być oznaką raka płuc?

Tak, może. Osoba z rakiem płuc może odczuwać ból lub osłabienie barku (a także klatki piersiowej, pleców, ramienia lub dłoni). Ból barku może wystąpić, jeśli guz płuc wywiera nacisk na pobliski nerw lub jeśli rak płuc rozprzestrzeni się na kości w barku lub wokół niego.

Należy jednak zauważyć, że ból barku może również wynikać ze stanu całkowicie niezwiązanego z rakiem i tak jest w większości przypadków. Jeśli ból barku pojawia się podczas spoczynku, nasila się w nocy lub nie powoduje utraty ruchu, może to wskazywać na raka płuc. Inne objawy raka płuc obejmują:

• Przewlekły kaszel
• Śluz zabarwiony krwią
• Duszność
• Przewlekły świszczący oddech
• Ostry, wibrujący dźwięk podczas oddychania
• Chrypka
• Nawracające infekcje dróg oddechowych, takie jak zapalenie płuc lub zapalenie oskrzeli
• Gorączka
• Zmęczenie
• bóle głowy
• Utrata apetytu i niezamierzona utrata masy ciała
• Obrzęk twarzy i szyi
• Trudności z połykaniem
• Uporczywy ból w klatce piersiowej niezwiązany z kaszlem

Leczenie domowe rwy barkowej

W warunkach domowych jedynym sposobem jest wprowadzenie oszczędzającego stylu życia. Cierpiący na rwę barkową nie powinien podejmować ciężkiej pracy, unikać wielogodzinnej pracy przy komputerze czy jazdy samochodem.

Wskazany natomiast jest odpoczynek i spanie na plecach. Podczas ostrej fazy rwy barkowej skuteczne są niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. W celu złagodzenia dolegliwości wskazane jest używanie maści, żelów raz specjalnych plastrów.

Ćwiczenia izometryczne na rwę barkową

Ćwiczenia na rwę barkową nie mogą być wykonywane w jej ostrej fazie. Ich wykonywanie ma charakter profilaktyczny – wzmocnienie i jednoczesne rozciągnięcie mięśni szyi ma za zadanie zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia kolejnego ataku.

Najlepiej, by ćwiczenia były dobrane indywidualnie do pacjenta przez fizjoterapeutę. Podczas ćwiczeń najważniejsze jest unikanie gwałtownych ruchów.

Przykładowe ćwiczenia:

• Ćwiczenie nr 1 na rwę barkową

Ćwiczący siedzi ze złączonymi stopami na podłodze, ma wyprostowane plecy, patrzy przed siebie, ma ściągnięte łopatki. Ręce ułożone swobodnie na udach. Następnie, bez zmiany ustawienia głowy oraz tułowia, należy oprzeć prawą dłoń poniżej skroni, by zgięty łokieć odwieść do boku. Kolejnym etapem jest oparcie głowy na ręce.

Napięcie powinno być utrzymane przez około 5 sekund, po czym następuje rozluźnienie mięśni na 10 s. Następnie wszystko powtórzyć po drugiej stronie. Ćwiczenie wykonujemy 3 razy dziennie po 10 powtórzeń na każdą stronę.

• Ćwiczenie nr 2 na rwę barkową

Chory siedzi na podłodze, ma złączone stopy, plecy wyprostowane, ściągnięte łopatki. Osoba patrzy przed siebie, a jej ręce są oparte na udach. Ustawienie głowy i tułowia pozostaje niezmienione, a pacjent umieszcza splecione palce na tyle głowy. Łokcie są skierowane na boki. Następnie musi napierać głową na ręce, które stawiają opór. Napięcie utrzymuje przez 5 sekund, a mięśnie rozluźnia na 10 s. Ćwiczenie wykonuje się 3 razy dziennie po 10 powtórzeń.

