Ból kręgosłupa lędźwiowego – Przyczyny i leczenie

Ból kręgosłupa lędźwiowego to dość częsta dolegliwość, która prędzej czy później dotyka każdego z nas. Może mieć ona wiele przyczyn – od zbyt małej aktywności fizycznej, przez choroby zapalne po zbyt dużą aktywność fizyczną, która spowodowała nadmierne obciążenie odcinka lędźwiowego.

Gdzie właściwie znajduje się odcinek lędźwiowy kręgosłupa?

Stanowi on pięć kręgów znajdujących się między miednicą, a dwunastym żebrem. Kręgi to kości – struktury twarde. Za ruchomość kręgosłupa odpowiedzialne są tzw. dyski, czyli krążki międzykręgowe zbudowane z tkanki chrzęstnej. Zaburzenia w budowie tych krążków są jedną z częstych przyczyn bólu kręgosłupa.

Ból lędźwi może mieć szereg różnych przyczyn, dlatego tak ważne jest postawienie właściwej diagnozy i leczenie przyczyny bólu. Działanie skierowane na objawy pomaga złagodzić ból, ale leczenie przyczynowe pomoże ten ból wyeliminować.

W Centrum KORE w Swarzędzu mamy duże doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu bólu kręgosłupa lędźwiowego.

Przyczyny bólu kręgosłupa lędźwiowego

Tak, jak wyżej wspominaliśmy, tych przyczyn może być naprawdę wiele. Często są one bezpośrednio związane z kręgosłupem i są to:

• choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa
• urazy kręgosłupa
• przepuklina krążka międzykręgowego  – potocznie  “ wypadnięcie dysku ” lub przepuklina kręgosłupa
• dyskopatia
• wady postawy
• rwa kulszowa bądź  rwa udowa

Ból odcinka lędźwiowego może być także spowodowany przez przyczyny niezwiązane bezpośrednio z samym kręgosłupem, takie jak :

• kolka nerkowa
• endometrioza
• otyłość
• zapalenie przydatków
• guzy nowotworowe
• choroby wątroby i trzustki
• przewlekłe zaparcia
• choroby stawów biodrowych i krzyżowo-biodrowych

Dyskopatia – najczęstsza przyczyna bólu kręgosłupa lędźwiowego

Degeneracja krążków międzykręgowych, czyli dyskopatia, to jedna z najczęstszych przyczyn bólu kręgosłupa lędźwiowego. Jest to choroba zwyrodnieniowa krążka międzykręgowego, która u wielu z nas zaczyna się już w okresie dorastania.

Chociaż zdarza się, że choroba ta może mieć podłoże genetyczne, to zazwyczaj jest ona związana z nieprawidłowym obciążeniem kręgosłupa. Często powoduje ona ból kręgosłupa lędźwiowego przy schylaniu.

Przyczyny dyskopatii

Do głównych przyczyn tego schorzenia należy tak zwany “niehigieniczny styl życia”, czyli ciągłe siedzenie ze zgarbionym kręgosłupem oraz brak ćwiczeń wzmacniających i rozciągających mięśnie.

Kolejną częstą przyczyną jest praca fizyczna polegająca na podnoszeniu ciężkich przedmiotów oraz aktywność fizyczna bez odpowiedniego przygotowania (dlatego tak ważna jest rozgrzewka przed treningiem!). Kontuzje i urazy kręgosłupa, a także zaawansowany wiek również należą do częstych przyczyn dyskopatii.

Dyskopatia lędźwiowa – objawy

Najczęściej jest to ból w dolnej części kręgosłupa. Pojawia się on wskutek licznych przeciążeń i związanych z tym mikrourazów. Gdy włókna pierścienia włóknistego krążka międzykręgowego zaczną pękać, prowadząc do przesunięcia się jądra miażdżystego w kierunku rdzenia kręgowego, dochodzi do powstania ostrego i przeszywającego bólu, potocznie zwanego postrzałem.

Inne nazwy dla tej dolegliwości to lumbago bądź lumbalgia. Często dyskopatia powoduje nadmierne napięcie mięśni kręgosłupa powodując ich bolesne skurcze.

Niektórzy ludzie skarżą się na ból kręgosłupa lędźwiowego po nocy. Takie poranne dolegliwości bólowe w tej części kręgosłupa również mogą być spowodowane dyskopatią. Taki ból należy różnicować z bólami wynikającymi z przykurczów zgięciowych w stawach biodrowych.

