Nerwica żołądka. Wiele osób odczuwa objawy ze strony układu pokarmowego, często bez wyraźnej przyczyny. Należą do nich bóle brzucha, uczucie ssania w żołądku, odbijanie, gazy, biegunki oraz wzdęcia. Oczywiście mogą one świadczyć o rozwijającej się chorobie somatycznej np. spowodowanej bakteriami lub wirusami.
Często jednak dolegliwości te nie mają somatycznej przyczyny, a są skutkiem długotrwałego stresu. Jeśli badania wykluczą inne przyczyny to możemy z dużym prawdopodobieństwem stwierdzić, że problem leży w naszej głowie.
Jak poradzić sobie zatem z dolegliwościami na tle psychicznym?
W Centrum KORE w Swarzędzu mamy duże doświadczenie w fizjoterapii psychosomatycznej i łagodzeniu objawów nerwicy żołądka.
Nerwica żołądka – co to jest?
Nerwica żołądka to określenie potoczne na pewien zespół objawów, a nie choroba sama w sobie. Należy ona do grupy zaburzeń, nazywanych zaburzeniami somatyzacyjnymi. Soma to z języka łacińskiego ciało, organizm.
Zaburzenia te polegają więc na odczuwaniu dolegliwości w ciele, wtedy kiedy nie znamy ich organicznej przyczyny, czyli choroby, która mogłaby te dolegliwości wywołać. Mimo, że nie ma jasnych przyczyn somatycznych, nie oznacza to, że same objawy są nieprawdziwe. Pacjent odczuwa je dokładnie tak samo, jak podczas choroby somatycznej, co sprawia, że znacznie obniża się jakość życia.
Dyskomfort i cierpienie są całkowicie prawdziwe, a co istotne, tego typu objawy mogą występować przez wiele lat, dlatego znalezienie przyczyny i okiełznanie stresu mogą okazać się niezbędne, aby objawy nerwicy żołądka ustąpiły.
Zaburzenia somatyzacyjne dotykają dużej grupy osób. Cześć z nich szuka przyczyny objawów w ciele, a nie w psychice. Może to dodatkowo potęgować lęk przed nieznaną chorobą, która wyniszcza organizm, a to z kolei zwiększa poziom stresu tworząc błędne koło objawów psychosomatycznych.
Oczywiście żadnych objawów nie należy bagatelizować i zawsze konieczny jest kontakt z lekarzem, który wykluczy organiczne przyczyny objawów.
Nerwica żołądka objawy
Objawy nerwicy żołądka różnią się nasileniem i miejscem wystąpienia. Najczęściej pacjenci opisują uczucie ściskania żołądka i bóle skurczowe. Mogą towarzyszyć im nudności, odbijanie oraz wymioty. Często występują również objawy z innych części układu pokarmowego takie jak zaparcia i biegunki.
Objawy te nasilają się pod wpływem stresu, ale mogą występować również na długo po sytuacji stresowej, co często utrudnia powiązanie ich z faktyczną przyczyną. Pacjenci w reakcji na objawy szukają więc przyczyn somatycznych, tłumaczą dolegliwości na przykład zatruciem pokarmowym, a gdy objawy nie ustępują zaniepokojeni zgłaszają się do lekarza szukając innych, poważniejszych przyczyn.
Niekiedy objawy pojawiają się tylko chwilowo w sytuacji silnego stresu np. związanego z egzaminem lub rozmową kwalifikacyjną. Jest to względnie normalna reakcja organizmu, która o ile nie przeszkadza w funkcjonowaniu, może obejść się bez interwencji.
Jak powstaje nerwica żołądka?
Mechanizm powstawania zaburzeń somatyzacyjnych nie jest w pełni jasny. Wiadomo jednak, że są one spowodowane nasilonym stresem. Do pewnego momentu stres jest zjawiskiem korzystnym, motywuje do działania, pobudza organizm, dodaje siły. Niestety obecnie coraz częściej spotykamy się z innym obliczem stresu tak zwanym dystresem.
