Afty są to pewnego rodzaju nadżerki, owrzodzenia, które pojawiają się w jamie ustnej. Owrzodzenia te po kilku dniach mogą posiadać nalot o charakterze włóknikowym, mogą być otoczone krawędzią zapalną. Wspomniane zmiany zazwyczaj znikają w ciągu 4-8 dni. Źródłem afty nie jest infekcja wirusowa, więc nie posiada czynnika zaraźliwego.
Afty można podzielić na:
-
Małe afty Mikulicza- są to nadżerki o wielkości do 10 mm, mają charakter pojedynczy lub mnogi. Po maksymalnie 14 dniach ustępują, bez pozostawiania blizn.
-
Duże afty Suttona – są to najrzadziej występujące odmiany aftoz. Zmiana tego typu ma charakter bolesny, a swoje rozmiary może osiagnąć do 20 mm. Zmianom tym bardzo często towarzyszy osłabienie, podwyższona temperatura ciała, trudności podczas mówienia, połykania, jak również powiększone węzły chłonne. Proces gojenia pozostawia po sobie ślady w postaci blizn.
-
Afty opryszczkopodobne – afty te są mniejsze (1-2mm) oraz bardziej obfite. Częstość występowania jest zbliżona, do tych wymienionych wyżej. Typową cechą aft opryszczkopochodnych jest występowanie w okolicy lub bezpośrednio na błonie śluzowej pokrytej nabłonkiem z cechami zrogowacenia tj. (dziąsła, podniebienie twarde). Proces gojenia trwa do 21 dni. Zmiana ta nie pozostawia blizn.
Postaci aftoz można wyróżnić jako części składowe zespołów klinicznych m.in.: zespół PFAPA – choroba ta została pierwszy raz przedstawiona w 1987 roku, jako FAPA. Dwa lata później podkreślono ogromne znaczenie okresowego występowania stanów gorączkowych. Choroba dotyka głównie dzieci do 5 roku życia. Przebieg choroby jest łagodny, bez powikłań, a afty towarzyszące w chorobie są małe i niebolesne.
Z artykułu dowiesz się:
Jakie są przyczyny powstawania aft?
Dokładne przyczyny powstawania aft, mimo wielu badań nadal pozostają bez wyjaśnienia. Obecnie specjaliści mogą jedynie wskazywać szereg czynników, które mogą przyczyniać się do ich powstawania. Zależnie od miejsca występowania aft przyczyny mogą być różne. Wśród nich wskazują:
-
nieodpowiednia higiena jamy ustnej,
-
występująca próchnica,
-
stosowanie antybiotykoterapii,
-
stres,
-
niewłaściwie dobrana proteza zębowa,
-
podrażnienia w wyniku noszenia aparatu ortodontycznego,
-
alergia,
-
czynniki o charakterze rodzinnym, genetycznym,
-
barwniki oraz konserwanty występujące w produktach spożywczych,
-
uszkodzenia śluzówki powstałe podczas szczotkowania zębów lub podrażnienia powstałe podczas zabiegu u dentysty).
Afty nawracające w dużym stopniu mogą oznaczać również szereg chorób, których nie wolno bagatelizować. Są to m.in.:
-
zapalenie jelita grubego o charakterze wrzodziejącym,
-
celiakia,
-
choroby Behceta,
-
choroba Addisona-Biermera (dotyczy niedoboru kwasu foliowego oraz witaminy B12 ),
-
choroba Leśniowskiego-Crohna,
Zadzwoń – zapytaj:
Tel:503-733-127
Afty – objawy
W początkowej fazie stanu zapalnego na śluzówce jamy ustnej pojawiają się niewielkie okrągłe nadżerki lub owrzodzenia, które po 1-2 dniach pokrywają się białym nalotem.
W przypadku aft małych objawem towarzyszącym może być powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Bolesne owrzodzenia ustępują po 4-8 dniach.