Dyskopatia lędźwiowa – diagnostyka i leczenie

Im szybciej zajmiemy się diagnostyką bólu kręgosłupa, tym lepiej. Wczesna diagnoza może zapobiec dalszemu rozwojowi choroby. Dyskopatię diagnozuje się na podstawie dokładnego wywiadu na temat stylu życia pacjenta oraz okoliczności występowania tej dolegliwości. Często konieczna jest diagnostyka obrazowa: RTG, rezonans magnetyczny bądź tomografia komputerowa.

Leczeniem dyskopatii zajmuje się lekarz ortopeda. Zazwyczaj włącza się farmakoterapię, która łagodzi dolegliwości bólowe oraz stany zapalne. Gdy ból minie, co umożliwi swobodny ruch – włącza się ćwiczenia, które powinny być przeprowadzane pod okiem doświadczonego specjalisty.

Jeśli żadna z tych rzeczy nie pomaga, to czasem lekarz decyduje się na podanie zastrzyku nadtwardówkowego, który zmniejszy stan zapalny i obrzęk. Ostatecznością jest operacja – jest ona przeprowadzana tylko wtedy, gdy nieinwazyjne metody leczenia zawiodły.

Gdy ból kręgosłupa promieniuje gdzieś indziej…

Zdarza się tak, że jądro miażdżyste wysuwa się z centralnej części dysku i powoduje ucisk na nerw kręgosłupa lędźwiowego. Prowadzi to do powstania rwy kulszowej bądź udowej. To schorzenie potocznie jest nazywane “korzonkami”. Wszyscy słyszeli o rwie kulszowej, ale nie każdy zdaje sobie sprawę czym tak naprawdę ona jest  i skąd się bierze.

Czym jest rwa kulszowa?

Jest to ból, który promieniuje od lędźwiowo-krzyżowego odcinka kręgosłupa do tylnej powierzchni uda i podudzia, a nawet stopy. Jest to spowodowane uciskiem krążka międzykręgowego na nerw kulszowy bądź jego korzenie nerwowe. Wyżej wspomnieliśmy także o rwie udowej.

Czy to dwie nazwy jednego schorzenia?

Nie – chociaż rwa kulszowa i udowa mają podobną przyczynę (ucisk na nerw), to różnią się one między sobą umiejscowieniem dolegliwości bólowych.

Objawy rwy kulszowej

Rwa kulszowa może objawiać się bólem ostrym bądź stopniowo nasilającym się. Ostry początek bólu zazwyczaj jest związany z urazem bądź nagłym przeciążeniem kręgosłupa. Zazwyczaj pierwszym objawem jest ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, który następnie promieniuje do pośladka, tylnej powierzchni uda, podudzia oraz stopy.

Na obszarze unerwionym przez nerw kulszowy – największy nerw ludzkiego ciała – oprócz bólu mogą pojawić się zaburzenia czucia (mrowienie lub drętwienie) bądź osłabienie siły mięśniowej – utrudnione staje się zginanie i prostowanie stopy.

Cechą charakterystyczną rwy kulszowej jest to, że ból nasila się nawet podczas nieznacznych ruchów kręgosłupa. W takich przypadkach tak podstawowe czynności, jak chodzenie czy kaszel mogą nasilać objawy bólowe, co znacznie utrudnia codzienne funkcjonowanie.

Przyczyny rwy kulszowej

Rwa kulszowa może mieć różne przyczyny. Najczęstszą z nich jest ucisk krążka międzykręgowego na korzenie nerwu kulszowego. Zazwyczaj wynika to ze zwyrodnienia krążka, czyli dyskopatii, o której pisaliśmy powyżej. Oprócz zwyrodnienia krążków może dojść także do przepukliny jądra miażdżystego krążka międzykręgowego, co potocznie zwane jest “wypadnięciem dysku”.

Do kolejnych przyczyn rwy kulszowej należą:

• zwężenie kanału kręgowego (gdyż zmniejsza się przestrzeń dostępna dla rdzenia kręgowego i nerwów, co powoduje na nie ucisk)
• zapalenie kości i stawów
• uraz kręgosłupa lędźwiowego
• kręgozmyk

Jakie natomiast są czynniki ryzyka wystąpienia rwy kulszowej?