Jest to sytuacja, w której organizm nieustannie pozostaje w stanie napięcia, a hormonalna odpowiedź organizmu, która miała naszym przodkom zapewniać możliwość ,,walki lub ucieczki’’ sieje spustoszenie w organizmie i wywołuje wiele objawów.
Na pojawienie się stresora organizm odpowiada aktywacją wspołczulnego układu nerwowego. Wydzielane są również hormony takie jak kortyzol, noradrenalina, adrenalina.
Długotrwały stres prowadzi do zaburzeń funkcjonowania wielu układów. Oprócz dolegliwości ze strony żołądka i jelit wystąpić mogą również zaburzenia pracy:
→ układu krwionośnego – nadciśnienie tętnicze, kołatania serca, a nawet choroba wieńcowa
→ układu nerwowego – bóle głowy, migreny, drętwienie kończyn
→ układu mięśniowo-szkieletowego – bóle mięśni, szczękościsk
→ układu odpornościowego – obniżenie odporności
Stres oprócz dolegliwości somatycznych powoduje przede wszystkim skutki psychiczne: zwiększa ryzyko depresji, zaburzeń lękowych, powoduje bezsenność, zmęczenie.
Stres jest odpowiedzią na wystąpienie stresorów. Stresorami mogą być bardzo różne życiowe wydarzenia i dla każdego będą one niosły ze sobą inny ładunek emocjonalny. Kwestionariusz Holmesa i Rahe’a wymienia takie stresory jak: śmierć współmałżonka lub bliskiej osoby, ślub, rozwód, choroba bliskiej osoby (lub własna), utrata pracy lub nowa praca.
Niektóre stresory mogące pozornie wydawać się bardziej błahe to: zmiana standardu życia, konflikty rodzinne, zmiana miejsca zamieszkania. Każdy inaczej reaguje na stresory wszystko zależy od charakteru oraz predyspozycji (również genetycznych!), jednak każdy może pracować nad swoją odpornością na stres.
Diagnostyka nerwicy żołądka
Stwierdzenie zaburzeń somatyzacyjnych w postaci bóli brzucha, skurczy, biegunek itd. wymaga od lekarza wcześniejszego wykluczenia innych przyczyn somatycznych. Nie można zignorować długotrwałych uporczywych objawów, ponieważ mogą być one spowodowane poważniejszymi schorzeniami takimi jak:
→ Nowotwory układu pokarmowego
→ Nieswoiste Choroby Zapalne Jelit – czyli Choroba Leśniowskiego -Crohna i Wrzodziejące Zapalenie Jelita Grubego)
→ Choroby pasożytnicze – tasiemczyce, glistnice
→ Choroby autoimmunologiczne – celiakia, w której czynnikiem powodującym objawy jest gluten.
→ Nietolerancje pokarmowe np. często występująca nietolerancja laktozy, przy której spożycie tego cukru może wywoływać objawy takie jak biegunki, wzdęcia, gazy, ze względu na brak enzymu laktazy.
Lekarz przeprowadzi szczegółowy wywiad i wykluczy występowanie objawów alarmowych takich jak szybka utrata masy ciała, obecność krwi w stolcu, gorączka, krwiste wymioty. Wszelkie nieprawidłowości mogą być również diagnozowane przy pomocy dodatkowych badań takich jak USG, gastroskopia, kolonoskopia, a także na podstawie badań krwi.
Gdy wszystkie przyczyny organiczne zostaną wykluczone, a wywiad wskazuje na emocjonalne podłoże zaburzeń, można potwierdzić, że jest to zaburzenie somatyzacyjne w postaci nerwicy żołądka i przystąpić do leczenia.
Nerwica żołądka – leczenie
Podstawą leczenia tego zaburzenia jest przede wszystkim psychoterapia i psychoedukacja. Narzędzia terapeutyczne pozwolą znaleźć przyczynę i zmniejszyć napięcie w ciele. Polecanym nurtem terapii w tego typu zaburzeniach jest terapia poznawczo-behawioralna, ewentualnie terapia psychodynamiczna (również psychoterapia online).
