Uszkodzenie łąkotki to kontuzja, która może dotknąć każdego z nas.
Łąkotki mogą zostać uszkodzone lub rozerwane w wyniku działań, które obciążają lub obracają staw kolanowy. Na przykład, intensywny wślizg na boisku piłkarskim lub nagły skręt na boisku do koszykówki mogą prowadzić do pęknięcia łąkotki.
Nie trzeba być sportowcem, by doznać uszkodzenia łąkotki; nawet zbyt szybkie wstawanie z pozycji kucnej może spowodować jej pęknięcie.
W zależności od nasilenia urazu i rodzaju uszkodzenia łąkotki, dostępne opcje leczenia mogą obejmować środki domowe, fizjoterapię oraz zabiegi chirurgiczne.
Aby zminimalizować ryzyko tej kontuzji, warto wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg i stosować odpowiednie techniki w trakcie zajęć kontaktowych lub podczas uprawiania sportu.
W Centrum KORE w Swarzędzu (15 min. od centrum Poznania) mamy duże doświadczenie w leczeniu zachowawczym (nieoperacyjnym) uszkodzonych łąkotek.
Łąkotka to włóknisto-chrzęstna struktura, która znajduje się m.in. w stawie kolanowym. Łąkotka to chrząstka, która zapewnia amortyzację między kością udową i piszczelą (kością piszczelową). W każdym stawie kolanowym znajdują się dwie łąkotki .
Łąkotki stawowe w stawie kolanowym mają na przekroju kształt klina i pełnią rolę amortyzatorów, zmniejszają tarcie, poprawiają smarowanie stawu. Dopasowują one kształt powierzchni stawowych kości udowej i piszczelowej.
Skład łąkotek stawowych w 75% stanowi woda, kolagen typu I, kwas hialuronowy, proteoglikany, fibrochondrocyty. Kolagen układa się okrężnie i skośnie przez co podczas obciążenia kolana może się rozszerzać.
Łękotka czy łąkotka?
W nomenklaturze anatomicznej powszechnie używane jest słowo „łąkotka”, użyte jest np. w Anatomii człowkieka Bochenka i Reichnera. W literaturze medycznej przeważa użycie słowa „łąkotka”, jednak w publikacjach popularnonaukowych a zwłaszcza w mowie potocznej często używamy słowa „łękotka”.
Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN obie formy są poprawne. Również Lekarski poradnik językowy dopuszcza formę „łąkotka” i „łękotka”, ale zaleca konsekwencję w ich używaniu.
Łąkotka przyśrodkowa
Łąkotka środkowa ma kształt półksiężyca, podczas gdy łąkotka boczna jest bardziej okrągła. Przednie aspekty obu łąkotek są połączone więzadłem poprzecznym . Jest to częste miejsce uszkodzenia, zwłaszcza jeśli kolano jest skręcone.
Łąkotka boczna
Łąkotka boczna jest bardziej okrągła lub ma kształt litery O i pokrywa większą część powierzchni piszczeli niż łąkotka przyśrodkowa. Jej długość od przodu do tyłu jest nieco mniejsza niż łąkotki przyśrodkowej i ma prawie jednolitą szerokość. Występuje obwodowo przyczepienie do torebki stawowej, z wyjątkiem obszaru środkowej jednej trzeciej, gdzie nie ma przyczepu.
Czytaj więcej: pęknięcie torebki stawowej.
Pęknięta łąkotka – przyczyny uszkodzenia łąkotki
Łąkotka może zostać rozdarta podczas czynności, które powodują bezpośredni kontakt lub nacisk na skutek wymuszonego skrętu lub rotacji. Nagły obrót lub skręt, głębokie przysiady lub podnoszenie ciężkich przedmiotów mogą prowadzić do obrażeń. Wielu sportowców jest zagrożonych pęknięciem łąkotki.
