Ból szczęki i żuchwy towarzyszy nam dość często i jest mało specyficznym objawem. Jego przyczyn może być bardzo wiele, dlatego tak ważna jest odpowiednia diagnostyka dolegliwości, by móc wdrożyć optymalne leczenie. Wiele osób, które odczuwają ból szczęki, szuka jego źródła w problemach z uzębieniem.
W większości przypadków jest to całkowicie uzasadnione, ponieważ ból zęba generuje jedne z najsilniejszych dolegliwości. Przyczyna złego samopoczucia może też leżeć całkowicie gdzie indziej, dlatego niejednokrotnie konieczna jest wizyta u stomatologa, a później u lekarza rodzinnego i fizjoterapeuty stomatologicznego.
W Centrum KORE w Swarzędzu posiadamy duże doświadczenie kliniczne w leczeniu bólu szczęki.
Co oznacza zatem:
- ból szczęki w zawiasach?
- ból szczęki przy uchu?
- ból szczęki przy otwieraniu ust?
- ból szczęki na tle nerwowym?
Ból stawów żuchwy przy otwieraniu ust – dysfunkcja stawu skroniowo – żuchwowego (DSSŻ)
Staw skroniowo–żuchwowy to jeden z najbardziej skomplikowanych stawów w ciele człowieka. Podczas mówienia i jedzenia wykonuje wiele skomplikowanych ruchów. Przez cały dzień staw ten intensywnie pracuje i jest często przeciążony, co niejednokrotnie skutkuje pojawieniem się dysfunkcji stawu skroniowo–żuchwowego, w skrócie DSSŻ. Mogą się one objawiać jako:
- ból szczęki z prawej strony przy otwieraniu
- ból szczęki z lewej strony przy otwieraniu
- obustronny ból szczęki
Główne objawy dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego
- ból głowy, promieniujący do uszu i prowadzący do uczucia ucisku za gałkami ocznymi
- ból podczas mówienia, żucia, otwierania i zamykania ust
- blokowanie żuchwy podczas ziewania lub wykonywania nagłych ruchów w stawie skroniowo–żuchwowym
- ból mięśni, odpowiedzialnych za zamykanie i otwieranie ust
- zmiana ułożenia dolnych i górnych zębów.
Przyczyny dysfunkcji w stawach skroniowo-żuchwowych
- stres i nieświadome napinanie mięśni twarzy oraz zaciskanie zębów
- choroby reumatyczne atakujące mniejsze stawy, np. reumatoidalne zapalenie stawów
- bruksizm – bardzo mocne zaciskanie szczęki i zgrzytanie zębami przez sen
- braki w uzębieniu, co prowadzi do ich nieprawidłowego stykania się
- częste żucie gumy i przeciążanie mięśni zgryzu
- urazy mechaniczne jako wynik wypadków komunikacyjnych czy silnych uderzeń w tył głowy
- stan zapalny w obrębie stawu
- obgryzanie paznokci
- nawykowe zagryzanie warg.
Leczenie dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego
Ze względu na skomplikowaną budowę stawu skroniowo–żuchwowego, leczenie DSSŻ jest stosunkowo trudne.
Najczęściej obejmuje ono usuwanie przyczyn, które prowadzą do dysfunkcji, oraz zwalczanie nawyków – nawykowego zagryzania warg, zgrzytania zębami oraz obgryzania paznokci. Niekiedy może być potrzebna interwencja stomatologiczna i protetyczna.
W zależności od przypadku, pomocne okazują się również: fizjoterapia, fizykoterapia, ćwiczenia zmniejszające stres. W stanach nagłych dobrze sprawdzają się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, które ograniczają ból i stan zapalny, umożliwiając wprowadzenie ćwiczeń bądź terapii manualnej.
Szyna na staw skroniowo-żuchwowy jest wykonywana na specjalne zamówienie i powinna być zakładana na noc przez osoby zmagające się z bruksizmem. Płytka ta chroni zęby przed ścieraniem. Gdy staw skroniowo–żuchwowy jest bardzo zdeformowany, ostatnią deską ratunku jest interwencja chirurgiczna.
Umów się na leczenie bólu szczęki:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
OPINIE O NAS:
Ból w przebiegu próchnicy
Choroby jamy ustnej to jedne z najczęstszych przyczyn dolegliwości bólowych szczęki i żuchwy. Prowadzą do nich zazwyczaj zaniedbania higieniczne w zakresie jamy ustnej. Próchnica nie wpływa na samą szczękę, ale chore zęby powodują ból, który promieniuje do nich i wpływa na funkcjonalność tych obszarów.