• wielogodzinne siedzenie bądź stanie
• reumatoidalne zapalenie stawów
• brak aktywności fizycznej
• osteoporoza i naturalne procesy starzenia
• nadwaga lub otyłość
• cukrzyca
• nieprawidłowa postawa ciała

Ból kręgosłupa lędźwiowego a wady postawy

Gdy popatrzymy na kręgosłup od boku, to mamy wrażenie, że kształtem przypomina on literę S. Ten niezwykły kształt kręgosłupa jest tworzony przez naturalne krzywizny:

• lordozę szyjną
• kifozę piersiową
• lordozę lędźwiową
• kifozę krzyżową

Lordoza to wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną, a kifoza to wygięcie w stronę grzbietową. To właśnie te naturalne krzywizny pozwalają kręgosłupowi na pełnienie funkcji podporowej. Zdarza się niestety tak, że pojawiają się patologiczne wykrzywienia kręgosłupa w postaci nadmiernej kifozy, skoliozy bądź nadmiernej lordozy.

Wady postawy stanowią nie tylko defekt natury estetycznej. Każde zaburzenie w budowie ciała ma negatywny wpływ na funkcjonowanie nawet bardziej oddalonych od kręgosłupa obszarów. Konsekwencją wad postawy jest między innymi niewłaściwy balans mięśniowy, który może prowadzić do nadmiernych obciążeń,a w konsekwencji uszkodzeń kręgosłupa, co powoduje dolegliwości bólowe.

Nadmierna kifoza piersiowa, czyli okrągłe plecy

U osób z hiperkifozą oprócz tak zwanych “okrągłych pleców” można zaobserwować także zapadniętą klatkę piersiową oraz odstające i rozsunięte łopatki. Często bywa tak, że wada ta nie powoduje dolegliwości bólowych, lecz przy większych kątach skrzywienia może pojawić się ból kręgosłupa, głównie w części lędźwiowej.

Warto jest zatem pilnować prawidłowej postawy – zadbać o to, by się nie garbić. Niestety dzisiejszy tryb życia sprzyja powstawaniu okrągłych pleców. Wielogodzinne siedzenie  przy biurku bądź pochylanie się nad ekranem telefonu wzmaga tę wadę postawy.

Oprócz próby utrzymania prostego kręgosłupa warto także pamiętać o tym, żeby trzymać telefon wyżej – w ten sposób unikniemy nadmiernego pochylania się, co znacznie odciąża odcinek szyjny kręgosłupa, a także zmniejsza tendencję do powstawania okrągłych pleców.

Jeśli jednak utrzymanie prawidłowej postawy Ci nie wychodzi, ciągle zapominasz o tym, żeby kontrolować swoją postawę, a garb na plecach się pogłębia – warto udać się do fizjoterapeuty. Pomoże on w dobraniu odpowiednich ćwiczeń oraz pokaże jak je wykonywać.

Właściwe ćwiczenia wzmacniające i rozciągające pomagają w eliminacji wad postawy, czego korzyścią jest zmniejszenie dolegliwości bólowych kręgosłupa lędźwiowego.

Nierówność kończyn jako przyczyna bólu kręgosłupa lędźwiowego

Nierówność kończyn dolnych może mieć różne przyczyny – może być wrodzona, pourazowa bądź pozapalna. Może także wynikać ze zmian nowotworowych, schorzeń układowych oraz schorzeń neurologicznych. Stanowi ona przede wszystkim problem funkcjonalny, a nie kosmetyczny.

Skrócenie jednej kończyny powoduje utykanie, a także zwiększa wydatek energetyczny z powodu patologicznych ruchów miednicy. Jest ona przyczyną skoliozy z bólami w części lędźwiowej kręgosłupa.

Leczeniem takiej przypadłości zajmuje się lekarz ortopeda – ocena stopień zaawansowania wady i wybiera odpowiedni sposób leczenia. Pomocnym specjalistą może okazać się także doświadczony fizjoterapeuta, który dobierze odpowiednie i zindywidualizowane ćwiczenia wspomagające radzenie sobie z tą wadą.

Ból odcinka lędźwiowego niezwiązany z narządem ruchu

Ból kręgosłupa lędźwiowego i podbrzusza

W przypadku wystąpienia takiego bólu przyczyn zazwyczaj należy poszukiwać poza układem ruchu, gdyż odcinek lędźwiowy kręgosłupa rzadko powoduje bóle podbrzusza. Częstą przyczyną takiej dolegliwości są skurcze macicy związane z miesiączką. Takie objawy mogą występować również w przypadku endometriozy.

Niekiedy za bóle w tym odcinku są odpowiedzialne także guzy macicy oraz zapalenie przydatków.

