Ból nadgarstka – Czy to zespół cieśni nadgarstka?

Nadgarstek to mała, jednak wyjątkowo skomplikowana część naszego ciała. Złożona jest z wielu kosteczek, stawów, więzadeł, nerwów, mięśni, naczyń krwionośnych i ścięgien. Razem tworzą współgrającą ze sobą całość, która jednak może czasem zawodzić.

Niedyspozycja chociażby jednej ze struktur sprawia, że pojawiają się nieprzyjemne dolegliwości: ból nadgarstka, problemy ze zginaniem bądź prostowaniem nadgarstka, sztywności, opuchnięcia czy mrowienia. Ból w nadgarstku może mieć więc różnorodną etiologię, o której postaramy się nieco opowiedzieć.

Ból nadgarstka – czy to zespół cieśni nadgarstka?

Czy masz bóle nadgarstka

Czy dręczy Cię uczucie sztywności palców i ból który pojawia się w nocy, podczas snu

Czy masz uczucie mrowienia i palenia w obrębie nadgarstka lub dłoni

A może objawy pojawiają się podczas jazdy na rowerze

 

UWAGA

TO MOŻE BYĆ ZESPÓŁ CIEŚNI KANAŁU NADGARSTKA lub ZESPÓŁ QUERVAINA!

 

 

 

 

Przyczyn jest wiele, ale główne z nich to:

praca wymagająca wykonywania ciągłych, powtarzalnych ruchów nadgarstka:

stukanie w klawiaturę komputera,

forsowne ćwiczenia fizyczne,

jazda na rowerze

praca przy taśmie w fabryce

noszenie dzieci

W podanych wyżej sytuacjach dochodzi do ucisku nerwu pośrodkowego przez otaczające go struktury anatomiczne, co prowadzi do zaburzeń odżywiania włókien nerwowych, ich obrzęku i bólu.

 

W zaawansowanym etapie choroby ból nadgarstka jest silniejszy i pojawiają się zarówno w spoczynku, jak i podczas ruchu.

W miarę rozwoju choroby może dojść do:

zaniku mięśni kciuka

trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów – np z podnoszeniem filiżanki czy drobnych przedmiotów ze stołu

osłabienia chwytu dłoni

problemów z zaciśnięciem ręki w pięść

sztywności palców

pojawienia się uczucia spuchnięcia palców, pomimo braku widocznego obrzęku

problemów z odróżnianiem ciepła i zimna podczas dotyku

bólu, drętwienia, uczucia obrzmienia, które mogą obejmować ramię, przedramię, bark, a nawet sięgać nawet do potylicy.

 

Zazwyczaj do rozpoznania zespołu cieśni nadgarstka nie potrzeba specjalistycznej aparatury, a doświadczony fizjoterapeuta może tego dokonać na podstawie prostych testów ortopedycznych.

 

 

Zespół cieśni nadgarstka leczenie rozpoczyna się metod nieinwazyjnych (nieoperacyjnych).

 

Pacjentom zaleca się:

unikanie ruchów, które doprowadzają do nasilenia objawów

zmianę nawyków dotyczących ruchów dłoni podczas pracy

stosowanie specjalnych podkładek żelowych podczas pracy przy komputerze

stosowanie nakładek ergonomicznych na kierownicę podczas jazdy rowerem (porównaj zdjęcie!)

chłodzenie nadgarstka (cold pack na 10-15 minut) lub masaż kostkami lodu

wstrzykiwanie kortykosteroidów redukujących stan zapalny i obrzęk do kanału nadgarstka

fizykoterapię – np. falę uderzeniową lub laser wysokoenergetyczny HILT

terapię manualną i osteoptię, która nie powinna skupiać się tylko na strukturach okolicy nadgarstka, ale dotyczyć przebiegu całego nerwu pośrodkowego.

Kinesiotaping

 

Zapraszamy do KORE Fizjoterapia Specjalistyczna

Więcej informacji – zadzwoń:

Tel: 503-733-127

Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00

OPINIE O NAS:

Z czego wynika ból nadgarstków?

Przyczyn jest wiele i każdy może mieć inną. Nie warto więc porównywać swoich dolegliwości ze znajomymi, ponieważ ból nadgarstka może u jednego być wywołany zwykłym przeciążeniem, natomiast u drugiego być objawem rozwijającej się reumatoidalnej lub zwyrodnieniowej choroby stawów.