W przypadku aft dużych, w przebiegu choroby mogą powstać pojedyncze lub mnogie owrzodzenia na błonie śluzowej jamy ustnej, które po wygojeniu, czyli po 3-4 tygodniach, pozostawiają blizny.
Co na afty? – Leczenie aft laserem biostymulacyjnym
Jedną z metod, która zrewolucjonizowała szeroko pojętą fizjoterapię stomatologiczną był laser biostymulacyjny. Wykazuje on bardzo szerokie zastosowanie, które obejmuje działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Skutecznie aktywizuje regenerację komórek.
Dzięki niemu możliwe jest szybsze leczenie stanów zapalnych, gojenie się ran i zmniejszanie obrzęku powstałego po różnych zabiegach dentystycznych.
Jak działa laser biostymulacyjny
Jak działa laser biostymulacyjnyPrzede wszystkim przeciwbólowo przy obrzękach, zapaleniu miazgi, ropniach przyzębia i parodontopatiach oraz przeciwzapalnie, znajdując zastosowanie w leczeniu nerwobólów.
Laseroterapia przynosi także ulgę pacjentom z wyżynającymi się zębami mądrości. Biostymulacja za pomocą lasera likwiduje szczękościsk, który towarzyszy wyżynaniu się zęba, pobudzając jednocześnie ząb do szybszego przebicia się. A wszystko to dzięki niewidzialnemu dla oka promieniowaniu podczerwonemu, które generowane przez laser pozwala wykonać bezinwazyjne zabiegi terapeutyczne.
Samo działanie urządzenia polega w dużej mierze na pobudzeniu do pracy komórek, dzięki czemu ich mitochondria zaczynają lepiej funkcjonować, wpływając zarówno na poziom bólu, jak również czas gojenia się ran.
Czytaj więcej o laser biostymulacyjny Poznań
Jeśli masz problem z nawracającymi aftami nie zwlekaj – umów się na wizytę w Centrum Kore Fizjoterapia Specjalistyczna
Zadzwoń – zapytaj:
Tel:503-733-127
Gdzie najczęściej zlokalizowane są afty?
Afty występują na błonie śluzowej jamy ustnej. Występują na:
-
wargach,
-
dziąsłach,
-
gardle
-
policzku (wewnętrznej jego stronie),
-
podniebieniu,
-
migdałach.
Afty zlokalizowane na wargach, ustach, jak i na języku oraz policzkach pojawiają się pojedynczo lub w skupiskach. Powstają najczęściej jako odczyn po antybiotykoterapii, w wyniku stresu, przemęczenia, jak również niedoboru witamin. Afty występujące na języku, są najczęściej spotykanym rodzajem aft występujących u dzieci. Afta u dziecka może stanowić źródło jego złego samopoczucia, płaczu oraz rozdrażnienia.
W przypadku występowania aft na gardle, na migdałach oraz aft na podniebieniu często towarzyszy dyskomfort, ból gardła, uczucie drapania. Codzienne czynności, takie jak jedzenie czy picie sprawia nie lada wyzwanie. Objawy podczas wystąpienia aft na migdałach, a także gardle często mylone są ze zwykłym przeziębieniem, zapaleniem wirusowym gardła lub zapaleniem migdałów. Objawy mogą również sugerować początki anginy.
W okolicy dziąseł powstają małe afty. Powodem powstawania tych małych aft na dziąsłach mogą być zaburzenia autoimmunologiczne, alergie, nieodpowiednia higiena jamy ustnej, niewłaściwa dieta lub inne choroby, które nie powinny pozostać bez konsultacji lekarskiej. Afty na dziąsłach mogą być zmianami towarzyszącymi zapaleniu zatok, zakażeniu wirusem opryszczki lub zapaleniu migdałków i wiele innych. Afty zlokalizowane na dziąsłach powinny ustąpić do 14 dni.