Dolegliwości układu moczowego jako przyczyna ból w odcinku lędźwiowym

Czasami ból odczuwany w odcinku lędźwiowym może być spowodowany kamicą nerkową. Schorzenie te początkowo może nie dawać żadnych objawów przez lata –  w tym czasie kamienie stopniowo rosną i się powiększają. Z czasem może pojawić się tępy ból pleców, który bywa błędnie przypisywany schorzeniom kręgosłupa.

Nagły, ostry i niezwykle silny ból w okolicy lędźwiowej może być spowodowany kolką nerkową. Jego przyczyną jest przemieszczenie się kamienia z nerki do moczowodu. Jeśli Twojemu bólowi lędźwi towarzyszą zaburzenia oddawania moczu to prawdopodobnie możesz mieć kamicę nerkową. Udaj się do lekarza w celu ustalenia diagnozy i zastosowania odpowiedniego leczenia.

Co robić gdy wystąpi ból kręgosłupa lędźwiowego?

Postępowanie z bólem kręgosłupa lędźwiowego zależy od stopnia jego nasilenia. Jeśli nie jest on bardzo silny i nie utrudnia codziennego funkcjonowania to można spróbować sposobów domowych : ograniczenia zbędnych ruchów i odciążenia kręgosłupa, maści bądź tabletek przeciwbólowych oraz gorących lub też zimnych okładów.

Jeśli ból nie ustąpi w ciągu kilku dni, to należy zgłosić się do lekarza, który po wykonaniu badania może zlecić mocniejsze środki przeciwbólowe oraz leki rozluźniające mięśnie. Warto także udać się do fizjoterapeuty, który dobierze odpowiedni zestaw ćwiczeń relaksujących pospinane mięśnie.

Do lekarza należy zgłosić się jak najszybciej, jeśli wystąpi któryś z poniższych przypadków:

• ból jest niezwykle silny, nie do zniesienia, uniemożliwiający normalne funkcjonowanie
• bólowi towarzyszy osłabienie siły ruchów kończyn dolnych
• oprócz bólu pojawiają się zaburzenia czucia na skórze kończyny dolnej
• pojawi się niemożność oddania moczu przez więcej niż 12 godzin.

Jak złagodzić ból kręgosłupa lędźwiowego?

W okresie ostrego bólu odcinka lędźwiowego kręgosłupa podstawowym postępowaniem jest ograniczenie ruchów. Bardzo ważne jest to, żeby kręgosłup w tym czasie odciążyć, dlatego dobrze jest zostać w łóżku na parę dni (nie powinno się leżeć dłużej niż 4-5 dni). Powinno się unikać czynności, które powodują nasilenie bólu.

Zawsze warto udać się do fizjoterapeuty, który dobierze odpowiedni zestaw ćwiczeń w zależności od przyczyny dolegliwości. Aktywność fizyczna jest podstawą, jeśli chodzi o zdrowie kręgosłupa.

Często ból odcinka lędźwiowego wynika z nadmiernych jego obciążeń bez odpowiednio przygotowanych do tego mięśni. Dlatego tak ważne jest, aby wzmacniać i rozciągać mięśnie pleców – są one niezbędne do prawidłowej pracy kręgosłupa.

Oprócz specjalnych ćwiczeń fizjoterapeuta może także dobrać odpowiednie zabiegi fizykoterpeutyczne. Do metod powszechnie stosowanych w uśmierzaniu bólu odcinka lędźwiowego należą takie zabiegi jak: ultradźwięki, krioterapia, terapia ciepłem bądź TENS, czyli przezskórna elektrostymulacja prądem.

Metody te nie powinny być nigdy głównym i jedynym elementem leczenia, aczkolwiek nie należy opóźniać ich wprowadzenia – im wcześniej się je wdroży, tym mniejsze ryzyko przejścia ostrego bólu lędźwi w stan przewlekły.

Ostry ból kręgosłupa lędźwiowego nie mogę wstać – co robić?

To może być lumbago. Oznacza ono bardzo silny i ostry ból kręgosłupa w odcinku krzyżowo-lędźwiowym. Bardzo rzadko zdarza się także tzw. lumbago szyjne lub piersiowe. Zalecane jest leczenie farmakologiczne i fizjoterapia, które pomagają zmniejszyć nadmierne napięcie mięśniowe, rozluźnić tkanki, zmniejszyć ucisk na kręgosłup i zadbać o jego właściwą ruchomość i kondycję.

Jak spać gdy boli kręgosłup lędźwiowy?

