Ból śródstopia jest spowodowany zbyt dużym naciskiem na jedno miejsce w stopie. Często wynika to z uderzania w stopy podczas sportów o dużej intensywności.
Ból śródstopia jest powszechnym problemem ortopedycznym, który może dotknąć każdego, bez względu na wiek czy aktywność fizyczną. Śródstopie jest strukturą składającą się z pięciu kości, połączonych stawami oraz mięśni, więzadeł i ścięgien, które umożliwiają ruch i stabilizację stopy.
Ból śródstopia może mieć różne przyczyny, począwszy od przeciążenia mięśni i ścięgien, poprzez urazy takie jak skręcenie lub złamanie, aż do poważniejszych schorzeń. Dolegliwości może powodować choroba stawów, zapalenie kości i szpiku, czy guz kostny. W zależności od przyczyny bólu, objawy mogą być różne – od pieczenia, uczucia mrowienia, aż do intensywnego bólu uniemożliwiającego normalne funkcjonowanie.
Nie leczony ból śródstopia może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zniekształcenia stopy, trudności w poruszaniu się, a nawet do niepełnosprawności. Ważne jest, aby nie bagatelizować nawet niewielkich objawów i wcześnie szukać pomocy u specjalistów.
W Centrum KORE w Swarzędzu koło Poznania mamy duże doświadczenie w leczeniu bólu śródstopia.
Ból śródstopia – przyczyny
Potencjalnych przyczyn występowania bólu śródstopia jest bardzo dużo. Zaliczamy do nich:
- Powikłania po przebytym złamaniu, które powodują ucisk na mięśnie i nerwy
- Złamanie zmęczeniowe – powstałe w następstwie wielu mikrourazów, na skutek długotrwałych przeciążeń, np. po intensywnym bieganiu. Uraz ten jest bardzo często spotykany u osób aktywnych fizycznie.
- Zapalenie rozcięgna podeszwowego
- Stany anatomiczne w kościach lub mięśniach, które wpływają na sposób rozkładania nacisku na stopy, takie jak:
- Krótka pierwsza kość śródstopia lub długa druga kość śródstopia.
- Wydatne głowy kości śródstopia
- Ścisłe prostowniki palców (mięśnie)
- Słabe zginacze palców (mięśnie)
- Deformacja Hammertoe
- Hipermobilna pierwsza kość stopy
- Napięte ścięgno Achillesa
- Nerwiak Mortona – podrażnienie nerwów palcowych i włóknienie tkanek, znajdujących się w okolicy
- Włókniakowatość podeszwowa – włóknienie rozcięgna podeszwowego i powstające w jego wyniku guzy
- Neuropatia cukrzycowa – jest ciężkim powikłaniem cukrzycy i objawia się głównie owrzodzeniami dystalnych części kończyn
- Dna moczanowa – prowadzi do niej nadprodukcja i gromadzenie się kryształów kwasu moczowego w okolicach stawów śródstopno-paliczkowych, co powoduje znaczną bolesność i utrudnia poruszanie się.
- Reumatoidalne zapalenie stawów – choroba zapalna, która dotyczy stawów i powoduje spore dolegliwości bólowe, włącznie z utrudnieniem chodzenia i wykonywania codziennych czynności.
- Łuszczycowe zapalenie stawów.
Inne rzeczy, które mogą powodować ból stopy i metatarsalgię to:
- Nadmierna pronacja (ruchy stopy na boki podczas chodzenia lub biegania)
- Buty, które nie pasują
- Nadwaga
- Złamania przeciążeniowe palców stóp lub śródstopia
- Haluksy
- Zerwane więzadła w stopach
Czynniki ryzyka bólu śródstopia
Urazy przodostopia, w tym metatarsalgia, są powszechne u sportowców uprawiających sporty o dużej intensywności. Najczęściej winne są działania polegające na bieganiu lub skakaniu. Podczas gdy lekkoatletyka są najbardziej narażeni na ryzyko, inni sportowcy, w tym tenisiści, piłka nożna, baseball i piłkarze, często doznają kontuzji przodostopia.