Aby lepiej zrozumieć patogenezę (w skrócie: “jak do tego doszło?”) określonych schorzeń, urazów, złamań i przeciążeń – konieczna będzie krótka lekcja anatomii, która wyjawi nam wszystkie tajemnice skrywane w nadgarstku.

Co kryje w sobie nadgarstek?

Nadgarstek wchodzi w skład kośćca ręki razem ze śródręczem i palcami (warto tu wspomnieć, że potocznie nazywana “ręka” w języku anatomów oznacza wyłącznie dłoń, a nie całą kończynę górną). Jego funkcja to przede wszystkim łączenie przedramienia z ręką i umożliwienie jej poruszania.

Kosteczek nadgarstka jest aż 8. Ułożone są one w dwóch rzędach, po 4 w każdym. Rząd bliższy (łączący się z kośćmi przedramienia) zawiera kość: łódeczkowatą, księżycowatą, trójgraniastą i grochowatą; natomiast rząd dalszy (łączący się z kośćmi śródręcza) składa się z kości: czworobocznej większej, czworobocznej mniejszej, główkowatej i haczykowatej.

Praca nadgarstka byłaby niemożliwa bez połączenia stawowego z nasadą dalszą kości promieniowej (wraz z wyrostkiem rylcowatym kości łokciowej tworzą charakterystyczne wypukłości po jednej i drugiej stronie nadgarstka), która łączy się z trzema kośćmi szeregu bliższego nadgarstka, a konkretniej – z kością łódeczkowatą, księżycowatą i trójgraniastą.

Żeby nie było za łatwo, oprócz skomplikowanej budowy kostnej, nadgarstek wyróżnia bogata zawartość ścięgien. Kości razem z tzw: troczkiem zginaczy, po stronie wewnętrznej dłoni tworzą kanał nadgarstka, przez który przechodzą: ścięgna mięśni zginaczy palców i kciuka (aż 9) oraz nerw pośrodkowy. Problemy w obrębie kanału nadgarstka i patologiczne procesy w nim zachodzące prowadzą do zespołu cieśni.

Kolejnym kanałem jest niewielki kanał Guyona, przez który przechodzą nerw i tętnica łokciowa. Na nadgarstku biegną również liczne naczynia krwionośne, w tym tętnica promieniowa (na której sprawdza się tętno) i żyła odpromieniowa.

1. Złamania, zwichnięcia, urazy powodujące ból nadgarstka

Skoro mamy już w głowie obraz nadgarstka od wewnątrz, możemy przejść do jego konkretnych dysfunkcji.

Złamanie nasady dalszej kości promieniowej

Jak już wspomnieliśmy wyżej, końcowy odcinek kości promieniowej łączy się z nadgarstkiem tworząc staw promieniowo-nadgarstkowy. Mówiąc więc o bólu nadgarstka, nie sposób o niej nie wspomnieć (pomimo faktu, że należy już do przedramienia).

To jedno z najczęstszych złamań w obrębie kończyny górnej. Zwykle powstaje w wyniku bezpośredniego uderzenia np: podczas upadku. Upadając, automatycznie wyciągamy kończyny górne przed siebie, by chronić głowę i w ten sposób zamortyzować siłę uderzenia. Czasem w wyniku takiego działania dochodzi do złamania wyprostnego (kiedy upadek następuje na rękę wyprostowaną w stawie promieniowo-nadgarstkowym) lub zgięciowego (zdecydowanie rzadszego, lecz jednocześnie trudniejszego i niestabilnego do nastawienia).

W złamaniu wyprostnym nasada dalsza kości promieniowej przemieszcza się bliżej strony grzbietowej dłoni i ulega odwróceniu. Kończyna przyjmuje wówczas kształt bagnetowaty.

Leczenie

Wysoką skuteczność wykazuje leczenie zachowawcze. Po nastawieniu złamania (jeśli jest przemieszczone) stosuje się opatrunki gipsowe. Powodują one jednak całkowite unieruchomienie, co pogarsza funkcję więzadeł i mięśni, a do tego mogą spowodować zaburzenia ukrwienia ręki.