Naukowcy od dawna obserwowali związek między bólem krzyża a problemami ze snem, a coraz więcej dowodów wskazuje na dwukierunkowy związek, w którym mogą one wzajemnie się wzmacniać.

Dyskomfort związany z bólem kręgosłupa może być główną przeszkodą w zasypianiu. Ból w dole pleców utrudnia zasypianie lub może wywołać nocne przebudzenia, gdy ból narasta.

Jednocześnie osoby z problemami ze snem są bardziej narażone na ból lub jego nasilenie . Eksperci nie są pewni, dlaczego tak się dzieje, ale istnieje kilka potencjalnych wyjaśnień.

Brak snu może zaburzać gojenie, wpływać na nastrój w sposób zwiększający wrażliwość na ból lub zakłócać działanie substancji chemicznych w mózgu, które są zaangażowane w odczuwanie bólu.

Jak pozycje do spania wpływają na ból w dole pleców?

Kolejny związek między snem a bólem dolnej części pleców jest związany z tym, jak pozycja snu wpływa na ustawienie kręgosłupa. Chociaż postawa jest zwykle kojarzona z siedzeniem i staniem, jest również kluczowa podczas leżenia.

Pozycja do spania, która obejmuje skręcanie, wykrzywianie lub w inny sposób wywieranie nacisku na kręgosłup lędźwiowy, może powodować ból i sztywność. Ten ból często nasila się rano, ale może utrzymywać się przez cały dzień.

Najlepsze pozycje do spania w przypadku bólu dolnego odcinka kręgosłupa

Najlepszą pozycją do spania dla bólu dolnej części pleców jest pozycja na boku z częściowym zgięciem w kolanach. Utrzymywanie ugiętych kolan pomaga zrównoważyć ciało i zmniejsza nacisk na odcinek lędźwiowy kręgosłupa.

Wiele osób uważa za pomocne umieszczenie małej poduszki między kolanami, aby ta pozycja była wygodniejsza.

Niestety, wiele osób śpiących na plecach lub brzuchu ma trudności ze zmianą pozycji do spania. Mimo to mogą podjąć kroki, aby zmniejszyć obciążenie dolnej części pleców:

• Osoby śpiące na plecach mogą umieścić poduszkę pod kolanami, nogami i/lub dolną częścią pleców, aby podtrzymać naturalną krzywiznę kręgosłupa i zminimalizować nacisk w odcinku lędźwiowym.
• Osoby śpiące na brzuchu powinny wybrać tylko cienką poduszkę pod głowę i umieścić poduszkę bardziej podtrzymującą pod biodrami i brzuchem. Działa to, aby zapobiec zapadaniu się dolnej części pleców w kształt litery U, co powoduje, że kręgosłup nie jest wyrównany.

Niektóre osoby z bólem pleców korzystają z regulowanego łóżka, które ułatwia podniesienie górnej lub dolnej części materaca w sposób zmniejszający napięcie w dolnej części pleców.

Ból kręgosłupa lędźwiowego – lepiej zapobiegać, niż leczyć

W wielu przypadkach ból odcinka lędźwiowego kręgosłupa wynika z naszych zaniedbań. Bardzo ważna jest nauka poprawnego schylania się, zwłaszcza jeśli na co dzień dźwigamy ciężkie przedmioty. Wiele ludzi podczas schylania się ma proste kolana i zgięte plecy, co jest idealnym przepisem na ból pleców.

Podczas schylania należy mieć wyprostowane plecy oraz lekko ugięte nogi w kolanach. Taka pozycja pozwala na uniknięcie nadmiernego obciążania kręgosłupa.

Tak, jak już wcześniej wspominaliśmy – niezwykle ważna jest codzienna aktywność fizyczna. Co warto ćwiczyć, by mieć zdrowy kręgosłup? Podstawą są ćwiczenia wzmacniające mięśnie tułowia, lecz nie można zapominać o brzuchu – mięśnie brzucha pełnią niezwykle ważną rolę w stabilizacji naszego ciała i utrzymaniu poprawnej postawy.

Ćwiczenia rozciągające, aerobowe oraz pływanie na basenie, to również świetny sposób na zadbanie o kręgosłup.

Jeśli chcesz cieszyć się plecami bez bólu, to pamiętaj także o zachowywaniu odpowiedniej postawy ciała – staraj się nie garbić i utrzymywać proste plecy. Właściwa postawa jest niezbędna dla zdrowia naszego kręgosłupa.