Inne czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia bólu śródstopia, to:
- Posiadanie wysokiego łuku
- Noszenie wysokich obcasów
- Niektóre choroby powodujące zapalenie stawów, takie jak choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów i dna moczanowa
-
Wiek.
Ból śródstopia od góry
Ból powierzchni grzbietowej śródstopia może mieć różne podłoża zdrowotne, z czego jednym z nich jest choroba nazywana metatarsalgią Mortona lub nerwiakiem Mortona. Choć termin „nerwiak” może sugerować obecność nowotworu, w większości przypadków jest to neuropatia uciskowa nerwów palców, z włóknieniem okołonerwowym.
Głównym objawem jest ostry, palący ból na grzbiecie i spodzie śródstopia, który może promieniować do stawu skokowego i kolana. Oprócz bólu, chorobie towarzyszy opuchlizna. Objawy wzmagają się w czasie stania, chodzenia i biegania, a ich nasilenie maleje w fazie wypoczynku.
Nerwiak Mortona może być spowodowany m.in. uciskiem więzadła poprzecznego śródstopia lub urazami nerwów i okolicznych naczyń. Często nieprawidłowo dobrane obuwie jest przyczyną bólu stopy po zewnętrznej stronie, tj. jej wierzchu.
W przypadku podejrzenia nerwiaka Mortona, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem. Diagnostyka obejmuje badanie neurologiczne, badanie rentgenowskie i badanie ultrasonograficzne.
Leczenie może obejmować zmianę stylu życia, np. unikanie aktywności fizycznej, która nasila ból, stosowanie odpowiedniego obuwia, a także stosowanie leków przeciwbólowych i zabiegi fizjoterapeutyczne. W niektórych przypadkach konieczna może być interwencja chirurgiczna.
Ból śródstopia od spodu
Ból śródstopia od spodu może być spowodowany różnymi dolegliwościami, w tym zapaleniem rozcięgna podeszwowego, zwyrodnieniem oraz włóknieniem tej struktury. Rozcięgno podeszwowe pełni kluczową rolę w stabilizacji stopy i jej amortyzacji w czasie ruchu.
Na skutek przeciążeń może dojść do stanu zapalnego i utworzenia ostrogi piętowej, czyli narośli kostnej. Schorzenie to jest powszechne i może dotyczyć nawet 10-15% populacji. Nie jest do końca jasne, jakie mechanizmy powodują zapalenie rozcięgna podeszwowego.
Wiadomo, że wpływ na to mają m.in. praca stojąca, niewłaściwie dobrane obuwie, urazy kości piętowej, płaskostopie, otyłość, bardzo wysoka aktywność fizyczna, płeć żeńska oraz wiek powyżej 45 lat. Ból związany z tym schorzeniem koncentruje się w okolicach pięty i może promieniować do śródstopia.
Przyczyną bólu może również być włóknienie rozcięgna, co prowadzi do powstania guzków tkanek miękkich, czyli choroba Ledderhose’a. Jednakże jest to rzadkie zjawisko, a guzki nie mają charakteru nowotworowego.
Ból śródstopia podczas chodzenia – co może oznaczać?
Ból śródstopia podczas chodzenia może wynikać z przeciążenia spowodowanego długim marszem, nieanatomicznego obuwia (takiego jak szpilki czy koturny) lub nieprawidłowego ułożenia nogi. Czasem jednak może to również świadczyć o poważniejszych chorobach, takich jak zapalenie rozcięgna podeszwowego.
Innym problemem, o którym należy bezwzględnie pamiętać, jest złamanie zmęczeniowe, które często rozwija się stopniowo i bez wyraźnego powodu. Osoby aktywne fizycznie, w szczególności długodystansowi biegacze, są narażone na ten typ kontuzji, z powodu zbyt długiego dystansu lub za wysokiego tempa podczas treningów.
Nieodpowiednie buty lub wady w budowie kończyn także mogą przyczyniać się do pojawienia się złamań zmęczeniowych. Warto jednak zauważyć, że osoby całkowicie nieaktywne, z nadwagą lub otyłe również mogą cierpieć na złamania zmęczeniowe, nawet po krótkim spacerze, ponieważ mikrourazy mogą kumulować się w ciągu kilku miesięcy.