Złamanie kości łódeczkowatej

Najczęściej występujące i stanowiące aż 80% wszystkich złamań w obrębie nadgarstka. Dochodzi do niego zwykle w wyniku upadku na wyprostowaną kończynę górną przy jednoczesnym wygięciu jej w kierunku łokciowym. Może do tego dojść np: podczas uprawiania sportu, ale może zdarzyć się również na co dzień (przy zwykłym potknięciu). Złamanie częściej jest stwierdzane u osób aktywnych i młodych, jednak może wystąpić u każdego.

Szczelina złamania może nie być początkowo widoczna na zdjęciu RTG, dlatego w tradycyjnych projekcjach lekarz nie zawsze jest w stanie stwierdzić nieprawidłowości. Jeśli dolegliwości bólowe będą się utrzymywać 3 tygodnie, konieczne jest powtórzenie badania radiologicznego i klinicznego. Dopiero wtedy (a czasem nawet dopiero po 3 miesiącach od urazu) może być widoczna szczelina. U dzieci do 4 roku życia (ze względu na chrzestną budowę kości) nie jest możliwe ocenienie budowy kości łódeczkowatej.

Można wyróżnić 4 podstawowe typy złamań kości łódeczkowatej zależne od ich typu i umiejscowienia. Są to: złamania awulsyjne (polegające na oderwaniu fragmentu kości przez zbyt silne pociągnięcie ścięgien mięśni), złamania części dystalnej, środkowej (najczęściej spotykane) i części bliższej.

Objawy

Charakterystyczne objawy dla złamania, czyli duża bolesność (zwłaszcza w tzw: tabakierce anatomicznej, którą stanowi trójkątny dołek tuż nad nadgarstkiem, poniżej kciuka) i niemożność oparcia kciuka o podłoże. Mogą pojawić się też obrzęk i zasinienie.

Leczenie

Nieoperacyjne polega na unieruchomieniu nadgarstka na 8-12 tygodni. W tym celu stosuje się opatrunek gipsowy, który może sięgać różnej wysokości w zależności od złożoności i typu złamania kości łódeczkowatej. Tak długotrwałe usztywnienie pozwala na całkowite zrośnięcie się szczeliny, ale również na ewentualną przebudowę kostną.

Co 4-6 tygodni wymagana jest kontrola kolejnymi zdjęciami RTG, które pozwolą wykryć tzw: staw rzekomy, do którego leczenia niezbędna jest interwencja chirurgiczna.

Zwichnięcie kości księżycowatej

Choć należy do rzadkich uszkodzeń, warto o nim pamiętać. Najczęściej do zwichnięcia dochodzi razem z innymi uszkodzeniami w obrębie kończyny górnej, przez co łatwo je przeoczyć.

Objawy

Zwichnięcie kości księżycowatej albo złamania okołoksiężycowate mogą dawać niespecyficzne objawy w postaci rozlanego obrzęku, dużej bolesności i braku widocznego zniekształcenia nadgarstka.

Diagnostyka

Żeby potwierdzić hipotezę, należy wykonać standardowe badanie RTG. Warto w tym celu oprócz tradycyjnej projekcji, zlecić projekcje skośne i celowane lub ewentualnie zdjęcia porównawcze drugiej ręki. Oprócz tego, przy badaniu konieczne jest sprawdzenie czynności nerwu pośrodkowego (który przechodzi przez kanał nadgarstka).

Leczenie

Nieoperacyjne polega na nastawieniu złamania czy zwichnięcia i unieruchomieniu stawu na 4 tygodnie (zwichnięcie) lub 8-12 tygodni (zwichnięcie wraz ze złamaniem). Jeśli od urazu minęło więcej niż 24 godziny, zazwyczaj nastawienie nieoperacyjne jest niemożliwe. Przeprowadza się wówczas zabieg, który pozwoli na wprowadzenie przemieszczonych kości na swoje miejsce.

Rokowanie

Jeśli nastawienie kości zaszło pomyślnie, w szybkim czasie chory wróci do normalnego funkcjonowania. Czasem jednak może wystąpić jałowa martwica kości księżycowatej, czyli tzw: choroba Kienböcka.

2. Choroba Kienböcka, czyli jałowa martwica kości

Polega na obumieraniu fragmentu tkanki kostnej bez udziału drobnoustrojów chorobotwórczych (takich jak bakterie, wirusy czy pasożyty). Miejsce, które uległo martwicy zostaje zastąpione nową tkanką kostną, jednak jest ona zdecydowanie bardziej podatna na deformacje niż wcześniej i może ulegać częstszym złamaniom i schorzeniom.