• Ćwiczenie nr 3 na rwę barkową

Pacjent siedzi ze złączonymi stopami na podłodze, ma wyprostowane plecy, patrzy przed siebie, ma ściągnięte łopatki. Ręce ma ułożone swobodnie na udach. Następnie, nie zmieniając ustawienia tułowia i głowy pacjent unosi ręce przed siebie. Ręce powinny być wyprostowane w łokciach, natomiast kciuki skierowane do góry.

Osoba wykonuje płynny ruch unoszenia rąk ponad głowę, podczas którego robi głęboki wdech. Pozycja powinna trwać 2 s, po czym następuje powolny powrót do ułożenia rąk na udach. Ćwiczenie wykonuje się 3 razy po 10 powtórzeń.

• Ćwiczenie nr 4 na rwę barkową

Chory siedzi na podłodze ze złączonymi stopami. Ma wyprostowane plecy, ściągnięte łopatki, patrzy przed siebie. Ręce może ułożyć swobodnie na udach. Ćwiczenie polega na tym, by oprzeć obie dłonie na czole, a następnie napierać na nie głową przez 5 sekund. Następnie na 10 sekund rozluźnia się mięśnie. Ćwiczenie najlepiej wykonywać 3 razy po 10 powtórzeń.

Ćwiczenia korygujące postawę ciała

• Ćwiczenie nr 1

Pacjent kładzie się na brzuchu na podłodze, a następnie podnosi górną część ciała na dłoniach, ściągając przy tym łopatki. Ćwiczenie trwa 3 sekundy i należy wrócić do pozycji wyjściowej. W celu osiągnięcia jak najlepszych efektów należy powtórzyć dane ćwiczenie 15-20 razy.

• Ćwiczenie nr 2

Chory kładzie się na plecach i unosi wyprostowane nogi do góry. Kręgosłup nie może się przy tym wyginać, a odcinek krzyżowy kręgosłupa powinien przylegać do podłoża. Następnie pacjent powoli opuszcza nogi, utrzymuje je nad ziemią przez ok. 3 sekundy i unosi do góry. Ćwiczenie powtarza się 15-20 razy.

• Ćwiczenie nr 3

Ćwiczenie będzie wymagało użycia piłki gimnastycznej. Chory kładzie się na plecach, umieszcza piłkę między udami i ściska ją tak mocno jak tylko potrafi przez 5 sekund. Czynność powtarza się 15-20 razy.

• Ćwiczenie nr 4

Pacjent siada płasko na podłodze ze złączonymi nogami. Następnie obejmuje stopy rękami i stara się je przyciągnąć do klatki piersiowej. W tej pozycji musi pozostać przez 20 sekund. Ćwiczenie wymaga pięciokrotnego powtórzenia.

 

Fizjoterapia w leczeniu rwy barkowej

Fizjoterapia wykorzystuje wiele metod, których zbawienny wpływ na dolegliwości związane z rwą barkową został udowodniony. Należą do nich:

• kinezyterapia
• terapia manualna
• zabiegi fizykalne (elektroterapia, laseroterapia, krioterapia)

Kinezyterapia to dziedzina fizjoterapii, której podstawą jest aktywność fizyczna i ruch. W leczeniu rwy barkowej oferuje ona ćwiczenia odcinka szyjnego kręgosłupa, tzw. pętlę Glissona.

Pętla Glissona to rodzaj uprzęży, która w sposób pośredni wyciąga odcinek szyjny kręgosłupa. Ze względu na delikatność tej okolicy, wszelkie ćwiczenia z wykorzystaniem pętli należy wykonywać, zachowując należytą ostrożność.Jest ona tak zbudowana, by zapewnić dobrą stabilizację podczas stosowania. Siła obciążenia również może być regulowana.

Pętlę Glissona stosuje się w celu rozciągnięcia szyi oraz rozluźnienia tkanek miękkich i zwiększenia przestrzeni międzykręgowych, co redukuje ewentualne uciski. W wyniku jej działania odbarczone zostają naczynia krwionośne oraz nerwy, co redukuje dolegliwości pochodzenia dyskopatycznego. Oprócz pętli kinezyterapia wykorzystuje ćwiczenia bierne, wspomagane oraz czynne stawu ramiennego.