WHO uznaje próchnicę na chorobę cywilizacyjną. Dotyka ona aż 90% osób po ukończeniu 15. roku życia. Skala problemu jest duża, a jego bagatelizowanie bardzo często prowadzi do braków w uzębieniu.
W przypadku próchnicy pacjent zaczyna odczuwać ból wtedy, gdy ząb jest w znacznym stopniu ogarnięty przez bakterie próchnicowe. Proces ten widoczny jest jako obecność na powierzchni zęba ubytku w kolorze czarnym, który drąży w głąb, dochodząc do komory zęba.
Leczenie i profilaktyka
Profilaktyka to nic innego jak odpowiednia higiena jamy ustnej oraz przeglądy stomatologiczne uzębienia przynajmniej raz w roku. Ważne jest szczotkowanie zębów rano i wieczorem oraz po każdym posiłku. Tylko wtedy minimalizujemy czas przebywania resztek pokarmowych w okolicy zębów, co stanowi idealne środowisko do rozwoju bakterii.
Istotne jest również nitkowanie zębów, czyli usuwanie resztek spomiędzy zębów, które nierzadko są ciasno ze sobą połączone, co ogranicza możliwość usunięcia stamtąd zanieczyszczeń za pomocą szczoteczki. Coroczne przeglądy uzębienia u stomatologa pozwalają ograniczyć rozprzestrzenianie się ogniska próchnicy zanim dojdzie do zniszczeń, powodujących ból.
Neuralgia nerwu trójdzielnego
Nerw trójdzielny jest nerwem czaszkowym, który dzieli się na trzy mniejsze nerwy: oczny, szczękowy i żuchwowy. Po obu stronach twarzy mamy po jednym takim nerwie.
Odpowiada on za unerwienie czuciowe (odbieranie wrażeń o bólu, ucisku, temperaturze i dotyku) oraz motoryczne, czyli ruchy mięśni, znajdujących się w obrębie twarzy. Poza tym odpowiada za unerwienie spojówek, jamy ustnej, zębów i rogówki oka.
Neuralgia nerwu trójdzielnego pojawia się częściej u kobiet niż u mężczyzn. Jej pierwsze objawy są często widoczne pomiędzy 40. a 60. rokiem życia. Charakter bólu pacjenci często określają jako: kłujący, palący bądź piekący. Niestety ta dolegliwość ma tendencję do nawrotów, a ból często promieniuje do żuchwy, oka lub szczęki.
Objawy nerwobólu nerwu trójdzielnego
Nerwoból samoistny to bardzo silny, napadowy ból. Trwa on od kilku sekund do 2 minut. Pacjenci określają ból jak palący, piekący bądź kłujący. Lokalizacja bólu nie zmienia się. Dolegliwości są często tak silne, że powodują grymas na twarzy chorego. Choroba ma charakter sezonowy, co oznacza, że ma tendencję do pojawiania się w określonym okresie roku – w tym przypadku jest to od listopada do lutego. Pomiędzy atakami są okresy bezobjawowe, naznaczone lękiem przed kolejnym napadem bólu.
Dla neuralgii nerwu trójdzielnego charakterystyczne są punkty spustowe. Są to punkty n atwarzy, których podrażnienie prowadzi do wystąpienia dolegliwości bólowych. Do czynników, które bardzo często powodują ujawnienie się objawów, należą: dotyk, ucisk, mycie zębów, żucie pokarmu, mówienie czy nakładanie make-upu.
Leczenie neuralgii nerwu trójdzielnego
Leczenie nerwobólu samoistnego opiera się na stosowaniu karbamazepiny, klonazepamu, fenytoiny oraz kwasu walproinowego. Powszechnie znane i stosowane niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen, kwas acetylosalicylowy, diklofenak, naproksen czy meloksykam nie przynoszą rezultatów.
Kiedy farmakologia doustna nie przynosi choremu ulgi, można stosować blokady nerwowe, polegające na ostrzykiwaniu nerwu i jego znieczulaniu.
