Lumbago , inaczej „postrzał” to określenie stosowane w przypadku nagłego i ostrego bólu w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Lumbago należy odróżnić od rwy kulszowej.
Określenie “ból krzyża” jest znane każdemu z nas, bo kto go nie doświadczył? Jest on zlokalizowany w dolnej części pleców. Może wykazywać bardzo zróżnicowane nasilenie, obraz kliniczny i mieć rozmaite przyczyny.
U podłoża bólu w krzyżu bardzo często leży choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa. Jej nasilenie zależy od innych czynników, np. wieku, budowy ciała, predyspozycji genetycznych czy rodzaju wykonywanej pracy. Nierzadko w życiu mamy do czynienia z gwałtownym, ostrym bólem kręgosłupa, zwanym także lumbago lub postrzałem.
W Centrum KORE w Swarzędzu mamy duże doświadczenie kliniczne w leczeniu lumbago.
Kilka słów o przyczynach lumbago
Najczęstsze źródło problemów w obrębie kręgosłupa to krążek międzykręgowy. Jest to elastyczny element, który oddziela od siebie kręgi i amortyzuje wstrząsy, generowane podczas chodzenia, biegania i wykonywania innych czynności. Krążek składa się z jądra miażdżystego i otaczającego go pierścienia włóknistego, jego najczęstszą dolegliwością jest przepuklina krążka międzykręgowego .
Mogą one ulegać zwyrodnieniu, czyli dyskopatii (tzw. wypadnięcie dysku ). Czasem zmiany te postępują gwałtownie i dochodzi do pękania włókien pierścienia ścięgnistego oraz przesuwania jądra ku tyłowi, co wywołuje kłujący, nagły ból w okolicy lędźwiowej. W przypadku lumbago dochodzi do gwałtownego skurczu mięśni, co wywołuje dolegliwości bólowe.
Eksperci spierają się co do przyczyn postrzału. Czynniki, które przyczyniają się do wystąpienia lumbago, to:
nadwaga lub otyłość
zbyt duże napięcie mięśniowe
urazy kręgosłupa
wady postawy, np. skolioza, nadmierna kifoza lub lordoza
długotrwałe przebywanie w tej samej pozycji, np. z racji wykonywanej pracy
niska aktywność fizyczna
siedząca praca
stany zapalne w obrębie kości i stawów
dźwiganie ciężkich przedmiotów
choroby układu kostnego.
Lumbago – objawy
Objawy lumbago pojawiają się nagle, a ich nasilenie jest dosyć nieprzewidywalne. Mogą zaskoczyć człowieka podczas wykonywania codziennych czynności – schylania się bądź dźwignięcia przedmiotu ponad swoje siły. Główny objaw to piekący, ostry ból, który promieniuje do pośladków i nóg. Ból może także pojawić się w nocy, kiedy to skutecznie utrudnia sen i wypoczynek.
Oprócz tego bardzo ważnymi objawami są przykurcze mięśni przykręgosłupowych, trudności w poruszaniu i wykonywaniu codziennych czynności. Bardzo często stanie i siedzenie wiążą się z dyskomfortem, a chory nie jest w stanie znaleźć dla siebie wygodnej pozycji.
Lumbago szyjne
Kiedy słyszymy słowo “lumbago”, kojarzy się ono najczęściej z rwącym, silnym bólem w okolicy krzyżowo-lędźwiowej. I słusznie, ponieważ jest to najczęstsza lokalizacja dolegliwości. Nie można jednak zapominać o odosobnionych przypadkach, kiedy to lumbago umiejscawia się w odcinku piersiowym bądź szyjnym kręgosłupa.
Postrzał powoduje przykurcz mięśni, a to wywołuje promieniujący ból, który nierzadko uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Objawy są charakterystyczne, dlatego diagnoza nie jest zbyt skomplikowana. Polega ona na wykluczeniu pozostałych schorzeń, które wiążą się z promieniującym bólem, np. rwy kulszowej czy ataku korzonków.