W tym aspekcie warto skonsultować się z fizjoterapeutą, który czasami może dostrzec wady postawy, których my wcześniej nie zauważyliśmy. Odpowiednio dobrane ćwiczenia korekcyjne pomogą zmniejszyć dolegliwości związane z wadą, a także pomogą w stabilizacji kręgosłupa.

Umów się na leczenie bólu kręgosłupa:

Tel: 503-733-127

Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00

OPINIE O NAS:

Dr n. med. Małgorzata Chochowska

fizjoterapeuta ortopedyczny, fizjoterapeuta uroginekologiczny, hirudoterapeuta

mgr Krzysztof Rujna

fizjoterapeuta ortopedyczny, fizjoterapeuta sportowy, hirudoterapeuta

mgr Katarzyna Grabowska

fizjoterapeuta ortopedyczny, fizjoterapeuta stomatologiczny

 

mgr Agnieszka Woelke

fizjoterapeuta ortopedyczny, fizjoterapeuta wisceralny

Dagmara Porada – Redaktor medyczny

Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.

Bibliografia:

1. Ortopedia i traumatologia 2, prof. dr hab. med. Tadeusz Sz. Gaździk, wydanie III, Warszawa 2010
2. Kompendium ortopedii, Damian Kusz, Warszawa 2015
3. Interna Szczeklika, 2021
4. “Lower Back Pain: What Could It Be?” https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/back-pain/lower-back-pain-what-could-it-be
5. “Lower Back Pain Symptoms, Diagnosis, and Treatment”, John Peloza https://www.spine-health.com/conditions/lower-back-pain/lower-back-pain-symptoms-diagnosis-and-treatment

Ból kręgosłupa

Dolegliwości bólowe okolicy kręgosłupa stanowią dość częstą przypadłość wśród społeczeństwa.  Co raz częściej na wystąpienie bólu w szczególności w okolicy lędźwiowej kręgosłupa narzekają zarówno osoby młodsze, jak i starsze bez względu na płeć.

Pojawienie się dolegliwości bólowych w tym odcinku kręgosłupa tj. w dolnej części okolicy krzyżowej mogą mieć różne podłoże. Dolegliwości bólowe kręgosłupa w szczególności odcinka lędźwiowego stanowi poważny problem medyczny, ponieważ dotyka blisko 80% populacji, a w szczególności kobiety w przedziale wiekowym 45-60 lat.

Przyczyny bólu kręgosłupa.

Wśród popularnych czynników, które mogą przyczyniać się do powstawania dolegliwości bólowych kręgosłupa są m.in.:

• Aktywność fizyczna
• Wiek
• Budowa anatomiczna ciała
• Rodzaj wykonywanej pracy zawodowej
• Uwarunkowania genetyczne

W wielu przypadkach o wystąpieniu bólu w odcinku lędźwiowym decyduje tzw. krążek międzykręgowy. To on stanowi jeden z elementów składających się na budowę kręgosłupa. Swoją budową przypomina dysk.  Dolegliwości bólowe związane z dyskiem budującym kręgosłup nazywa się dyskopatią.

Nie tylko elementy budowy kręgosłupa, mogą oddziaływać na powstawanie dolegliwości bólowych zwłaszcza w odcinku lędźwiowym. Często wystąpienie bólu w okolicy lędźwiowej może świadczyć o problemach zdrowotnych znajdujących się w sąsiadujących układach, narządach.  Po wyeliminowaniu przyczyn ze strony kręgosłupa warto udać się na wizytę kontrolną do lekarza, aby wykluczyć m.in.:

• Choroby związane z układem moczowym tj. zapalenie nerek, kolkę nerkową.
• Choroby z zakresu ginekologii tj. endometriozę, promieniowanie dolegliwości bólowych podczas menstruacji,
• Dolegliwości bólowe związane z chorobami wątroby oraz trzustki
• Choroby układu pokarmowego
• Zmiany w okolicy gruczołu krokowego tj. przerost prostaty u mężczyzn
• Choroby nowotworowe
• Zmiany w okolicach stawów biodrowych, krzyżowo- biodrowych
• Wyeliminowanie stanów zapalnych.

Kolejną przyczyną dolegliwości bólowych w odcinku lędźwiowym dotyka kobiet.  Ciąża, bo to o niej mowa, przyczynia się do zmian anatomicznych okolic miednicy, co może skutkować dolegliwościami bólowymi w odcinku lędźwiowym oraz okolic miednicy.