Część pacjentów dobrze reaguje na akupunkturę twarzy – technikę pochodzącą z wiedzy i doświadczenia medycyny chińskiej. Polega ona na nakłuwaniu ciała cienkimi igłami w ustalonych miejscach. Około połowa pacjentów nie reaguje na leczenie tak, jak byśmy tego chcieli i konieczna jest operacja chirurgiczna, która polega na usunięciu nerwu trójdzielnego, generującego ból.
W Centrum KORE posiadamy duże doświadczenie kliniczne w leczeniu porażenia nerwu twarzowego.
Ból głowy i szczęki po obu stronach nosa – zapalenie zatok przynosowych
Zapalenie zatok przynosowych to choroba zatok, która objawia się niedrożnością nosa, bólem po obu stronach nosa, uczuciem rozpierania twarzy, upośledzeniem lub utratą węchu. Dolegliwości często nasilają się po pochyleniu głowy w przód. Ostre zapalenie zatok to częste schorzenie, spowodowane w większości przypadków zakażeniem o etiologii wirusowej.
Przyczyną infekcji górnych dróg oddechowych mogą być infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze bądź alergie. W przypadku wirusów najczęściej spotyka się rynowirusy, adenowirusy oraz wirusa grypy.
Bakterie, które powodują zapalenie zatok, to często Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis. Obecnie coraz częściej przyczyną jest nierozpoznana oraz źle kontrolowana alergia.
Objawy zapalenia zatok przynosowych
- niedrożność nosa
- wydzielina z nosa i/lub ściekanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła
- ból u nasady nosa i po obu jego stronach
- rozpieranie twarzy
- utrata węchu
- bóle głowy
- obrzęk powiek
Leczenie zapalenia zatok przynosowych
- paracetamol i niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. ibuprofen)
- leki obkurczające naczynia w błonie śluzowej nosa ( preparaty donosowe z fenylefryną, efedryną, nafazoliną, ksylometazoliną, oksymetazoliną, tetryzoliną)
- Laseroterapia wysokoenergetyczna
- preparaty cynku
- witamina C
- płukanie zatok 0,9% roztworem NaCl
- antybiotyki – w przypadku etiologii bakteryjnej.
Powikłania zapalenia zatok
Powikłania zapalenia zatok przynosowych są rzadkie. Mają miejsce zwłaszcza w przypadku nieleczenia infekcji oraz osłabienia organizmu. Najczęściej dochodzi do zapalenia tkanek oczodołu, ropni oczodołu, zapalenia kośc i szpiku kostnego ścian zatoki, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ropni mózgu oraz zakrzepicy zatoki jamistej.
Ból żuchwy po lewej stronie – zawał serca?
W większości przypadków dolegliwości bólowe żuchwy pochodzą z tkanek, znajdujących się w jej okolicy. Zdarzają się jednak takie przypadki, kiedy to ból żuchwy pojawia się jako jeden z objawów, które towarzyszą chorobom dotyczącym całego organizmu.
Ból zamostkowy, ucisk w klatce piersiowej oraz ból lewej kończyny górnej, promieniujący do lewego barku i lewej części żuchwy to poważne objawy, które mogą świadczyć o poważnych problemach kardiologicznych. Taki stan może zwiastować bezpośrednie zagrożenie życia człowieka i wymaga niezwłocznego wezwania karetki i szybkiej hospitalizacji.
Ból szczęki i obrzęk twarzy – ropień w jamie ustnej
Ropień to ograniczone ognisko ropy w przestrzeni tkankowej, powstające w wyniku infekcji bakteryjnej. Najczęstszym powodem jego powstawania jest stan zapalny zęba lub w jego okolicy. Ropień generuje bardzo silne dolegliwości (w tym ból szczęki) i powinien być jak najszybciej opróżniony.
Objawy ropnia w obrębie twarzy:
- pulsujący lub promieniujący ból (nasilający się przy ucisku na policzek bądź jego nagryzieniu)
- opuchlizna
- zaczerwienienie skóry
- niemożność otworzenia ust.
Bruksizm – ból szczęki i oczodołów
Bruksizm to nawykowe, nieświadome zaciskanie i zgrzytanie zębami. Jest to choroba, na którą składa się wiele czynników i nie wszystkie są do końca wyjaśnione. Do przyczyn bruksizmu zalicza się:
- zaburzenia zgryzowo-zwarciowe
- stres
- stany emocjonalne
- alergie
- przerost migdałków
- niedobory witamin i magnezu
- przyjmowanie niektórych leków.