Czynniki takie jak palenie papierosów, picie alkoholu, zaburzenia hormonalne oraz niedobór witaminy D mogą dodatkowo zwiększać ryzyko pojawienia się tego typu kontuzji u obu tych grup.
Główną przyczyną bólu śródstopia, który jest odczuwalny podczas chodzenia, jest zwichnięcie oraz skręcenie stopy. Do tego typu urazów dochodzi w trakcie aktywności sportowej. Należy pamiętać o tym, że może to być złamanie stawu skokowego, które często jest rozpoznawane dość późno. W takim przypadku należy wykonać zdjęcie rentgenowskie bolącej kończyn w celu wykluczenia bądź potwierdzenia złamania.
Ból poduszki pod stopą i okolic pojawiają się bardzo często jak grom z jasnego nieba. Jest to jedna z tych sytuacji, gdy wielokrotnie powtarzane mikrourazy spowodowały uszkodzenie tkanek, naderwanie więzadeł czy ścięgien.
Ból pod stopą przy placach ma podłoże zapalne. Jest to najczęstszy powód występowania dolegliwości bólowych w tym obszarze. Najczęściej mamy do czynienia ze stanem zapalnym w okolicy guza piętowego bądź rozcięgna podeszwowego.
Leczenie bólu śródstopia
Leczenie bólu śródstopia może być wielopoziomowe. W większości przypadków stosuje się środki farmakologiczne, które działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Aplikuje się je miejscowo w postaci maści bądź żelu lub przyjmuje doustnie w formie tabletek.
W przypadku chorób o podłożu reumatycznym najlepsze rezultaty osiąga się przy pomocy leków biologicznych. Zapalenie rozcięgna podeszwowego i urazy tkanek miękkich ostrzykuje się koncentratem płytek krwi, czyli tzw. osoczem bogatopłytkowym. Inicjuje ono procesy naprawcze i sprzyja regeneracji uszkodzonych struktur.
Urazy, do których zaliczamy pęknięcia oraz złamania, wymagają czasowego unieruchomienia w ortezie lub opatrunku gipsowym. Niektóre ze zmian wymagają interwencji chirurgicznej. Zaliczamy do nich schorzenia, które słabo reagują na leczenie zachowawcze, np. ostroga piętowa lub nerwiak Mortona.
Ból śródstopia – rehabilitacja
Osoby z urazami, przeciążeniami lub schorzeniami, takimi jak metatarsalgia Mortona, mogą wymagać przedmiotów zaopatrzenia ortopedycznego (stabilizatory, opaski elastyczne, ortezy, opatrunki usztywniające lub specjalistyczne wkładki do butów z pelotami). Ich zadaniem jest zapewnienie optymalnego ustawienia, odciążenia i sprzyjanie procesom gojenia i regeneracji.
Rehabilitacja w przypadku bólu śródstopia, bólu podbicia stopy, objawów zapalenia lub bólu pod stopą podczas chodzenia skupia się na stosowaniu procedur zmniejszających dolegliwości, wykazujących działanie przeciwzapalne i przyspieszające regenerację.
Zimnolecznictwo może przynosić bardzo dobre rezultaty w przypadku schorzeń o podłożu reumatycznym. Dobre efekty osiąga się przez wykorzystanie par ciekłego azotu do miejscowego schładzania danej okolicy. Ekspozycja na pole magnetyczne również działa korzystnie, redukując stan zapalny stopy.
W przypadku ostróg piętowych oraz haluksów skuteczną metodą może być wykorzystanie fali uderzeniowej, która często już po kilku zabiegach przynosi zadowalające efekty. Przyspieszenie gojenia złamań i urazów wymaga zastosowania laseroterapii, krioterapii, pola magnetycznego czy elektroterapii.
Bardzo istotne jest także wykonywanie procedur manualnych, takich jak terapia ruchem i ćwiczenia. W wielu przypadkach pozwala to na pozbycie się bólu śródstopia przy chodzeniu i ruszaniu palcami.