Terapia manualna to metoda leczniczo-diagnostyczna chorób układu ruchu. Może przynieść bardzo dobre efekty w łagodzeniu bólu przy zwyrodnieniach stawów i schorzeniach kręgosłupa. Warunek powodzenia terapii to doświadczony fizjoterapeuta oraz regularność wykonywanych zabiegów.

Podczas sesji fizjoterapeuta stosuje specjalne chwyty, które pozwalają na ocenę ruchomości stawów oraz źródła bólu. Stosuje tzw. “grę stawową”, czyli uciskanie odpowiednich miejsc ciała i równoczesne ustawianie ciała w określony sposób, by przełamać opór w stawie i odblokować swobodny ruch. Działania fizjoterapeuty powinny być całkowicie bezbolesne dla pacjenta.

Przeciwwskazania dla zastosowania terapii manualnej to: zaawansowana osteoporoza, złamania i pęknięcia kości, naderwanie więzadeł, niestabilność stawu, gruźlica kości, stan zapalny z gorączką.

Metoda McKenziego opiera się na znajomości budowy krążka międzykręgowego. Składa się on z pierścienia włóknistego, który otacza jądro miażdżyste. Bardzo ważnymi elementami terapii są dokładnie zebrany wywiad oraz skrupulatne pomiary ograniczeń ruchowych i topografii dolegliwości.

Następnie ćwiczenia są dobierane indywidualnie do pacjenta. Do najpopularniejszych ćwiczeń na odcinek szyjny kręgosłupa należy tzw. “szuflada”, czyli cofanie brody i utrzymywanie jej przez chwilę w krańcowym położeniu w celu rozluźnienia mięśni podpotylicznych.

Przeciwwskazania to:

• ciąża,
• gruźlica,
• nowotwór,
• ostre stany zapalne,
• choroba Pageta,
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
• zespół ogona końskiego
• schorzenia osłabiające strukturę kości, np. osteoporoza
• półpasiec
• długotrwałe stosowanie leków sterydowych.

Zabiegi fizykalne mające zbawienny wpływ w leczeniu i zapobieganiu nawrotom rwy to:

1. Krioterapia polega na obniżeniu temperatury tkanek w celu osiągnięcia danego efektu terapeutycznego. Wyróżniamy krioterapię ogólną i miejscową.

Wpływ zimna na organizm:

• zwiększenie przemiany materii
• zwolnienie oddechu
• zwiększenie wydzielania przez nerki
• wydzielanie endorfin
• wzmożenie wydzielania hormonów

Krótkotrwałe zabiegi z użyciem zimna prowadzą do zwiększenia pobudliwości obwodowych nerwów czuciowych i ruchowych oraz wzmagają napięcie mięśni.

Długotrwałe zabiegi krioterapeutyczne podwyższają próg bólu, zmniejszają pobudliwość włókien nerwowych oraz rozluźniają mięśnie.

Przeciwwskazania do krioterapii:

• zespół Reynauda
• nadwrażliwość na zimno
• popromienne zmiany na skórze
• zapalenie pęcherza moczowego
• uszkodzona skóra
• zaawansowany stopień miażdżycy
• niedoczynność tarczycy.

1. Laseroterapia polega na stymulacji procesów naprawczych organizmu za pomocą promieni laserowych. Lasery wykorzystują różną moc, chociaż w fizjoterapii najczęściej używa się tych o mocy nie większej niż 500 mW. Laseroterapia ma działanie:

• przeciwbólowe
• przeciwzapalne
• antyobrzękowe
• usprawniające krążenie kapilarne
• przyspieszające regenerację uszkodzonych struktur
• stymulujące układ odpornościowy.