Objawami bruksizmu są bardzo mocne zaciskanie zębów oraz nawykowe zgrzytanie. Prowadzi to do nadmiernego ścierania się zębów, przegryzania dziąseł, przeskakiwania żuchwy, ograniczonej ruchomości oraz przewlekłego bólu głowy, okolicy szczęk i oczodołów. U tych pacjentów często dochodzi do szczękościsku, który bardzo często sprowadza ich do lekarza i motywuje do szukania pomocy.
Leczenie bruksizmu
W leczeniu bruksizmu stosuje się specjalne szyny, które mają za zadanie ograniczać dolegliwości bólowe. Mają one ograniczony czas działania, który wynosi około 3-6 miesięcy.
W terapii bruksizmu stosuje się toksynę botulinową, jednak jest to działanie poza zarejestrowanymi wskazaniami. Jej podanie z pewnością będzie zbawienne w przypadku pacjentów cierpiących z powodu silnego bólu mięśni oraz szczękościsku.
Pierwsze rezultaty widoczne są po 2-3 tygodni od podania toksyny. Zabieg powtarza się co 3-6 miesięcy. Pacjentom z bruksizmem z pomocą przychodzą techniki fizjoterapeutyczne, np. terapia manualna oraz masaż szczęki i masaż żuchwy. Mają one jeden główny cel – rozluźnienie napiętych mięśni.
Fizjoterapia stomatologiczna w leczeniu bólu szczęki
Ból szczęki może mieć różne podłoże i tym samym odpowiada na różne metody leczenia. W ostatnim czasie coraz więcej uwagi poświęca się fizjoterapii stomatologicznej jako leczeniu wspomagającemu.
Fizjoterapia i terapia manualna to metody leczenia, którym warto poświęcić więcej uwagi, ze względu na ich zbawienny wpływ na rekonwalescencję osób zmagających się z DSSŻ. Wiedza o zastosowaniu terapii manualnej stale rośnie, przez co pacjentom oferowane są zabiegi znacznie skracające czas leczenia.
Wskazaniem do zastosowania terapii manualnej są zaburzenia czynności stawu skroniowo–żuchwowego, nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni oraz zawroty głowy. Do przeciwwskazań zaliczamy świeże złamania, osteoporozę, ostre stany zapalne i nowotwory w obrębie omawianego stawu.
Mobilizacja stawowa
Wdraża się ją, gdy w stawie skroniowo-żuchwowym obserwuje się zaburzenia ruchomości oraz blokowanie stawu. Przyczynami zablokowania stawu są najczęściej nieprawidłowe wzorce ruchowe, które prowadzą do patologicznych obciążeń stawów, uszkodzeń, zmian w strukturze stawu i wielu innych niepożądanych zjawisk.
Zabiegi mobilizacji wykonuje fizjoterapeuta, stosując specjalne chwyty. Wykonuje on powolne ruchy o wzrastającym wychyleniu. Zabieg trwa około 20 minut.
Stretching
W tej metodzie fizjoterapeuta rozciąga skórę nad stawem skroniowo-żuchwowym (w którym zostały stwierdzone zmiany dysfunkcyjne) do granicy elastyczności i utrzymuje ją w tym stanie przez pewien czas, zwykle od 10 do 15 sekund.
Pacjent zwykle odczuwa wtedy powolne rozluźnianie tkanek miękkich w okolicy stawu. Zabieg należy powtarzać, dochodząc małymi krokami do nowych granic elastyczności skóry.
Głęboki masaż poprzeczny
Głęboki masaż poprzeczny należy do technik, które są wykonywane poprzecznie do anatomicznego przebiegu tkanek, takich jak więzadła, ścięgna czy mięśnie. Odtworzenie fizjologicznej ruchomości w stawie skroniowo-żuchwowym należy do jej głównych celów.
Ten rodzaj terapii jest przeciwwskazany u osób posiadających spore zwapnienia tkanek miękkich, choroby skóry, zapalenia ścięgien o podłożu reumatoidalnym oraz zapalenia w obrębie stawu o etiologii bakteryjnej.
Najczęściej zadawane pytania
Dlaczego boli szczęka?
Ból szczęki jest objawem niespecyficznym i bardzo często prowadzą do niego różne nieprawidłowości. Najczęściej ból żuchwy i szczęki są związane z neuralgią nerwu trójdzielnego lub z próchnicą zębów.