Kogo dotyczy?

Największą grupę osób, które mogą zostać dotknięte chorobą Kienbocka stanowią dzieci i młodzież. Gąbczasta kość budująca nasady i chrzęstny charakter sprzyjają powstawaniu martwicy w rosnących kościach.

U dzieci naczynia krwionośne, które zaopatrują tkanki kostne w tlen i składniki odżywcze nie są ze sobą połączone. Sprawia to, że niektóre fragmenty kości mogą być lepiej, inne gorzej unaczynione, a tym samym – komórki dostaną mniej drogocennych substancji, co predysponuje do martwicy.

Wyróżnia się 4 fazy przebiegu choroby. Są to:

1. Faza początkowa – objawy mogą się pojawić, ale nie muszą, powoli zaczynają obumierać poszczególne komórki tkanki kostnej.

2. Faza jałowej martwicy – martwica się rozprzestrzenia obejmując coraz większy fragment tkanki kostnej.

3. Faza fragmentacji – martwicza tkanka zostaje stopniowo zastępowana nową tkanką kostną (choć wciąż obecne są obumarłe fragmenty). Faza ta ze względu na swój przejściowy charakter, mocno predysponuje do deformacji kości.

4. Faza odbudowy i utrwalenia zmian – fragmenty martwicy zostają całkowicie pokryte nową, prawidłową tkanką kostną. Jej kształt zależy od tego, jak kość była traktowana w fazach II i III. Duże przeciążenia sprzyjają bowiem deformacjom.

Przyczyny

U dzieci przyczynami najczęściej są nieprawidłowe leczenie dysfunkcji aparatu ruchu lub nagły skok wzrostowy. Duża produkcja tkanki kostnej sprawia, że angiogeneza (tworzenie się nowych naczyń krwionośnych) jest niewystarczająca i zbyt wolna, co powoduje niedokrwienie nowo powstałej tkanki i jej martwicę.

U osób dorosłych do choroby Kienbocka może dojść w wyniku:

• mikrourazów,

• odłamania fragmentu kości (i jego niedokrwienie),

• choroby kesonowej (dekompresyjnej; dotyczy głównie nurków podczas zbyt szybkiego wynurzania się na powierzchnię),

• zaburzeń metabolizmu tłuszczu lub hiperlipidemii (stężenie związków tłuszczu takich jak LDL, HDL, trójglicerydy we krwi ponad normę),

• leczenia glikokortykosteroidami (mogą spowodować zaburzenia hormonów regulujących gospodarkę wapniowo-fosforanową),

• regularnego nadużywania alkoholu.

Objawy

Za pierwszy pojawiający się objaw uznaje się osłabienie siły ręki oraz trudności podczas chwytania przedmiotów. Następnie w miejscu martwicy pojawia się ból i ograniczenie zakresu ruchów w nadgarstku. Oszczędzanie ręki i unikanie ruchów wywołujących dolegliwości może nawet całkowicie znieść ból.

Można również zauważyć zaczerwienienie, obrzęk lub miejscowe ocieplenie skóry. Charakterystyczny jest też wyraźny ból podczas ucisku zmienionego martwiczo miejsca, a w przypadku zaawansowanej choroby – kość może nawet ulec odkształceniu pod wpływem dotyku.

Diagnostyka

Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu (w czasie którego muszą paść informacje dotyczące długości trwania objawów czy przyjmowanych leków) i ocenieniu zakresu ruchów w stawie, lekarz ortopeda zleci badanie obrazowe w postaci RTG lub tomografii komputerowej (dobrze uwidoczni martwicze zmiany), które pozwolą na potwierdzenie diagnozy.

Leczenie

Podstawą jest tutaj leczenie zachowawcze i maksymalne oszczędzanie ręki. Zmniejszenie obciążenia zminimalizuje bowiem ryzyko powstawania odkształceń na nowo powstającej tkance kostnej.

Jeśli zmiany powstały stosunkowo niedawno – leczenie wymaga jedynie tymczasowego unieruchomienia nadgarstka, jednak jeśli martwicę odkryto stosunkowo późno – konieczny będzie zabieg polegający na usunięciu zmienionej kości i wstawieniu w jej miejsce niewielkiej protezy.