Przeciwwskazania:

• nowotwór
• nadczynność tarczycy
• ciąża
• ostre zakażenia wirusowe, bakteryjne, grzybicze
• miesiączka
• padaczka
• wysoka gorączka.

Kinesiotaping – plastrowanie na rwę barkową

Kinesiotaping, zwany też plastrowaniem dynamicznym, polega na przyklejaniu na ciało zgodnie z zasadami nierozciągliwych lub elastycznych taśm. Mogą mieć one różne kształty i właściwości, w zależności od miejsca przyklejania i efektu, jaki chcemy osiągnąć. Metoda ta posiada wiele zalet:

• ogranicza ból
• zmniejsza nadwrażliwość na dotyk ( tzw. przeczulicę)
• zwiększa zakres ruchomości i siłę mięśni
• zmniejsza obrzęk tkanek.

Oklejanie plastrami okolicy obręczy barkowej pozwala na redukcję przeciążeń i wzmocnienie mięśni, które doprowadziły do wystąpienia dolegliwości (bólu, mrowienia, drętwienia) i konsekwencji ucisku na nerwy i naczynia krwionośne tej okolicy.

Leki bez recepty w leczeniu rwy barkowej

W celu złagodzenia bólu przydatne będą doustne leki przeciwbólowe, np. ibuprofen, diklofenak, metamizol, meloksykam. Zazwyczaj paracetamol i kwas acetylosalicylowy nie są wystarczające w przypadku napadu rwy. Miejscowo można stosować maści oraz żele, które zawierają w sobie substancje o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym oraz okłady.

Jeżeli ból jest na tyle silny, że wymienione środki nie są w stanie go opanować, konieczna jest wizyta u lekarza, który może przepisać silniejsze leki doustne lub zastrzyki.

 

Zastrzyki w leczeniu rwy barkowej

Iniekcje to jedna z najbardziej wyspecjalizowanych technik leczenia bólu. Dzielimy je na zabiegi:

• wykonywane w warunkach ambulatoryjnych – wstrzyknięcia do powięzi, mięśni, tkanek obwodowych
• poważne zabiegi, niosące ryzyko powikłań – zastrzyki i zabiegi w osi mózgowo-rdzeniowej.

Przeciwwskazania do wykonania blokady:

• infekcja w miejscu, w którym ma być zrobiony zastrzyk
• zaburzenia krzepnięcia
• sepsa
• uczulenie na którykolwiek ze składników płynu do iniekcji.

Wyróżnia się różne techniki wstrzyknięć blokad. Jaka jest najlepsza w danym przypadku zależy od przyczyny bólu w obrębie barku. W przypadku zmian zwyrodnieniowych, pourazowych, zapalnych, czy artropatii związanej z uszkodzeniem pierścienia rotatorów wykonuje się wstrzyknięcie do stawu ramiennego lub barkowo-obojczykowego.

Kolejna technika to wstrzyknięcia do punktów spustowych. Metoda ta jest z powodzeniem stosowana w przypadkach zespołów: nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, naramiennego, piersiowego większego, dwugłowego ramienia czy trójgłowego ramienia.

Iniekcje nadtwardówkowe to bardziej zaawansowana technika leczenia rwy barkowej. Jako wskazanie do tej metody podaje się: neuropatię obwodową, zespół złożonego regionalnego bólu obejmującego kończyny górne, zwężenia i zmiany zwyrodnieniowe.

Iniekcje do przestrzeni nadtwardówkowej są wykonywane z użyciem kortykosteroidów oraz środków o działaniu znieczulającym miejscowo.

Jak działają kortykosteroidy? Kortykosteroidy zmniejszają stan zapalny w sąsiedztwie nerwu, zmniejszają dolegliwości bólowe, drętwienie rąk i osłabienie kończyn. Badania podają, że iniekcje nadtwardówkowe są o wiele bardziej skuteczne u pacjentów z bólem ostrym niż z bólem przewlekłym.