Ćwiczenia na ból śródstopia
Ból śródstopia można redukować poprzez stosowanie odpowiednich ćwiczeń.
- Ćwiczenie stóp z ręcznikiem – jest to dość proste ćwiczenie, które każdy będzie mógł wykonać w zaciszu domowym. Jest polecane szczególnie osobom, które mają płaskostopie. Jak się do niego przygotować? Weź niewielki ręcznik lub ścierkę i rozłóż na podłodze.
Jedną stopą przytrzymuj przedmiot, a drugą zwijaj ręcznik pod stopę przy pomocy ruchów palcami. Wykonuj ćwiczenie przez minutę na każdą ze stron. To ćwiczenie możesz wykonywać równie dobrze z pomocą woreczka z grochem.
- Stawanie na jednej nodze – istotne jest, by skupiać się na ćwiczeniu mięśni, odpowiedzialnych za utrzymanie równowagi. W tym celu jedną nogę ugina się w kolanie i utrzymuje przed sobą przez 30 sekund. Następnie ćwiczenie należy wykonać na drugą nogę.
- Stawanie na palcach – stawanie na palcach jest prostym ćwiczeniem, które pozwala wzmocnić stopy oraz dobrze rozciąga mięśnie podudzia. Na początku rozstaw nogi na szerokość ramion i powoli unoś całe ciało, by stanąć jak najwyżej na palach. Postaraj się utrzymać tę pozycję przez chwilę, a całość powtórz 30 razy.
Domowe sposoby na ból śródstopia
Domowych sposobów na łagodzenie bólu śródstopia jest sporo. Rodzaj urazu determinuje metodę, jaka zostanie użyta w danym przypadku. Kiedy pojawia się opuchlizna śródstopia, należy dbać o wysokie ułożenie kończyny. Ten niewielki zabieg poprawia krążenie obwodowe i utrudnia powstawanie opuchlizny.
Aby pozbyć się bólu podeszwy, można zastosować kąpiel stóp w wodzie z szarym mydłem. Ma to działanie ściągające i przeciwobrzękowe. Jeżeli domowe sposoby oraz leki bez recepty nie dają oczekiwanej poprawy, warto zasięgnąć porady specjalisty. Źle leczony lub niedodiagnozowany uraz może pociągać za sobą wiele poważnych skutków.
Ból śródstopia podczas chodzenia – kiedy bezwzględnie udać się do lekarza?
Ból śródstopia często jest bagatelizowany i traktowany jako dolegliwość, która prędzej czy później minie. W części przypadków tak się zapewne stanie. Warto mieć w głowie objawy, które bezwzględnie nakazują konsultację z lekarzem. Do sygnałów ostrzegawczych zaliczamy:
- ostry, kłujący ból pięty, który uniemożliwia swobodne chodzenie
- duży obrzęk kostki, zasinienie
- wylewy krwawe w okolicy stawu skokowego lub kostki
- zmiana wyglądu kostki
- spory ból stopy podczas dotykania jej
- ból w okolicy guza piętowego
- ból rozcięgna podeszwowego, który uniemożliwia chodzenie.
Najczęściej zadawane pytania:
Jak złagodzić ból śródstopia?
W zależności od przyczyny, istnieją różne sposoby na złagodzenie bólu śródstopia. Jeśli ból śródstopia pojawił się na skutek intensywnych treningów lub długiego spaceru, warto dać stopom odpocząć. Unikajmy intensywnych ćwiczeń lub długich marszów i przeciążeń.
Schłodzenie uszkodzonej okolicy przy użyciu lodu lub innych chłodzących preparatów może pomóc w łagodzeniu bólu i redukcji obrzęku. Należy jednak pamiętać, żeby nie stosować zimna bezpośrednio na skórę, lecz owinąć chłodny kompres w ręcznik.
Jeśli ból śródstopia jest spowodowany zaburzeniami biomechanicznymi, warto skorzystać z profesjonalnie wykonanych wkładek ortopedycznych, które pomagają w poprawie ułożenia stóp. Stosowanie zabiegów fizykoterapeutycznych, takich jak elektroterapia, laseroterapia czy fala uderzeniowa, może pomóc w redukcji bólu śródstopia i przywróceniu sprawności stóp.