Jeśli choroba Kienbocka jest prawidłowo leczona i szybko wykryta, jest całkowicie wyleczalna (zajmuje to przeważnie kilkanaście miesięcy).

3. Nadgarstek informatyka, czyli zespół cieśni nadgarstka

ZCN nazywany również neuropatią uciskową ze względu na mechaniczne uciskanie nerwu pośrodkowego przez okoliczne tkanki. To dość popularne schorzenie (występujące z częstością około 50 osób na 1000).  Objawia się nieprzyjemnymi dolegliwościami w obrębie kciuka, palca wskazującego i ½ palca serdecznego. Palce te stanowią bowiem zakres unerwienia czuciowego skóry przez nerw pośrodkowy.

Czy bać się mają tylko informatycy?

Niestety, nazwa bywa myląca. Pomimo tego, że choroba często była utożsamiana z informatykami ze względu na charakter ich pracy, zespół cieśni nadgarstka może dotknąć każdego i to w każdym wieku (choć faktem jest, że najczęściej pojawia się u osób powyżej 50 roku życia, a kobiety chorują częściej).

Jest to problem dotykający około 5% całego społeczeństwa, a wywołany jest wielokrotnym powtarzaniem tych samych ruchów palców i nadgarstka. Mogą to być drobne prace ręczne, pisanie na klawiaturze (pracownicy korporacji, sekretarki, pisarze, dziennikarze), operowanie myszą do komputera (informatycy, pracownicy biura), gra na instrumencie (muzycy), a nawet jazda na rowerze.

Choć nie ma złotego środka zapobiegawczego przed pojawieniem się zespołu cieśni nadgarstka, to jednak korzystne efekty wywierają regularne ćwiczenia rozciągające oraz pamiętanie o prawidłowej pozycji ciała podczas pracy. Profilaktyczne działania powinny być podjęte zwłaszcza u osób predysponowanych ze względu na wykonywany zawód lub choroby sprzyjające wystąpieniu schorzenia.

Przyczyny

Ucisk nerwu pośrodkowego zazwyczaj następuje w wyniku obecnego już stanu chorobowego. Może to być:

• Choroba reumatyczna dowolnego typu (RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów, choroba zwyrodnieniowa, polimialgia reumatyczna, dna moczanowa, twardzina układowa) – wszystkie te schorzenia powodują obrzęk struktur okołostawowych, zmiany degeneracyjne i w efekcie uciśnięcie kanału nadgarstka

• Choroba zakaźna

• Choroba zawodowa – zespół cieśni nadgarstka częściej dotyka informatyków, rzeźników i muzyków

• Uraz

• Choroba związana z układem endokrynnym – np: cukrzyca (niedobór insuliny lub oporność receptorów na jej działanie), akromegalia (nadmiar hormonu wzrostu), niedoczynność tarczycy (niedobór hormonów tarczycy)

• Gangliony, krwiaki, tłuszczaki

• Ciąża – ze względu na skłonność do obrzęków, zwłaszcza w III trymestrze

Objawy

Typowymi symptomami wskazującymi na zespół cieśni nadgarstka są: drętwienie, mrowienie i ogólny dyskomfort w okolicy kciuka, drugiego, trzeciego oraz połowy czwartego palca. Zmiany mogą występować zarówno na jednej ręce (zwykle dominującej) lub w obu.

Charakterystyczne dla tego schorzenia jest brak dolegliwości w małym palcu co pozwala na dyskwalifikacje innych chorób i przyspiesza postawienie prawidłowej diagnozy.

Pacjenci często skarżą się również na problemy z wykonywaniem precyzyjnych ruchów, mają wrażenie, że ręka jest osłabiona. Czasem dochodzi do niemożności chwytania przedmiotów (np: nie można długo korzystać z telefonu) lub zaciskania dłoni w pięść. Objawy te nasilają się w nocy, w szczególności po podniesieniu ręki do góry. Pozycja ta wywołuję falę mrowienia i drętwienia, co wybudza chorego ze snu i sprawia, że ten zaczyna strzepywać rękę.

Diagnostyka

Standardowo, najpierw lekarz musi zebrać dokładny wywiad. Aby przyspieszyć proces diagnozy i jak najszybciej wdrożyć leczenie, warto by pacjent przyszedł z gotowymi odpowiedziami na pytania o: długość trwania dolegliwości, co je nasila i kiedy, okoliczności wystąpienia objawów, ich charakter itp. Koniecznie trzeba poinformować specjalistę o wszelkich chorobach przewlekłych, przyjmowanych lekach i przebytych urazach w obrębie kończyny górnej.