Jak poradzić sobie z aftami ? Sposoby na afty
Sposoby leczenia aft w bardzo dużym stopniu zależą od rodzaju afty, miejsca jej występowania jak również rozległości powstałych zmian. Najlepiej jednak skonsultować się z lekarzem, który posiada odpowiednią wiedzę, a także pomoże dobrać odpowiedni rodzaj leczenia.
Na początku należy wyeliminować czynniki, które przyczyniają się do powstawania aft tj. zmiana trybu życia, diety, redukcja stresu, prawidłowa higiena jamy ustnej. Pewnie nieraz, próbowałeś/łaś leczyć się na własną rękę domowymi sposobami przed kontaktem z lekarzem. Nie tylko w przypadku aft. Wśród batalii z aftami w domowym zaciszu pomocne może okazać się leczenie miejscowe tj.:
- wykonanie roztworu na bazie soli kuchennej oraz sody oczyszczonej. Roztwór ten ma działanie wysuszające nadżerkę. Należy pamiętać, że nie wolno połykać tego roztworu!
- Roztwór na bazie łyżeczki wody utlenionej połączonej z litrem wody. Mieszanką tą należy wykonywać płukankę. Również nie wolno połykać!
- Płukanie ust naparem z wody różanej, rumianku lub łopianu lekarskiego zminimalizuje występujący odczyn zapalny.
- Odkażanie występujących owrzodzeń wodą utlenioną m.in. przez nasączenie patyczka kosmetycznego w wodzie utlenionej, następnie przyłożenie na miejsce owrzodzenia.
Bardzo popularną metodą leczenia zmian jakim są afty, jest leczenie miejscowe. Wśród leków dostępnych bez recepty jest szereg farmaceutyków, które mogą pomóc w zwalczaniu owrzodzeń. Wśród leków dostępnych bez recepty na tego typu zmiany króluje m.in. octenisept. Lek ten zawiera w składzie octenidynę, która zapobiega tworzeniu się nowych zmian.
Substancję tą można zastosować miejscowo, podobnie jak w sytuacji z roztworem wody utlenionej. Należy nasączyć gazik wspomnianą substancją, przyłożyć na owrzodzenie. Więcej szczegółów dostępnych jest na ulotce wspomnianego produktu. Wśród leków bez recepty można wyróżnić te, które mają postać żelu lub sprayu.
Do najczęściej stosowanych, a zarazem polecanych przez farmaceutów i lekarzy dostępnych bez recepty wskazuje się:
-
Dentosept – lek ten ma działanie przeciwzapalne, działa przeciwbakteryjnie, a także ma właściwości znieczulające. Wskazaniem do stosowania tego leku są m.in. stany zapalne jamy ustnej, afty, podrażnienia, odleżyny jamy ustnej wynikające ze stosowania protezy zębowej. Substancja jest również stosowana pomocniczo w parodontozie. Szczegóły znajdują się w ulotce znajdującej się w opakowaniu leku.
-
Sachol (Aftigel)- wyrób ten ma postać żelu jest pomocny w stanach zaplanych jamy ustnej, aftach, oraz wszelkich zmian wynikających ze stosowania aparatu ortodontycznego lub protez zębowych. Szczegóły dostepne są w ulotce.
-
Corsodyl to lek w formie płynu do płukania jamy ustnej, zawierający chlorheksydynę , czyli substancę o działaniu przeciwbakteryjnym. Płyn Corsodyl stosuje się również jako środek pomocniczy w leczeniu oraz profilaktyce zapalenia dziąseł oraz jako produkt wspomagający utrzymanie higieny jamy ustnej. Szczegóły również dostępne w ulotce.
-
Dezaftan – ma postać żelu, stosuje się w przypadku wystąpienia aft, aftowego zapalenia jamy ustnej, pleśniawek lub drobnych zmian, mikrourazów spowodowanych przez aparaty, jak i protezy. Lek ten wytwarza na powierzchni błony śluzowej jamy ustnej ochronny film oraz chroni zmiany przed podrażnianiem i zapewnia ulgę w bólu. Szczegóły stosowania dostępne w ulotce.