Poddanie się terapii to długotrwały proces, ale pozwala on skutecznie poradzić sobie z przyczyną nerwicy żołądka.
Drugim elementem leczenia jest farmakoterapia. Jeżeli objawy występują długo i utrudniają codzienne funkcjonowanie, lekarz może zdecydować się na przepisanie leków przeciwdepresyjnych z grupy inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny. Leki te są stosowane do leczenia depresji, ale ich zastosowanie nie ogranicza się jedynie do tej choroby.
Nerwica żołądka często idzie w parze z zaburzeniami lękowymi, a niektóre leki przeciwdepresyjnie świetnie radzą sobie również z tego typu zaburzeniami.
Oprócz psychoterapii i farmakoterapii można zastosować również kilka innych interwencji takich jak:
→ Dbanie o higienę snu – niewysypianie się powoduje rozdrażnienie, zmęczenie i przyczynia się do nasilenia stresu. Zadbanie o 7-8h snu może wiele zmienić i zredukować występowanie objawów.
→ Aktywność fizyczna – podobnie jak sen pomaga ona zredukować stres, co korzystnie zadziała na wszelkie objawy nerwicy żołądka.
→ Stosowanie technik relaksacyjnych – takich jak joga, medytacja, mindfullness również może pomóc poradzić sobie z codziennym napięciem.
→ Fizjoterapia wisceralna – nie działa na przyczynę, ale zdecydowanie może pomóc zredukować uciążliwe objawy bólowe.
→ Zmiana diety – niektóre produkty mogą nasilić objawy ze strony układu pokarmowego. Wykluczenie produktów ciężkostrawnych, z dużą ilością tłuszczu, które opóźniają opróżnianie żołądka może być dobrym pomysłem. Ponadto unikać należy produktów wzdymających takich jak rośliny strączkowe (bób, fasola, groch, ciecierzyca), cebula, czosnek, kapusta.
Wskazane jest również całkowite usunięcie alkoholu z diety. Jeśli po jedzeniu szybko pojawia się uczucie pełności warto jeść mniejsze, a częstsze posiłki. W łagodzeniu objawów ze strony układu pokarmowego pomocne mogą być również napary ziołowe np. z melisy (dodatkowe działanie uspokajające przy dłuższym stosowaniu) lub mięty.
Dobry lek na nerwicę żołądka
Podstawą farmakoterapii zaburzeń somatyzacyjnych jest stosowanie inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny. Są to leki dostępne jedynie na receptę ( dostępna jest również recepta online). Ich działanie opiera się na zwiększaniu stężenia serotoniny (neuroprzekaźnika) w szczelinie synaptycznej, co powoduje zwiększone neuroprzekaźnictwo.
Do leków z tej grupy zaliczamy substancje takie jak sertralina, fluoksetyna, paroksetyna i wiele innych. Nie działają one błyskawicznie, aby zobaczyć pierwsze efekty ich stosowania należy poczekać około 2-8 tygodni.
→ Leki na biegunkę takie jak loperamid (popularny Stoperan) – powodują resorpcję wody w jelitach przez co zapobiegają częstemu oddawaniu luźnych stolców. Mogą być stosowane doraźnie, jednak jeśli biegunki nie ustępują należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.
→ Leki rozkurczowe takie jak drotaweryna (popularnie no spa) – pomogą zmniejszyć odczuwany skurczowy ból brzucha.
→ krople miętowe (Uwaga! Mogą nasilać zgagę).
→W przypadku zaparć można wspierać się również preparatami błonnika.
→ Jeśli nerwicy żołądka towarzyszą biegunki należy pamiętać o uzupełnianiu elektrolitów. Można je dostać w postaci saszetek do rozpuszczenia.