Po rozmowie przyjdzie czas na badanie palpacyjne (dotykiem). Lekarz ortopeda lub fizjoterapeuta musi zwrócić uwagę na ewentualne zaniki mięśni w obrębie dłoni i wykonać testy specyficzne dla zespołu cieśni nadgarstka, które potwierdzą bądź wykluczą diagnozę.

1. Test Phalena – nadgarstek zostaje ustawiony w pozycji maksymalnego zgięcia dłoniowego. Jeśli jakiekolwiek dolegliwości pojawią się w czasie krótszym niż 60 sekund – test należy uznać za pozytywny i potwierdzić zespół cieśni.

2. Objaw Tinela – specjalista opuszkami palca wskazującego i środkowego opukuje nerw pośrodkowy w okolicy kanału nadgarstka. Jeśli pacjent poczuje tzw. “przechodzenie prądu” w obrębie pierwszych trzech palców – objaw jest dodatni.

3. Badanie czucia dwupunktowego – czyli określenie minimalnej odległości, przy której pacjent zgłasza, że odczuwa wyraźne dwa punkty przyłożenia bodźca na opuszkach palców. Wykonuje się go za pomocą specjalnego przyrządu z dwoma ostro zakończonymi punktami. Odległość między nimi jest swobodnie regulowana przez specjalistę. Normą jest odczuwanie dwóch punktów w odległości mniejszej niż 6mm.

Niekiedy pomocne w diagnostyce są również badania dodatkowe w postaci elektromiografii, USG, rezonansu magnetycznego lub przewodzenia nerwowego.

Leczenie

Zależy od tego ile choroba już trwa i jak bardzo jest zaawansowana. Jeżeli objawy nie są zbyt dokuczliwe, zalecane jest leczenie zachowawcze polegające na używaniu odpowiedniej ortezy na nadgarstek, wstrzykiwaniu glikokortykosteroidów, zapisaniu się na odpowiednią fizjoterapię lub ultradźwięki lecznicze.

Znaczną poprawę powinno się zaobserwować w ciągu 2-6 tygodni, jeśli jednak objawy wciąż się pojawiają i nie ustępują – może być konieczna operacja. Tylko ona może całkowicie zniwelować przyczynę ucisku nerwu pośrodkowego. Po zabiegu niezbędna jest fizjoterapia, dzięki której będzie możliwy powrót do pełnej sprawności i przywrócenie prawidłowego zakresu ruchów.

4.  Choroba de Quervaina = kciuk praczki

W fachowej terminologii choroba określana jest jako zapalenie pochewki ścięgnowej i ścięgna mięśnia odwodziciela długiego kciuka. Dawniej nazywano to schorzenie kciukiem praczki.

Pochewka ścięgnista to włóknista struktura, która otacza ścięgna, co nie tylko pozwala na ich swobodne poruszanie się, ale także minimalizuje ryzyko tarcia o okoliczne kości lub inne ścięgna. Zbudowana jest z dwóch warstw: zewnętrznej włóknistej i wewnętrznej maziowej.

Przyczyny

Przeciążenie aparatu ścięgnistego może doprowadzić do pojawienia się stanu zapalnego, który najczęściej obejmuje wewnętrzną warstwę pochewki. Nacieki limfatyczne, obrzęki i wszystkie inne konsekwencje rozwijającego się stanu zapalnego sprawiają, że przestrzeń między pochewką a ścięgnem znacznie się zmniejsza. Powoduje to uciskanie ścięgna i jego tarcie podczas ruchu dłonią.

Choroba często występuje wśród sportowców i osób aktywnych fizycznie, jednak dotyczyć może każdego, kto długotrwale wykonuje powtarzalne ruchy nadgarstka. Dawniej najczęściej dotyczyło to praczek, które codziennie musiały wielokrotnie zaciskać ręce, wyżymać tkaniny i wykręcać pranie. Obecnie chorobę de Quervaina może wywołać wielogodzinna praca przy komputerze lub gra na instrumencie.