Sporty wymagające nagłych skrętów i zatrzymań mogą narazić Cię na większe ryzyko wystąpienia łez łąkotki. Niektóre z tych sportów obejmują:
- piłka nożna
- koszykówka
- tenis ziemny
- Uszkodzenia łąkotki stają się coraz częstsze u dzieci. Dzieje się tak dlatego, że dzieci uczestniczą w zorganizowanych sportach w młodszym wieku. Ponadto, skupiając się tylko na jednym sporcie, dziecko jest bardziej narażone na pęknięcie łąkotki. To samo dotyczy młodzieży uprawiającej sporty wyczynowe.
- Łąkotka słabnie z wiekiem. Urazy łąkotki są częstsze u osób w wieku powyżej 30 lat. Ruchy takie jak kucanie lub dynamiczne chodzenie mogą prowadzić do kontuzji u osoby ze słabą łąkotką.
- Jeśli masz chorobę zwyrodnieniową stawów, istnieje większe ryzyko urazu kolana lub uszkodzenia łąkotki. Choroba zwyrodnieniowa stawów jest częstą chorobą stawów obejmującą ból i sztywność stawów spowodowaną starzeniem się i zużyciem.
- Kiedy starsza osoba doświadcza uszkodzenia łąkotki, jest bardziej prawdopodobne, że jest to związane z degeneracją. To wtedy chrząstka stawu kolanowego staje się słabsza i cieńsza. W rezultacie jest bardziej podatna na rozdarcie.
Zadzwoń – zapytaj:
Tel: 503-733-127
Objawy pęknięcia łąkotki
Kiedy nastąpi uszkodzenie łąkotki, wokół stawu kolanowego możesz usłyszeć trzask. Później pojawia się:
- ból , zwłaszcza w czasie dotyku
- obrzęk
- trudności w poruszaniu kolanem lub niemożność poruszania nim w pełnym zakresie ruchu
- uczucie blokowania w kolanie
- uczucie, że kolano ustępuje lub nie jest w stanie Cię wesprzeć
Możesz również doświadczyć poślizgu lub wyskoku , co zwykle wskazuje, że kawałek chrząstki poluzował się i blokuje staw kolanowy.
Skontaktuj się z lekarzem, jeśli wystąpi którykolwiek z tych objawów i utrzymują się one dłużej niż kilka dni lub występują po urazie kolana. Natychmiast skontaktuj się z ortopedą, jeśli kolano się blokuje i nie możesz zgiąć kolana po jego wyprostowaniu.
Diagnozowanie uszkodzenia łąkotki
Po omówieniu objawów specjalista zbada kolano i przetestuje zakres ruchu. Przyjrzy się dokładnie miejscu, w którym znajduje się łąkotka wzdłuż stawu.
Fizjoterapeuta może również wykonać test Apley’a oraz McMurray’a, aby stwierdzić uszkodzenie łąkotki. Ten test polega na zgięciu kolana, a następnie wyprostowaniu i obróceniu go. Podczas tego testu możesz usłyszeć lekki trzask. Może to wskazywać na uszkodzenie łąkotki.
Badania obrazowe w uszkodzeniu łąkotki
Badania obrazowe można zlecić w celu potwierdzenia rozdarcia łąkotki. Obejmują one:
RTG kolana
To badanie nie pokaże uszkodzenia łąkotki. Jednak pomocne może być ustalenie, czy istnieją inne przyczyny bólu kolana, takie jak choroba zwyrodnieniowa stawów .
Rezonans Magnetyczny MRI
W badaniu rezonansem magnetycznym wykonuje się zdjęcia chrząstki i więzadeł, aby określić, czy występuje uraz łąkotki.
Chociaż rezonans magnetyczny może pomóc lekarzowi w postawieniu diagnozy, nie są one uważane za w 100% wiarygodne. Według badania z 2008 roku opublikowanego w Journal of Trauma Management & Outcomes , dokładność MRI w diagnozowaniu urazów bocznej łąkotki wynosi 77 procent.
Czasami uszkodzenia łąkotki mogą nie pojawić się w MRI, ponieważ mogą bardzo przypominać zmiany zwyrodnieniowe lub związane z wiekiem.
Jednak użycie rezonansu magnetycznego może wyjaśnić potrzebę artroskopii kolana u niektórych osób.
USG
USG wykorzystuje fale ultradźwiękowe do wykonywania zdjęć wewnątrz ciała. Jest pomocne w diagnostyce uszkodzeń łąkotki.