Zmiany w organizmie kobiety m.in. zmiana postawy ciała wynikająca z przeniesienia środka ciężkości ku przodowi oraz zwiększanie się masy ciała doprowadza do mocniejszego odczuwania dyskomfortu oraz bólu.

Objawy bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym.

Podstawowym objawem jest ból zlokalizowany w odcinku lędźwiowym.  Charakteryzuje się nagłym oraz ostrym bólem w okolicy krzyżowej. Pojawia się po wykonywanym gwałtownym ruchu np. podczas schylania się, podnoszenia przedmiotów.

Ból ma charakter przeszywający, znajduje się głęboko, a każdy, nawet minimalny ruch sprawia, że dolegliwości bólowe jeszcze bardziej się nasilają i są nie do zniesienia. Dolegliwości bólowe sięgają dolnej partii kręgosłupa oraz bliskiej okolicy. W dużej ilości przypadków ból może również promieniować do okolic bioder, ud, podudzi oraz stóp, zarówno jednej jak i drugiej kończyny.

Ból w okolicy lędźwiowej może również mieć charakter tępy i rozlany, który stopniowo będzie narastał. Wzrost bólu odczuwa się podczas leżenia, siedzenia. Ten rodzaj bólu jest bardzo charakterystyczny dla chorób krążka międzykręgowego.

Dyskopatia lędźwiowa a jelita

Dolegliwości bólowe kręgosłupa w tym również dyskopatia mogą mieć wspólną zależność, której można zacząć doszukiwać się w jelitach. Choć wydaje się to być niepozorne, mało prawdopodobne to medycyna nie raz pokazała, że najmniej prawdopodobne staje się bardzo rzeczywiste.

Okolice kręgosłupa w swoim sąsiedztwie mają wiele narządów, które mogą wpływać na dolegliwości oraz dyskomfort. Do tych narządów, które mogą wykazywać zależność wpływającą na ból, są jelita.

Problemy związane z jelitami np. wzdęcia, biegunka, nieprawidłowa dieta, mogą przyczyniać się do zaburzenia pracy jelit, co może skutkować dolegliwościami bólowymi w sąsiednich miejscach, w tym również odcinka lędźwiowego i nie tylko.

Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do nóg

Dolegliwości bólowe kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, które promieniują do nóg w dużym prawdopodobieństwie spowodowane są podrażnieniem nerwu, które są następstwem wysunięcia lub uszkodzenia krążka (dyskopatia), lub przyczynę stanowi rwa kulszowa. Etiologia tych przyczyn może być różna, wśród nich wyróżnia się:

• stan zapalny krążków międzykręgowych,
• przeciążanie kręgosłupa,
• nieergonomiczne dźwiganie ciężkich przedmiotów,
• tryb życia o charakterze siedzącym,
• brak aktywności fizycznej,
• wysiłek fizyczny, który przeciąża odcinek lędźwiowy,
• możliwe zwyrodnienia kręgosłupa spowodowane wiekiem.

Objawy tego bólu kręgosłupa w dużym stopni są podobne do tych, które dotyczą pozostałej części kręgosłupa. W zależności od stopnia uszkodzenia krążka międzykręgowego, lokalizacji, ból może się nieznacznie różnić.

Charakter bólu zmienia się stopniowo i rozpoczyna się od umiarkowanego bólu w dolnej części kręgosłupa. Następnie lokalizacja bólu nieco się zmienia, ból przemieszcza się on na nogę, zwiększa swoją siłę, co skutkuje problemami z poruszaniem się oraz zmianą pozycji ciała.

Ból kręgosłupa lędźwiowego, który promieniuje do nóg może wystąpić nagle, Dolegliwości bólowe są tak silne, że nie dają możliwości wyprostowania się, a nawet wykonania najmniejszego kroku.

Ból kręgosłupa lędźwiowego promieniujący do biodra

Przyczyny w tej lokalizacji należy doszukiwać się najprawdopodobniej w rwie kulszowej. Ból ten może nie tylko promieniować do biodra, ale również w okolice stóp, kolan, łydek oraz ud.  Wśród objawów tego bólu można doszukiwać się również:

• drętwienia
• mrowienia
• osłabienia
• niedowład kończyn
• zaburzenia czucia.

Kolejną przyczyną bólu kręgosłupa na wysokości bioder może być również postępujące zwyrodnienie więzadła biodrowo – lędźwiowego. Charakterystyczne dla tego rodzaju bólu jest to, że promieniuje od prawej lub lewej strony, może również kierować się do pachwiny, biodra, jak i okolicy pośladka.