Lumbago – profilaktyka
Zanim poznamy sposoby leczenia lumbago, warto rozważyć sposoby, jakie pomagają zapobiegać występowaniu tego schorzenia. Postrzał to popularne zjawisko – dotyka ok. 80% osób.
Jednorazowemu atakowi trudno zapobiec, ponieważ pojawia się jak grom z jasnego nieba. Podniesienie ciężkiego przedmiotu, nagły spory wysiłek czy pochylenie może spowodować ucisk nerwów z następczym skurczem mięśni przykręgosłupowych.
Osoby, które są obciążone zwyrodnieniami w obrębie kręgosłupa czy stawów, powinny szczególnie dbać o to, by do lumbago nie doszło. Profilaktyka postrzału to przede wszystkim unikanie nadmiernego obciążania kręgosłupa. Kiedy jednak musimy podnieść coś ciężkiego, warto przy tym kucnąć. Ta zasada wydaje się mało skomplikowana, ale przynosi wymierne korzyści i pozwala odciążyć odcinek lędźwiowy kręgosłupa.
Na lumbago narażone są osoby, które długo przebywają w tej samej pozycji. Jeżeli praca wiąże się z długotrwałym siedzeniem za biurkiem, warto od czasu do czasu wstać, wyprostować nogi czy wykonać kilka rozciągających ćwiczeń. Mała aktywność fizyczna sprawia, że mięśnie stają się napięte i łatwo o ich nadwyrężenie.
Profilaktyka lumbago to także podejmowanie aktywności fizycznej przynajmniej trzy razy w tygodniu po pół godziny. Nie muszą to być forsowne ćwiczenia! Spacer, marszobieg czy jazda na rowerze mogą znacznie obniżyć ryzyko wystąpienia postrzału.
Lumbago – leczenie
Leczenie postrzału opiera się na farmakoterapii i fizjoterapii. Rozpoczęcie leczenia wymaga wcześniejszego wykluczenia innych schorzeń i postawienia pewnej diagnozy. Aby złagodzić dolegliwości bólowe, stosuje się środki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające włókna mięśniowe.
Trzeba jednak pamiętać, że leczenie za pomocą leków doustnym lub domięśniowych może nie być wystarczające. Najczęściej zalecaną metodą leczenia lumbago jest łączenie farmakoterapii z ćwiczeniami i rehabilitacją. Wykonywane ćwiczenia mają jedno podstawowe zadanie – wzmocnienie mięśni przykręgosłupowych, co zwiększa stabilność kręgosłupa i jednocześnie zapobiega występowaniu lumbago w przyszłości.
Regularne spacery, nordic-walking czy pływanie to doskonała forma terapii i profilaktyka w jednym. Bardzo ważne jest, by podczas fazy ostrego bólu postawić na odpoczynek i nie wykonywać czynności, które nasilają ból i dyskomfort.
Ulgę przynosi pozycja, polegająca na leżeniu na plecach na twardym podłożu i umieszczeniu nóg na krześle bądź stołku. Ciepło butelki z gorącą wodą lub rozgrzewający okład pomagają zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Ważne jest też to, by pacjent został uruchomiony najszybciej jak to możliwe, nawet jeżeli lekki ból nadal jest odczuwalny. Wykonywanie umiarkowanych ćwiczeń pozwala stymulować napięte obszary mięśni i pomaga odzyskać pełnię sprawności. Delikatna aktywność zdecydowanie lepiej pozwala wrócić do zdrowia niż całkowity brak ruchu.
Jeżeli dolegliwości bólowe odeszły w niepamięć, warto zadbać o redukcję napięcia w mięśniach. Możesz używać specjalnych rollerów, które podczas samodzielnego masażu powięzi pozwalają na jej rozluźnienie.
Powolny masaż w linii prostej, połączony z odpowiednim naciskiem, pozwala na redukcję napięcia mięśni przykręgosłupowych, a ono jest przecież głównym powodem bólu i dyskomfortu w przypadku lumbago.