Jakie leki stosuje się w przypadku bólu śródstopia?
Jeśli ból jest spowodowany urazem, takim jak skręcenie, zwichnięcie lub złamanie stopy, zalecane są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) takie jak ibuprofen, diklofenak lub naproksen. Leki te działają przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo.
Ważne jest jednak, aby pamiętać, że NLPZ mogą powodować działania niepożądane, takie jak uszkodzenie błony śluzowej żołądka, krwawienia z przewodu pokarmowego czy uszkodzenie nerek. Dlatego należy je stosować zgodnie z zaleceniami lekarza oraz nie przekraczać dawki.
W przypadku bólu neuropatycznego stosuje się leki przeciwbólowe z grupy leków przeciwdepresyjnych i leków przeciwdrgawkowych, takie jak pregabalina, gabapentyna czy amitryptylina. Te leki pomagają kontrolować ból poprzez regulację sygnałów nerwowych w mózgu i rdzeniu kręgowym.
W przypadku bólu o charakterze przewlekłym, takiego jak choroba zwyrodnieniowa, stosuje się leki opioidowe (oksykodon, tramadol, morfina). Leki te pomagają zwiększyć próg bólu, ale mogą powodować uzależnienie, dlatego należy je stosować zgodnie z zaleceniami lekarza i nie przekraczać zaleconych dawek.
Jakie maści na ból śródstopia?
W przypadku bólu śródstopia związanego z kontuzjami, nadmiernym obciążeniem lub przeciążeniem, miejscowe leczenie maściami przeciwbólowymi i przeciwzapalnymi może przynieść ulgę. Oto kilka rodzajów maści, które mogą być pomocne w łagodzeniu bólu śródstopia:
- Maści na bazie ibuprofenu – zawierający ibuprofen to lek przeciwbólowy i przeciwzapalny, który może pomóc w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych związanych z kontuzjami. Maści na bazie ibuprofenu są łatwe do zastosowania i dostępne bez recepty.
- Maści rozgrzewające – maści takie jak maść rozgrzewająca z kamforą, mentolem lub olejkiem eukaliptusowym mogą pomóc zwiększyć krążenie krwi w obszarze bólu i łagodzić napięcie mięśniowe.
- Maści na bazie diklofenaku – diklofenak to inny lek przeciwbólowy i przeciwzapalny, który jest skuteczny w łagodzeniu bólu i stanów zapalnych.
- Maści z olejkiem z arniki – olejek z arniki jest naturalnym lekiem przeciwbólowym, który może pomóc w łagodzeniu bólu śródstopia związanego z kontuzjami. Maści z olejkiem z arniki są dostępne w aptekach i sklepach ze zdrową żywnością.
- Maści z mentolem i metylosalicylanem – mentol i metylosalicylan to składniki, które mogą pomóc w łagodzeniu bólu śródstopia poprzez działanie chłodzące i rozgrzewające. Maści te są łatwe do stosowania i dostępne bez recepty.
Umów się na leczenie bólu śródstopia:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
OPINIE O NAS:
Specjaliści KORE
Dagmara Porada – Redaktor medyczny
Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.
Bibliografia:
- Karolina Stępień, Złamania zmęczeniowe stopy, https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/274624,zlamania-zmeczeniowe-stopy
- Agata Ciemiecka , Katarzyna Bażant , Krzysztof Bryłka , Paweł Kołodziejski, Neuralgia Mortona, Z praktyki gabinetu
- Paweł Jastrzębski, Tomasz Kaczor, Tobiasz Żłobiński, Anna Stolecka-Warzecha, Barbara Błońska-Fajfrowska, Metatarsalgia jako kostno-stawowa przyczyna zaburzenia funkcji stopy
- J.-L. Besse, Metatarsalgia, Orthopaedics & Traumatology: Surgery & Research, Volume 103, Issue 1, Supplement, 2017, Pages S29-S39 https://doi.org/10.1016/j.otsr.2016.06.020