Bóle brzucha na tle nerwowym – jak może pomóc fizjoterapia wisceralna?
Fizjoterapia wisceralna to metoda masażu tkanek miękkich, która może przynieść ulgę w przypadku bóli brzucha. Specjalista wykonuje manipulacje w obrębie jamy brzusznej, które mają za zadanie przywrócić prawidłowe napięcie narządów wewnętrznych.
Metoda ta jest nieinwazyjna, a daje bardzo dobre rezultaty w postaci redukcji bólu oraz pozbycia się wzdęć. Zdecydowanie warto skorzystać z tej metody jako uzupełnienie leczenia.
Fizjoterapia psychosomatyczna – czym jest?
Fizjoterapia psychosomatyczna wykorzystuje techniki fizjoterapeutyczne do leczenia objawów psychosomatycznych. Fizjoterapeuta wraz z pacjentem i psychoterapeutą identyfikują objawy, a fizjoterapeuta stara się zredukować je od strony ciała. Stosowane są elementy wspomnianej wcześniej terapii wisceralnej.
Fizjoterapeuta dba również o rozluźnienie mięśniowo-powięziowe. Bardzo pomocne są również różne techniki oddechowe, które pomagają w rozluźnieniu. Specjalista fizjoterapeuta ma za zadanie pomóc pacjentowi nauczyć się rozpoznawać różnego rodzaju sygnały płynące z ciała i stosować techniki relaksacyjne, które pacjent może wykorzystać w sytuacjach zwiększonego napięcia.
Nerwica żołądka – podsumowanie
Brak przyczyn organicznych choroby nie sprawia, że jest ona mniej poważna. Wszelkie zaburzenia psychosomatyczne, w tym nerwica żołądka, to wyraźny sygnał od organizmu, że coś jest nie w porządku.
Nie należy ignorować takich sygnałów dla własnego bezpieczeństwa. Nauka technik radzenia sobie ze stresem może nie tylko zlikwidować objawy ze strony układu pokarmowego, ale również znacząco zmniejszyć ryzyko poważnych konsekwencji długoterminowego działania stresu takich jak zawału serca, choroby wrzodowej i wielu innych.
W dzisiejszych czasach całkowite wyeliminowanie sytuacji stresowych jest niemożliwe. Nawet jeśli same stresory nie znikną to zmienić się może całkowicie nasze podejście do stresu.
Aby do tego doprowadzić najlepiej skorzystać z pomocy specjalistów, w szczególności psychoterapeutów, którzy zajmą się problemem od strony psychicznej, odnajdą przyczyny nadmiernego napięcia i przekażą narzędzia potrzebne do samodzielnego radzenia sobie z nim.
Jeśli objawy już występują, a napięcie zgromadzone w naszym ciele daje o sobie znać, to korzystne będzie skorzystanie z pomocy fizjoterapuetów, którzy pomogą w zmniejszeniu problemu od strony ciała.
O swoje ciało zadbać można także poprzez zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną oraz odpowiednią ilość snu. Dopiero takie całościowe zadbanie o siebie pozwoli skutecznie poradzić sobie z problemem nerwicy żołądka.
Umów się na leczenie:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
OPINIE O NAS:
Specjaliści KORE
Bibliografia
- Grzymisławski, M Dietetyka kliniczna PZWL 2019
- Bilikiewicz A. (red.) Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 2007;
- Czabała J.Cz. Podstawowe zaburzenia psychiczne w: Strelau J. (red.) Psychologia, Podręcznik akademicki, GWP, Gdańsk 2002;
- Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. American Psychiatric Association.
- Lipowski ZJ. Somatization: the concept and its clinical application. Am J Psychiatry. 1988 Nov;145(11):1358-68.
Data publikacji: 07.03.2023
Data ostatniej aktualizacji: 27.11.2024
Zainteresowana szczególnie chorobami gastroenterologicznymi. Miłośniczka zdrowego stylu życia i psychologii. Ukończyła Dietetykę w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