-
Anaftin – w swoim składzie zawiera kwas hialuronowy, który tworzy pewnego rodzaju barierę przed urazami mechanicznymi, owrzodzeniami jak i otarciami. Wszelkie informacje dotyczące stosowania znajdują się w ulotce produktu.
Co w sytuacji, gdy leki na afty nie pomagają?
W sytuacji, gdy podczas leczenia aft nie zaobserwujesz poprawy, warto omówić z lekarzem inne metody leczenia. Wśród nowych technik dostępnych na rynku, które mają znaczenie w leczeniu zmian jakimi są afty jest laseroterapia.
Czym jest laseroterpia?
Laseroterapia to inaczej nazywana biostymulacja laserowa, która polega na naświetlaniu tkanek wiązką laserową. Terapia ta może być stosowana jako pojedyncza terapia, terapia wspierająca leczenie farmakologiczne, fizjoterapię oraz inne metody leczenia.
Laseroterapia ma działanie:
- przeciwbólowe
- przeciwzapalne
Laseroterpia pobudza zwiększone wytwarzanie cytokin, które powodują stabilizację naczyń oraz wyrównanie ciśnienia osmotycznego. Dzięki tym działaniom zwiększa się metabolizm tkanek, zanikanie obrzęków oraz wchłanianie wysięków.
Biostymulacja w stomatologii.
Laseroterapia jest terapią, która posiada duży procent skuteczności. Szczególne zastosowanie jakie mają w stomatologii to: nieinwazyjne leczenie chorób błony śluzowej, tamowanie krwawienia oraz znieczulanie. Promieniowanie świetlne w laseroterapii ma właściwości przeciwzapalne, sterylizujące oraz przeciwobrzękowe.
Światło laserowe mobilizuje komórki do ich regeneracji, co zwiększa produkcję przeciwciał, w leczeniu zmian jamy ustnej poprawia terapeutyczne efekty zabiegów, zmniejsza ryzyko infekcji oraz przyspiesza regenerację uszkodzonych tkanek. Stosowanie laserów biostymulacyjnych ma bardzo szeroki zakres stosowania. Są to m.in.
-
stomatopatie protetyczne,
-
ropnie przyzębia,
-
paradontopatie,
-
obrzęki,
-
opryszczka wargowa,
-
przyspieszenie gojenia się ran po zabiegach m.in. ekstracji, przecinania wędzidełka i resekcji, a także w zapaleniach tkanki okołozębowej.
W schorzeniach błony śluzowej naświetlanie powinno być poprzedzone zabiegami związanymi z higieną, dotyczy to również usunięcie złogów nazębnych. Zastosowanie leczenia metodą biostymulacji laserowej chorób przyzębia i błony śluzowej zdecydowanie skraca czas gojenia, jak i zmniejsza dolegliwości związane z bólem, już po pierwszym naświetlaniu.
Dawka dobierana jest do występującego schorzenia. W leczeniu aft metodą biostymulacji powinno znaleźć się od 1 do 4 zabiegów dziennie na jedną aftę. Do końca nie został zbadany wpływ lasera na płód, z tego względu nie zaleca się stosowania biostymulacji laserowej u kobiet w ciąży.
Jakie są przyczyny występowania aft u dzieci?
Najczęściej spotykaną przyczyną występowania aft u dzieci jest nieodpowiednia higiena jamy ustnej. Dzieci często podczas zabaw wkładają do buzi paluszki, zabawki, które mogą być siedliskiem dla wirusów i bakterii. Szczególnie do zakażenia może dojść w sytuacji, gdy błona śluzowa jamy ustnej jest uszkodzona.
Kolejnym czynnikiem który wpływa na rozwój aft u małego człowieka są niedobory witamin oraz minerałów. W szczególności niedobory żelaza, witaminy B12 oraz kwasu foliowego. Niedostatek tych substancji może wynikać z faktu, iż mali pacjenci niechętnie przyjmują wszelkiego rodzaju tabletki, które bardzo często nie są łatwe do połknięcia.