Dobrym sposobem na wzmocnienie i rozluźnienie napiętych mięśni są ćwiczenia rozciągające. Pozwalają one na reorganizację struktur powięziowych, które otaczają mięśnie.
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
Zespół KORE Fizjoterapia Specjalistyczna.
OPINIE O NAS:
Lumbago – ćwiczenia
1. Masaż na lumbago – rozluźnia mięsień zginacz biodra
Połóż się na brzuchu. Oprzyj głowę na grzbietowej powierzchni rąk. Umieść piłeczkę pod pachwinami, pomiędzy kością biodrową i mięśniami prostymi brzucha. Delikatnie napieraj na piłkę ciałem. Z każdym oddechem możesz wzmocnić nacisk. Możesz używać tego ćwiczenia, by pracować nad wszystkimi tkliwymi punktami wokół zginaczy bioder.
2. Masaż na lumbago – rozluźnienie mięśni pośladkowych
Umieść piłeczkę na podłodze i usiądź na niej prawym pośladkiem. Prawą nogę zegnij i połóż tak, by prawa kostka znajdowała się na udzie lewej nogi, blisko stawu kolanowego. Poruszaj się na piłce powoli i zwróć uwagę na miejsca, w których występuje szczególna tkliwość. Kiedy dotrzesz do miejsc największej bolesności, pozostań tam przez około 15 sekund, biorąc przy tym spokojne, głębokie oddechy.
Jeżeli podczas wykonywania ćwiczenia Twoje barki są zbyt obciążone, przyłóż więcej wagi do piłki, aby je odciążyć. Pamiętaj o wykonywaniu ćwiczenia na obie strony!
3. Ćwiczenia dla rozluźnienia kręgosłupa lędźwiowego
Zacznij od położenia się na plecach. Umieść wałeczek pod odcinkiem lędźwiowym. Wyciągnij nogi. Ważne jest, by wałeczek opierał się na mięśniach,a nie kręgosłupie. Weź głęboki wdech, a następnie wydech. Postaraj się zrelaksować. Jeżeli ból zaczyna ustępować, zwiększ nacisk na wałek.
Jak to zrobić?
Zacznij ustawiać kolana pod kątem i kołysać nimi w lewo i w prawo. Po kilku minutach przesuń wałek wyżej, w stronę kręgosłupa piersiowego. Często się zdarza, że napięte mięśnie górnej części pleców powodują ból w dolnym odcinku kręgosłupa.
4. Ćwiczenie dla zmniejszenia napięcia w kręgosłupie
Zacznij od pozycji na czworaka. Opuść górną część ciała i wysuń do przodu, aż czoło dotknie podłogi. Odepchnij pośladki i usiądź na piętach. Twoje kończyny górne powinny leżeć wzdłuż nóg, a grzbiet rąk być skierowanym ku podłodze. Oddychaj głęboko, pozostając ciągle w tej pozycji. Uwaga! Jeżeli nie jesteś w stanie dotknąć czołem podłogi, możesz podeprzeć pośladki za pomocą wałka do ćwiczeń.
5. Ćwiczenie aktywujące mięśnie pośladkowe
Zacznij od leżenia na plecach ze stopami umieszczonymi na podłodze. Umieść gumę do ćwiczeń na udach, tuż nad kolanami. Ułóż ramiona na podłodze wzdłuż ciała. Napinaj mięśnie brzucha i unieś miednicę tak szybko jak potrafisz.
Krótko utrzymuj pozycję w górze, poczuć napięcie w pośladkach i opuść miednicę bez dotykania podłoża. To ćwiczenie pozwala nie tylko wzmocnić pośladki, ale także poprawia siłę mięśni brzucha, dolnej części pleców i tyłu uda.
Lumbago – fizjoterapia i terapia manualna jako sposób na lumbago
Fizjoterapia pozwala poprawić ruchomość i funkcjonalność stawów i mięśni. Pomaga również zredukować ból i umożliwia ponowne normalne poruszanie. Co ważne, ma także właściwości profilaktyczne – zapobiega ponownemu występowaniu określonych dolegliwości.