Bóle kręgosłupa lędźwiowego i podbrzusza

Ból kręgosłupa okolicy lędźwiowej oraz dolegliwości bólowe brzucha i okolic mogą dawać znaki o rozwiniętym już schorzeniu m.in. kręgosłupa, które informuje inne narządy i układy o tym, że coś się dzieje w organizmie.

Promieniowanie do okolicy brzucha, jak podbrzusza może dawać oznaki bólowe w układzie pokarmowym, rozrodczym, jak i nawet moczowym. Ból może przypominać ten menstruacyjny, występujący w każdym miesiącu lub nawet może do złudzenia przypominać ten, towarzyszący kolce nerkowej.

Co pomaga na ból kręgosłupa?

Ból kręgosłupa stanowi dolegliwość, która należy leczyć nie tylko środkami farmakologicznymi tj. środkami przeciwbólowymi zaleconymi przez lekarza, stosowanymi na własną rękę. Ból kręgosłupa należy leczyć przez rehabilitację.

Dobór ćwiczeń leży po stronie fizjoterapeutów, którzy po wnikliwym badaniu oraz przeprowadzonym wywiadzie z pacjentem znajdą odpowiednie ćwiczenia dedykowane towarzyszącym dolegliwościom. Do tych zabiegów cechujących się wysoką skutecznością w dolegliwościach bólowych kręgosłupa należą:

• krioterapia ‒ leczenie zimnem,
• magnetronik ‒ działanie pola magnetycznego,
• prądy interferencyjne ‒ prądy, które zmniejszają napięcie mięśniowe,
• prądy TENS ‒ elektryczna stymulacja nerwów,
• laseroterapia
• kinezioterapia- leczenie ruchem

Oprócz stosowania fizjoterapii oraz leków przeciwbólowych ważne jest, aby w posiłkach dnia codziennego znajdowały się witaminy oraz minerały, które mają kluczową rolę w regeneracji komórek tkanek. Szczególnie ważną rolę ma witamina B_12,  która w swoich właściwościach posiada  umiejętność regeneracji tkanek

Jeśli odczuwasz jakiekolwiek dolegliwości związane z kręgosłupem i jego okolic, nie lekceważ tego. Udaj się do specjalisty na konsultację. 

ŹRÓDŁA

1. „Dolegliwości bólowe dolnego odcinka kręgosłupa u kobiet w ciąży” ; Majchrzycki Marian, Mrozikiewicz Przemysław, Kocur   Piotr i współautorzy; Ginekol Pol. 2010, 81, 851-855
2. „Dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo-krzyżowego wynikające z zaburzenia lordozy lędźwiowej” Wioletta Jagucka-Mętel, Anna Machoy-Mokrzyńska, Adam Nowicki, Adam Figeland, Ewa Sobolewska ; Pomeranian J Life Sci 2017;63(1):20-23
3. „Współczesne kierunki rehabilitacji w zespołach bólowych kręgosłupalędźwiowo-krzyżowego – przegląd systematyczny” Wioletta Łubkowska, Bożena Mroczek pomeranian J Life Sci 2018;64(1):152-160
4. https://www.zwrotnikraka.pl/skuteczne-metody-na-zlagodzenie-bolu-kregoslupa/
5. https://www.termedia.pl/Nieswoiste-zapalenie-jelit-a-dolegliwosci-stawowe-opis-przypadku,104,33319,0,0.html
6. https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/kregoslup-kosci-stawy/kregoslup-4-najczestsze-przyczyny-bolu-plecow-aa-Sw8t-aTp2-FuUx.html
7. https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/kregoslup-kosci-stawy/kregoslup-4-najczestsze-przyczyny-bolu-plecow-aa-Sw8t-aTp2-FuUx.html
8. https://badanialaboratoryjne.pl/2020/01/30/bol-podbrzusza-3/

mgr Kornelia Iwanowicz – Redaktor medyczny

Z wykształcenia magister pielęgniarstwa, pracująca na oddziale zachowawczym. Uwielbia swoją pracę ponieważ pozwala jej na ciągły rozwój. Wie, jak ważna jest relacja pacjent-pielęgniarka. Dlatego w pracy z drugim człowiekiem staram się tworzyć przyjazną atmosferę. Uwielbia sport i muzykę.

Data publikacji: 13.02.2023

Data ostatniej aktualizacji: 07.11.2023