Objawy

Choć wiele imion ma – objawy i cechy charakterystyczne są zawsze takie same. Po powierzchni pochewki ścięgnistej od strony kciuka przechodzi nerw promieniowy. Stan zapalny powstały na pochewce drażni nerw wywołując mocne impulsy bólowe, co utrudnia (a czasem całkowicie uniemożliwia) poruszanie ręką – zwłaszcza podczas prostowania i odwodzenia kciuka.

Czasem można stwierdzić również niewielki obrzęk skóry nadgarstka od strony kciuka, a przy bardziej zaawansowanych zmianach wyczuwalne (a nawet słyszalne!) jest tarcie ścięgien o pochewkę.

Diagnostyka

Bardzo skutecznym badaniem pozwalającym wykryć schorzenie jest USG, dzięki któremu zostanie wykryty stan zapalny. Niekiedy, w celu wykluczenia innych patologii, wykonuje się również zdjęcie RTG, jednak najszybszym i najprostszym sposobem jest wykonanie testu specyficznego:

Test Finkelsteina

Pacjent proszony jest o zaciśnięcie kciuka i wykonanie odchylenia całej dłoni w stronę łokciową. Jeśli pojawi się ból w nadgarstku od strony kciuka (który obejmuje  również I palec) – świadczy to o stanie zapalnym pochewki ścięgnistej prostowników i z wysokim prawdopodobieństwem można potwierdzić chorobę de Quervaina.

Leczenie

Zazwyczaj ma charakter zachowawczy i polega na zminimalizowaniu aktywności fizycznej lub ograniczeniu pracy, która mogłaby spotęgować dolegliwości bólowe. W przypadku gdy ból jest intensywny i przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu, zalecane są niesteroidowe leki przeciwzapalne albo zastosowanie miejscowej fizykoterapii (np: jonoforeza lub laser).

Niekiedy konieczne jest leczenie operacyjne. Podczas zabiegu nacina się podłużnie pochewkę, co zmniejsza tarcie i powoduje zwiększenie wolnej przestrzeni między nią a ścięgnami.

5. Reumatoidalne zapalenie stawów

RZS to schorzenie przewlekłe i nieuleczalne, które może dotknąć wszystkich stawów, jednak najbardziej typowym miejscem są nadgarstki (co ważne: dzieje się to symetrycznie, na obu tak samo) i stawy międzypaliczkowe.

Jest to choroba przewlekła, o autoimmunologicznym podłożu. Charakteryzuje się bólem, obrzękiem i sztywnością (w szczególności poranną) stawu, co znacznie zmniejsza zakres ruchu.

Co może oznaczać określony typ bólu nadgarstka?

• Ból nadgarstka przy zginaniu – może świadczyć o przeciążeniu stawu (np: podczas długotrwałej pracy przy klawiaturze, podczas podnoszenia mebli czy noszenia dziecka) lub doznanym urazie fizycznym.

• Ból nadgarstka przy podpieraniu – jeżeli pojawił się bez wcześniejszego obciążenia, najczęściej oznacza to obecność stanu zapalnego, reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycowego zapalenia stawów lub zmian zwyrodnieniowych. Dotyczy to zwykle osób po 40 roku życia. Jeśli ból pojawia się przy podpieraniu kciuka – mogło dojść do złamania kości łódeczkowatej.

• Ból nadgarstka przy rotacji – uszkodzenia, mikrourazy lub urazy w obrębie nadgarstka mogą wywołać silny ból podczas skręcania samego nadgarstka lub całego przedramienia. Podobne objawy może dać zespół cieśni nadgarstka.

• Ból nadgarstka od dźwigania – przeciążenie delikatnych struktur znajdujących się w nadgarstku wywołuje ból nasilający się podczas ruchów ręką. Zdolności chwytne mogą być upośledzone.

• Ból nadgarstka i kciuka – charakterystyczny dla choroby de Quervaina. Zapalenie pochewek ścięgnistych wywołuje ból po promieniowej stronie nadgarstka, który sięga również I palca.

• Ból nadgarstka po upadku bez opuchlizny – w tym przypadku można podejrzewać złamanie jednej z kostek nadgarstka. Zwykle jest to złamanie kości łódeczkowatej.

• Ból nadgarstka w ciąży – w drugiej połowie ciąży następują intensywne zmiany hormonalne, które powodują odkładanie się nadmiernej ilości wody w organizmie i powstawanie obrzęków. Obrzęk nadgarstka może wywołać zespół cieśni i charakterystyczny dla niego ból.