Czy potrzebuję pomocy fizjoterapeuty?
Jeżeli cierpisz na ból pleców, który uniemożliwia Ci normalne codzienne funkcjonowanie albo nie widać poprawy po wielotygodniowym leczeniu, może to oznaczać, że potrzebujesz pomocy fizjoterapeuty.
Fizjoterapia jest zbawienna w przypadku bólu pleców różnego pochodzenia, w tym dyskomfortu spowodowanego postrzałem. Twój lekarz rodzinny może skierować Cię do fizjoterapeuty albo sam możesz umówić się na wizytę.
Fizjoterapia to jedna ze składowych na drodze do wyleczenia lumbago. Oprócz tego stosuje się terapię manualną, ćwiczenia, leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i obniżające napięcie mięśniowe.
Fizjoterapeuta czy osteopata?
Fizjoterapeuci i osteopaci są profesjonalistami, którzy leczą ból pleców za pomocą terapii manualnej, jednak ich podejście do tematu jest zgoła inne. Fizjoterapeuci skupiają się na przywróceniu ruchomości i prawidłowego funkcjonowania całego ciała po urazie, którego doznał pacjent.
Analizują funkcjonowanie nerwów, mięśni i kości oraz starają się dobrać leczenie, które w sposób optymalny usprawni ich działanie. Fizjoterapeuci zachęcają do brania aktywnego udziału w procesie rehabilitacji i przedkładają je nad bierne w nim uczestniczenie.
Osteopaci patrzą na zdrowie ciała jako całości, a ich celem jest upewnienie się, że kości, mięśnie i stawy działają wspólnie jak trzeba. Skupiają się na manipulacjach kręgosłupem, ale mogą używać także innych technik.
Możesz wybrać, któremu specjaliście zaufasz. Bardzo często udajemy się do fizjoterapeuty, ponieważ jego usługi są łatwiej dostępne.
Jakie działania podejmuje fizjoterapeuta przy leczeniu lumbago?
Na samym początku fizoterapeuta zbierze dokladny wywiad. Zapyta o przebieg choroby, objawy i czynniki, które je łagodzą. To bardzo ważny etap dla zrozumienia patomechanizmu zmian i późniejszego właściwego ich leczenia i zapobiegania im. Dla utrzymania zdrowia kręgosłupa najlepszy jest ruch.
Ćwiczenia pomagają utrzymać odpowiednią giętkość oraz elastyczność mięśni, a także ruchomość stawów. Fizjoterapeuta w przypadku lumbago może zalecić wiele metod leczenia:
Aerobic – jest to ćwiczenie, które pomaga pozostać w ruchu i usprawnia pracę serca. Jest zalecane pacjentom, którzy borykają się ze sztywnością mięśni i ograniczoną ruchomością w stawach, co w przypadku postrzału ma miejsce. Twój fizjoterapeuta może zalecić pływanie, spacery lub jazdę na rowerze.
Stretching – polepsza elastyczność mięśni oraz redukuje napięcie. Możesz je wykonywać codziennie.
Ćwiczenia wzmacniające – są często zalecane przez fizjoterpeutów podczas leczenia schorzeń dolnego odcinka kręgosłupa. Mięśnie rdzenia to mięśnie brzucha, pleców i mięśnie w obrębie miednicy. To one odpowiadają za utrzymanie postawy ciała. Wzmocnienie tych mięśni pozwala unikać incydentów bólowych w przyszłości.
Kilka słów o terapii manualnej
Fizjoterapueta może zasugerować dodanie elementów terapii manulanej w celu wyleczenia lumbago i zapobieżenia jego nawrotom. Polega ona na wykonywaniu przez terapeutę powolnych, delikatnych ruchów w celu rozciągnięcia kręgosłupa. Celem jest przede wszystkim przywrócenie Twojemu ciału fizjologicznej ruchomości.