Artroskopia
Jeśli specjalista nie jest w stanie określić przyczyny bólu kolana na podstawie powyższych technik, może zasugerować artroskopię w celu zbadania kolana. Chirurg najprawdopodobniej użyje artroskopu.
Przy artroskopii wykonuje się małe nacięcie lub cięcie w pobliżu kolana. Artroskop to cienkie i elastyczne urządzenie światłowodowe, które można wprowadzić przez nacięcie. Ma małą lampkę i kamerę. Instrumenty chirurgiczne można przesuwać przez artroskop lub przez dodatkowe nacięcia w kolanie.
Nieoperacyjne leczenie uszkodzenia łąkotki
Początkowo powinieneś leczyć uszkodzoną łąkotkę za pomocą metod zachowawczych, które obejmują odpoczynek, lód, kompresję i uniesienie lub metodę RICE :
- Oprzyj kolano. Używaj kul, aby uniknąć obciążania stawu. Unikaj wszelkich czynności, które pogarszają ból kolana.
- Zamrażaj kolano co trzy do czterech godzin przez 30 minut.
- Ściśnij lub owiń kolano elastycznym bandażem, aby zmniejszyć stan zapalny.
- Podnieś kolano, aby zmniejszyć obrzęk.
Możesz również zażywać niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), aby zmniejszyć ból i obrzęk wokół kolana.
Nie należy obciążać zranionego kolana, jeśli boli. Zazwyczaj lekarz ortopeda zaleca fizjoterapię w celu wzmocnienia mięśni otaczających kolano.
Fizjoterapia może pomóc zmniejszyć ból i zwiększyć ruchomość i stabilność kolana. Twój fizjoterapeuta może również zastosować techniki manualne, aby zmniejszyć obrzęk i sztywność.
Laser wysokoenergetyczny HIL
Umożliwia nieinwazyjne i błyskawiczne leczenie bólu, stanów zapalnych, zwyrodnień pojawiających się w różnych obszarach ciała. Wykorzystywany jest też do efektywnej miejscowej stymulacji tkanki i przyspieszenia regeneracji organizmu.
W Centrum KORE dysponujemy laserem wysokoenergetycznym o dużej mocy, który idealnie sprawdza się w leczeniu i regeneracji uszkodzonych łąkotek.
Zadzwoń i umów się na wizytę:
Tel: 503-733-127
OPINIE O NAS:
Chirurgiczne leczenie uszkodzonej łąkotki
- Jeśli Twoje kolano nie reaguje na powyższe zabiegi, chirurg może zalecić artroskopię kolana . Twój lekarz udzieli Ci szczegółowych instrukcji, jak przygotować się do tej operacji.
- Chirurg wykona małe nacięcie w kolanie. Następnie wprowadzi narzędzia i kamerę przez nacięcie, aby naprawić lub usunąć uszkodzoną łąkotkę. Cała procedura trwa zwykle około godziny.
- Jeśli zabieg obejmuje naprawę łąkotki, czas powrotu do zdrowia i rehabilitacji wynosi około sześciu tygodni. Będziesz nosić ortezę kolana lub używać kul w tym czasie.
- Operacja wiąże się z ryzykiem i powinieneś porozmawiać z lekarzem, aby ustalić, czy jesteś dobrym kandydatem do tej procedury. Okres rekonwalescencji obejmuje regularne wizyty u lekarza, a także fizjoterapię wzmacniającą mięśnie podtrzymujące kolano.
Jak zapobiegać uszkodzeniu łąkotki?
Możesz zapobiec pękaniu łąkotki, regularnie wykonując ćwiczenia wzmacniające mięśnie nóg. Pomoże to ustabilizować staw kolanowy, aby chronić go przed urazami.
Możesz również używać sprzętu ochronnego podczas uprawiania sportu lub ortezy, aby podeprzeć kolano podczas czynności, które mogą zwiększyć ryzyko kontuzji.