Szczególnie wspomniane niedobory u dzieci spowodowane są etapem niejadka w życiu młodego człowieka.
A co na afty u małego brzdąca?
W przypadku, gdy afty dotyczą małych dzieci, popularnym środkiem do stosowania na owrzodzenia jest Dentosept A mini. Substancja ta ma postać sprayu, który przynosi ulgę przy bolesnym ząbkowaniu, owrzodzeniach jak i zmianach w jamie ustnej.
Zawarta w składzie octenidyna oraz cytrynian cynku zapobiegają w tworzeniu się nowych stanów zapalanych jamy ustnej. Działają przeciwbakteryjnie jak i przeciwgrzybiczo. Ważnym aspektem, na który należy zwrócić uwagę jest fakt, iż lek ten można stosować u dzieci poniżej pierwszego roku życia.
W sytuacji, gdy mówimy o aftach nawracających ważnym krokiem powinien być kontakt z lekarzem, który pomoże ustalić przyczynę dolegliwości. Na początku należy wykonać badania o charakterze ogólnym krwi, określić poziom żelaza, witaminy B12, wyeliminować choroby o podłożu zapalnym oraz pasożytniczym.
Oprócz stosowania leczenia miejscowego należy skonsultować się ze specjalistą, który włączy leczenie ogólnoustrojowe, podczas pobytu w szpitalu. Niewykluczone, że leczenie, które podejmie lekarz może mieć charakter hormonalny, immunosupresyjny i immunostymulujący.
Umów się na leczenie:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
Rejestracja 10-18:00
OPINIE O NAS:
Specjaliści KORE
Źródła:
- Androsz, Magdalena Napora „Afta Suttona – opis przypadku” Nowa Stomatologia 2-3/2007, s. 88-90
- Antoniv, *W. Lipska, B. Kęsek, M. Lipski, D. Gałecka-Wanatowicz, M. Chomyszyn-Gajewska „Afty nawracające – przegląd piśmiennictwa” Nowa Stomatologia 3/2014, s. 142-146
- Sender-Janeczek, M. Kwiatkowska „Ocena skuteczności terapeutycznej preparatu Dentosept A® (Phytopharm Klęka S.A.) oraz Sachol® (Jelfa S.A.) u pacjentów z aftowym zapaleniem błony śluzowej jamy ustnej” Nowa Stomatologia 2015; 20(3): 105-109
- Nowak, R. Górska „Współczesne poglądy na etiopatogenezę aft nawracających (RAS)” Nowa Stomtologia 1/2011 s. 35-38
- Iwanicka-Grzegorek, M. Puczyłowska-Rybaczyk „Terapeutyczne i diagnostyczne zastosowanie lasera w schorzeniach jamy ustnej” Nowa Stomatologia 3/2011 s. 128-133
- Urbaniach, R. Wiench „Zastosowanie laserów w stomatologii” DENTAL FORUM /2/2016/XLIV s.59-64
- https://przegladpediatryczny.pl/a1353/Owrzodzenia-aftowe.html
- https://zdrowik.pl/zdrowie/choroby/afta-nadzerka-w-jamie-ustnej.html
- https://www.medme.pl/artykuly/afta-na-jezyku-czym-jest-i-jak-ja-wyleczyc,69979.html
- Laser biostymulacyjny
- Poradnik Zdrowie
Kornelia Iwanowicz – redaktor medyczny
Z wykształcenia magister pielęgniarstwa, pracująca na oddziale zachowawczym. Uwielbia swoją pracę ponieważ pozwala jej na ciągły rozwój. Wie, jak ważna jest relacja pacjent-pielęgniarka. Dlatego w pracy z drugim człowiekiem staram się tworzyć przyjazną atmosferę. Uwielbia sport i muzykę.
Data publikacji: 08.07.2021
Data ostatniej aktualizacji: 26.03.2023