Fizjoterapeuta może zaproponować również przezskórną stymulację nerwów (TENS) oraz akupunkturę. Elektrostymulacja nerwów TENS to metoda, która wykorzystuje impulsy elektryczne o niskim natężeniu. Głównym jej celem jest łagodzenie bólu różnego pochodzenia. Jest to metoda zarówno skuteczna, jak i wysoce bezpieczna.
W przypadku lumbago, oprócz TENS, może się okazać zbawienna metoda elektrostymulacji mięśniowej EMS.Wzmacnia ona mięśnie przykręgosłupowe oraz redukuje ucisk kręgów na nerwy. Istnieją takie urządzenia, które wykonują TENS i EMS jednocześnie. Te metody mają jednak udowodnione niewielkie działanie w monoterapii i najlepiej stosować je jako dodatek czy uzupełnienie ćwiczeń i farmakoterapii.
Najczęściej zadawane pytania
Jakie leki stosuje się w leczeniu lumbago?
Leczenie lumbago opiera się głównie na niesteroidowych lekach przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen czy paracetamol. W przypadku bardzo silnego, opornego na leczenie bólu, stosuje się także leki opioidowe. Istnieją leki, w których skojarzony jest NLPZ i leki opioidowe. Są o tyle wygodne, że pacjent nie musi brać dwóch leków osobno, o zwiększa szansę na stosowanie leków zgodnie z zaleceniami.
Jak długo może trwać lumbago?
U większości pacjentów dolegliwości bólowe utrzymują się od kilku dni do ośmiu tygodni. Zwykle wszelki dyskomfort ustępuje po 6 tygodniach. Ból pleców, który trwa do 3 miesięcy, to ból ostry. Jeśli trwa ponad 3 miesiące, jest to tzw. lumbago przewlekłe.
Co może przyczyniać się do wystąpienia lumbago?
Dokładne powody powstawania lumbago z reguły nie są znane i ewidentne. Najczęściej do postrzału prowadzą urazy kręgosłupa, niska aktywność fizyczna, otyłość, która obciąża stawy, zła postawa ciała, wady postawy, np, skolioza oraz przeciążanie kręgosłupa.
Do lumbago może przyczynić się również niewygodna pozycja podczas spania albo pozycja w miejscu pracy. Długotrwałe pozostawanie w tej samej pozycji jest jednym z czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia dolegliwości.
Jakie są objawy lumbago?
Symptomy postrzału mogą być różne, ale w większości przypadków cechują się dużym nasileniem, które uniemożliwia sprawne poruszanie się. Pacjenci skarżą się na ból, który jest ostry, kłujący i promieniuje do nóg i pośladków.
Często odczuwanym symptomem jest zesztywnienie mięśni kręgosłupa, ograniczenie ruchomości oraz osłabienie mięśni. Pacjenci narzekają na brak możliwości wyboru dogodnej pozycji podczas spania oraz na trudności w poruszaniu się. Niekiedy pojawia się mrowienie i zaburzenia czucia w kończynach.
Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.
Bibliografia
Bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, lek. med. Wojciech Pietraszko
Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
Ściśle niezbędne ciasteczka
Niezbędne ciasteczka powinny być zawsze włączone, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje dotyczące ustawień ciasteczek.
Jeśli wyłączysz to ciasteczko, nie będziemy mogli zapisać twoich preferencji. Oznacza to, że za każdym razem, gdy odwiedzasz tę stronę, musisz ponownie włączyć lub wyłączyć ciasteczka.
Ciasteczka stron trzecich
Ta strona korzysta z Google Analytics do gromadzenia anonimowych informacji, takich jak liczba odwiedzających i najpopularniejsze podstrony witryny.
Włączenie tego ciasteczka pomaga nam ulepszyć naszą stronę internetową.
Najpierw włącz ściśle niezbędne ciasteczka, abyśmy mogli zapisać twoje preferencje!