• Ból nadgarstka od strony kciuka – najczęściej związany jest z rozwijającym się zapaleniem pochewki ścięgnistej i ścięgna mięśnia odwodziciela długiego kciuka.

• Ból kości grochowatej – oprócz jej stłuczenia lub złamania, ból może świadczyć o entezopatii (degeneracji zachodzącej w obrębie ścięgien) troczka zginaczy, mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka lub mięśnia odwodziciela palca małego (które przyczepiają się do kości grochowatej).

• Spuchnięty nadgarstek bez urazu – może być wynikiem zespołu cieśni nadgarstka, zapalenia pochewek ścięgnistych, przeciążeniem lub ciążą.

• Ból w nadgarstkach i stopach – jeśli bólowi towarzyszy także poranna sztywność stawów, może to świadczyć o reumatoidalnym zapaleniu lub innych chorobach stawów.

• Ból mięśni kłębu kciuka – wskazuje na zespół cieśni nadgarstka lub chorobę de Quervaina.

• Bolący nadgarstek od myszki – typowy objaw “nadgarstka informatyka”, czyli zespołu cieśni.

• Ból barku, łokcia i nadgarstka – tak złożone dolegliwości mogą wskazywać na zmiany zwyrodnieniowe w kręgosłupie szyjnym i/lub stawach. Pojawiające się neuropatie mogą wywołać ucisk nerwu pośrodkowego wywołując zespół cieśni nadgarstka.

Najczęściej pojawiające się pytania

Jak uśmierzyć ból nadgarstka?

Warto zaopatrzyć się w przeciwbólowe, przeciwobrzękowe i przeciwzapalne maści, kremy czy żele (w składzie których znajdują się leki z grupy NLPZ typu diklofenak czy ibuprofen). Jeśli nie przyniosą oczekiwanego rezultatu – można je stosować również doustnie.

Dobre rezultaty przyniosą też regularne ćwiczenia i zabiegi fizjoterapeutyczne takie jak: laseroterapia, jonoforeza czy fala uderzeniowa.

Jak leczyć domowymi sposobami przeciążenie nadgarstka?

Przede wszystkim należy rękę oszczędzać i nie dopuszczać do jej przeciążenia. Można na jakiś czas usztywnić nadgarstek przy pomocy bandaża lub prostego opatrunku z chusty czy szalika.

Pomocne w zmniejszeniu bólu będą również okłady – ciepłe lub zimne oraz kąpiele zdrowotne z dodatkiem ziół i minerałów.Nie można zapominać o odpowiednio zbilansowanej diecie, w której znajdą się wszystkie potrzebne witaminy i składniki odżywcze w adekwatnych proporcjach.

Postępowanie w domu może również polegać na czasowym odpoczynku i unieruchomieniu, odciążeniu za pomocą ortezy na nadgarstek, ściągacza na nadgarstek, szyny lub opatrunku gipsowego. Pomaga to pozbyć się objawów, takich jak: ból ręki w nadgarstku, bóle dłoni, ból mięśni przedramienia, ból nadgarstka przy podpieraniu, ból nadgarstka i łokcia. 

Tel: 503-733-127

Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00

OPINIE O NAS:

Bibliografia:

1. Ortopedia i traumatologia 1, prof. dr hab. med. Tadeusz Sz. Gaździk, wydanie III, Warszawa 2008
2. Fizjoterapia w ortopedii, dr hab. n. med. Dariusz Białoszewski, Warszawa 2014
3. “Anatomia człowieka, tom 2”, Olgierd Narkiewicz, Janusz Moryś, Warszawa 2010
4. lek. med. Paulina Brożek “Martwica jałowa kości”, https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/161264,martwica-jalowa-kosci
5. Atlas anatomii człowieka “Sobotta – narządy ruchu”, wydanie IV, Poznań, Łódź 2012r.
6. lek. med. Magdalena Wiercińska “Zespół cieśni nadgarstka – objawy i leczenie”, https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/140129,zespol-ciesni-nadgarstka
7. dr hab. med. Jerzy Sułko, “Zapalenie pochewek ścięgnistych” https://www.mp.pl/pacjent/ortopedia/choroby-urazy/143462,zapalenie-pochewek-sciegnistych

Dagmara Porada – Redaktor medyczny

Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.

Data publikacji: 19.08.2020

Data ostatniej aktualizacji: 30.11.2022