Jeszcze bardziej zaawansowanymi metodami leczenia bólu w obrębie kręgosłupa szyjnego oraz barku są zabiegi w obrębie wyrostków stawowych kręgów szyjnych. Zaliczamy do nich:

• iniekcje do stawów międzykręgowych
• blokadę gałęzi przyśrodkowej nerwu
• uszkodzenie gałęzi przyśrodkowej nerwu prądem o częstotliwości radiowej (RFL)

Tego typu zabiegi są przewidziane dla chorych, u których źródłem dolegliwości są uszkodzenia powierzchni stawowych w odcinku szyjnym kręgosłupa.

Prezentują oni dolegliwości takie jak: ból szyi, który promieniuje do okolicy potylicznej, promieniowej lub barku; ograniczenie ruchomości.

Co ze skutkami ubocznymi inwazyjnych metod leczenia?

Interwencyjne leczenie dolegliwości w obrębie barku cechuje się dużą skutecznością i w większości znacznie poprawia komfort życia chorych. Z reguły leczenie to jest łączone z przyjmowaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), inhibitorów cyklooksygenazy 2, opioidów czy też leków przeciwdrgawkowych i przeciwdepresyjnych, co może dawać szereg objawów niepożądanych.

Interwencyjne leczenie może też dawać skutki uboczne. Najpoważniejszym powikłaniem iniekcji dostawowych jest zakażenie w obrębie stawu. Jeżeli jednak podczas wykonywania zabiegu zachowuje się zasady aseptyki, takie powikłanie zdarza się bardzo rzadko.

Nieostrożne wykonywanie zabiegu może też skutkować uszkodzeniem torebki stawowej. Po wykonaniu zastrzyku w stawie mogą pojawić się krwiaki, dlatego tak ważne jest uciskanie miejsca nakłucia.

Ostrzykiwanie punktów spustowych może być niebezpieczne, jeżeli znajdują się one w pobliżu rdzenia i wychodzących z niego korzeni nerwów szyjnych.

W przypadku zespołu łopatkowo-żebrowego powikłaniem nakłucia może być odma opłucnowa, jeżeli igła wejdzie za głęboko i naruszy opłucną.

Rwa barkowa – jak spać?

Podczas ataku rwy barkowej i silnego bólu odcinka szyjnego kręgosłupa nie zaleca się spania na brzuchu. Może to nasilać dolegliwości i sprzyjać ich nawrotom. Przy częstych napadach rwy warto zainwestować w specjalną poduszkę ortopedyczną, która zadba o odpowiednie ułożenie głowy i szyi oraz zwiększy komfort snu.

 

Czytaj też o rwie udowej i zabiegach na zamrożony bark.

Umów się na leczenie rwy barkowej:

Tel: 503-733-127

Lub umów się on-line

Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00

Rejestracja 10-18:00

OPINIE O NAS:

 

 

Bibliografia:

1. dr n. med. Jerzy Maciejewski “Zespół uciskowy górnego otworu klatki piersiowej” https://www.mp.pl/pacjent/choroby-ukladu-krazenia/choroby/164017,zespol-uciskowy-gornego-otworu-klatki-piersiowej
2. http://www.neurocentrum.pl/dcten/wp-content/uploads/piskorz-2-p.pdf
3. https://fizjoterapeuty.pl/urazy/rwa-barkowa-rwa-ramienna.html
4. Czupryniak K., Skuteczność metody McKenziego w rwie ramiennej, 2/2017.
5. Kasperczyk T., Mucha D., Podstawy terapii manualnej, Wydawnictwo Jet, Kraków 2012.
6. Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 1996.
7. Markowski A., Kinesiotaping, Wydawnictwo SBM Renata Gmitrzak.
8. Mikołajewska E., Kinesiotaping w pediatrii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.
9. Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.

 

 

Dagmara Porada – Redaktor medyczny

Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.

 

 

 

Data publikacji: 15.12.2021

Data ostatniej aktualizacji: 30.06.2023