Problemy w tej okolicy mogą wywoływać również stany zapalne w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego oraz jego dysfunkcje. Nierzadko prowadzi to do sporych ograniczeń w ruchomości wspomnianych stawów, co z czasem może uniemożliwić spożywanie pokarmów oraz mówienie.
Infekcje zatok przynosowych również prowadzą do dolegliwości bólowych, zlokalizowanych u nasady nosa i po jego obu stronach. Ból szczęki i obrzęk, zlokalizowany jednostronnie, mogą świadczyć o obecności ropnia okołozębowego, który często rozwija się w konsekwencji braku odpowiedniej higieny jamy ustnej i opieki stomatologicznej.
Czym jest rwa twarzowa?
Rwa twarzowa, zwana także neuralgią lub nerwobólem nerwu trójdzielnego, to schorzenie powstałe na skutek przerwania ciągłości nerwu, co powoduje bardzo silny ból połowy bądź całej twarzy. Pacjenci często opisują ten ból jako piekący, palący bądź kłujący.
Trwa on zazwyczaj kilka sekund, jednak jest to bardzo nieprzyjemne doświadczenie dla chorych. Przyczyn schorzenia może być kilka. Najważniejsze z nich to uszkodzenie nerwu albo ucisk, który może być powodowany przez rosnący nowotwór.
O czym może świadczyć ból szczęki przy uchu?
Ból szczęki, lokalizujący się bądź promieniujący do ucha (ból szczęki przy uchu), jest najczęściej spowodowany dysfunkcją stawu skroniowo-żuchwowego. Zapalenie oraz uszkodzenie stawu jest odczuwalne jako dolegliwości ze strony szczęki i żuchwy. Czasem mogą lokalizować się również za uchem.
Konsekwencją nieleczenia tego stanu jest szczękościsk i znaczne ograniczenia ruchomości w stawach. Wykonywane pod okiem specjalisty regularne ćwiczenia pozwalają przywrócić pacjentom komfort życia i znacznie obniżają negatywne odczucia związane z DDSŻ.
Konieczna jest wizyta u fizjoterapeuty stomatologicznego.
Jakie są objawy zapalenia stawu skroniowo–żuchwowego?
Do klasycznych objawów zapalenia stawu skroniowo–żuchwowego należy ból, nadmierne ocieplenie tkanek, obrzęk i zaczerwienienie. Utrudnione jest także mówienie i jedzenie, a każda próba otwarcia ust kończy się bólem, “klikaniem” i ogromnym dyskomfortem. Stan zapalny może wywoływać ból głowy, zębów oraz przeczulicę.
Jakie są przyczyny bólu zęba i szczęki po plombowaniu?
Przyczyną bólu w obrębie szczęki bądź żuchwy w okolicy plombowanego zęba może być jego zbyt wysoko założone wypełnienie. Jeżeli jego powierzchnia wystaje ponad inne zęby, siła gryzienia będzie skupiona na tym jednym zębie, co będzie generowało ból.
W takim wypadku należy niezwłocznie udać się do stomatologa, który odpowiednio przeszlifuje plombę. Zdarza się, że ból jest spowodowany nadwrażliwością, do której prowadzą odsłonięte kanaliki zębinowe.
Umów się na leczenie bólu szczęki:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
OPINIE O NAS:
Specjaliści KORE
Bibliografia:
- Charakterystyka schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych, Małgorzata Górecka, Małgorzata Pihut, Ewa Ferendiuk
- Dega W. Ortopedia i rehabilitacja. Warszawa: PZWL; 1996
- Ból zęba po założeniu plomby, lek. stom. Magdalena KuźnikAdam Bochenek, Michał Reicher Anatomia człowieka. Warszawa: PZWL; 2010Klasyczny nerwoból nerwu trójdzielnego, lek. med. Paulina Brożek
- Zapalenie zatok przynosowych: przyczyny, objawy i leczenie, lek. Magdalena Wiercińska
- Ból zęba po założeniu plomby, lek. stom. Magdalena Kuźnik
- Bruksizm trzeba widzieć szerzej, Ewa Stanek-Misiąg
Data publikacji: 08.12.2022
Data ostatniej aktualizacji: 04.10.2023
Dagmara Porada - Redaktor medyczny
Dagmara Porada – Redaktor medyczny
Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.