Zawsze używaj odpowiedniej formy podczas ćwiczeń lub wykonywania czynności, które mogą wywierać nacisk na staw kolanowy. rady, które warto zastosować to:
- rozgrzej się i rozciągnij przed ćwiczeniami
- używaj odpowiedniego sprzętu, takiego jak buty sportowe zaprojektowane specjalnie do Twojej aktywności
- zasznurować buty prawidłowo
- naucz się odpowiednich technik do czynności, w które się angażujesz
Perspektywa długoterminowa po operacji łąkotki
Przy prawidłowej diagnozie i przestrzeganiu leczenia Twoje kolano może mieć mobilność i funkcję, jaką miało przed urazem. Jeśli pęknięcie łąkotki nie jest leczone chirurgicznie, możliwość wyleczenia zależy od lokalizacji pęknięcia.
Chrząstka nie ma znacznego dopływu krwi, co może wpływać na jej zdolność do gojenia. Istnieją jednak pewne obszary łąkotki, takie jak zewnętrzne części, które mają więcej naczyń krwionośnych i są bardziej podatne na gojenie.
Kontrowersje wokół operacji łąkotki
Profesor David Felson z Boston University, który nie był zaangażowany w badania fińskiego zespołu przypomina, że prowadzono wiele badań, w tym i to, podczas których chirurdzy sprawdzali czy podczas artroskopii cokolwiek naprawiono i wynik wszystkich badań był taki sam: nie naprawiono niczego.
Do najnowszych badań wybrano grupę pacjentów w wieku 35-65 lat u których stwierdzono zerwanie łąkotki oraz ból trwający co najmniej 3 miesiące. U wszystkich wykonano artroskopię. U 70 pacjentów usunięto zniszczoną część łąkotki, a u 76 pacjentów nie zrobiono niczego.
Jednak i u jednych i u drugich pacjentów chirurg używał takich samych narzędzi i wykonywał takie czynności, jakie są wykonywane przy procedurze chirurgicznej. Pacjentom nie powiedziano, czy kolano zostało naprawione czy też nie. Po zabiegach – zarówno tych prawdziwych jak i udawanych – u obu grup wystąpiła poprawa.
Co więcej pacjenci z grupy, u której nie wykonywano operacji, informowali o zmniejszeniu się bólu w niemal tak dużym stopniu, jak pacjenci, u których przeprowadzono zabieg. Średnia poprawa u obu grup wyniosła 20-30 punktów w 100-stopniowej skali bólu. Pacjenci z obu grup byli zadowoleni z przeprowadzonych działań.
W grupie na której prowadzono prawdziwy zabieg aż 77% wyraziło zadowolenie z jego przebiegu, a w grupie, gdzie zabiegu nie było, zadowolonych było 70% osób. O zmniejszeniu bólu informowało 89% z grupy na której przeprowadzono zabieg i 83% z drugiej grupy.
Niemal wszyscy (93% z grupy, która przeszła zabieg i 96% z tych, którzy nie przeszli) stwierdzili, że chętnie poddaliby się kolejnej podobnej procedurze.
Spodziewam się głosów oburzenia ze strony ortopedów. To najczęściej wykonywana procedura ortopedyczna.Nie sądzę by ludzie byli zadowoleni z tego, że ktoś pokazał, iż procedura którą wykonują nie jest w niczym lepsza od udawanego zabiegu. Ale cóż mogę zrobić. Takie są fakty – mówi autor studium doktor Teppo Jarvinen z Centralnego Szpitala Uniwersyteckiego w Helsinkach. Naukowcy przestrzegają jednak przed generalizowaniem wyników.
Profesor Felson uważa, że artroskopia łąkotki może być pomocna w przypadku pacjentów, którzy nagle ją zerwali. Jednak tam, gdzie ból kolana rozwija się stopniowo najlepszym rozwiązaniem jest fizjoterapia i przyjmowanie środków przeciwzapalnych.
Imhoff A.B., Beitzel K., Stamer K.: Reabilitation in Orthopedic Surgery. Springer, Berlin 2016.
Nordin M., Frankel V.H.: Basic biomechanics of the musculoskeletal system. 4th edition. Wolter Kluwer, Lippincott Wiliams & Wilkins 2012.
Data publikacji: 09.09.2021
Data ostatniej aktualizacji: 06.10.2024
