Łokieć golfisty – na pewno nie raz słyszałeś już to wyrażenie. Nic dziwnego – jest to bardzo częsta przypadłość, która zdarza się nie tylko sportowcom. Czym właściwie jest łokieć golfisty? Jest to zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej. W tym miejscu przyczepiają się dwa mięśnie przedramienia: mięsień nawrotny obły i mięsień zginacz promieniowy nadgarstka.
Taki stan powoduje dolegliwości bólowe po wewnętrznej stronie łokcia. Z czasem ból może się nasilać i stawać coraz bardziej uporczywy. Czasami zdarza się tak, że ból zaczyna promieniować do przedramienia, nadgarstka i palców.
W Centrum KORE w Swarzędzu koło Poznania mamy duże doświadczenie kliniczne w leczeniu łokcia golfisty.
Z artykułu dowiesz się:
Łokieć golfisty – jakie są jego przyczyny?
Zazwyczaj do uszkodzenia przyczepów mięśni: nawrotnego obłego i zginacza promieniowego nadgarstka dochodzi w wyniku mikrourazów, które powstają przez częste i nadmierne obciążanie tych mięśni.
Do rozwoju łokcia golfisty mogą prowadzić:
- brak rozgrzewki lub jej niepoprawne wykonanie przed wykonywaniem ćwiczeń,
- uprawianie sportów, w których dochodzi do powtarzalnych ruchów ręki polegających na rzucaniu – gra w golfa, rugby, rzut oszczepem, pchnięciem kulą, baseball i wiele innych,
- brak prawidłowej techniki podczas podnoszenia ciężarów,
- wykonywanie pracy polegającej na wielokrotnym zginaniu i prostowaniu łokcia, na przykład : malowanie, rąbanie drewna czy uderzanie młotkiem.
W tym schorzeniu powtarzające się przeciążenia prowadzą do zaburzenia struktury kolagenowej ścięgien oraz do tworzenia nowych naczyń krwionośnych, a także do powstania unerwienia wrażliwego na bodźce mechaniczne, jak i chemiczne. Przez to tkanka zaczyna reagować bólem na bodźce rozciągające ścięgna oraz na obecność uwalnianych w niej mediatorów zapalnych.
Niestety łokieć golfisty może pojawić się nie tylko u osób wykonujących zawody z grupy większego ryzyka jego wystąpienia. Nawet, jeśli nie uprawiasz żadnej z powyższych dyscyplin sportowych, a Twoja praca nie wymaga wykonywania specyficznych ruchów ręką, to niestety wciąż jesteś zagrożony wystąpieniem tej dolegliwości. Może ona pojawić się w wyniku przebytych złamań, zwłóknień, zwapnień bądź w przebiegu chorób nowotworowych.
Łokieć golfisty – objawy
Charakterystycznym objawem łokcia golfisty jest ból zlokalizowany po wewnętrznej stronie łokcia. Ból ten w miarę postępu zaawansowania choroby może zacząć promieniować do przedramienia, nadgarstka oraz palców. Zazwyczaj ból pojawia się w obrębie IV i V palca.
Dolegliwości bólowe pojawiają się zwykle podczas chwytania i noszenia rzeczy. Na początku ból jest niewielki, a nasila się dopiero podczas wykonywania powtarzalnych ruchów zginania i prostowania. Z czasem ból może stawać się coraz silniejszy i utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Gdy choroba ta stanie się bardziej zaawansowana do objawów może dołączyć tkliwość okolicy łokciowej, sztywność i słabość ręki, a także nadgarstka i palców. Maksymalny stopień tkliwości pojawia się w miejscu przyczepów mięśni zginaczy nadgarstka. U niektórych pacjentów pojawia się także uczucie drętwienia lub mrowienia przedramienia.
Czasami w entezopatii nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej może dojść do ucisku nerwu łokciowego w rowku, co może prowadzić do zespołu rowka nerwu łokciowego.
Łokieć golfisty – do jakiego specjalisty się udać?
Z dolegliwościami tego typu najlepiej udać się do lekarza ortopedy bądź do doświadczonego fizjoterapeuty. Są to specjaliści z zakresu układu ruchu. Specjalista przeprowadzi długi i dokładny wywiad oraz wykona badanie przedmiotowe, na podstawie którego będzie mógł postawić diagnozę.
Jeśli wywiad i badanie przedmiotowe okażą się niewystarczające do postawienia diagnozy, to specjalista wykona badanie USG bądź RTG, rzadziej zleca się rezonans magnetyczny.
Łokieć golfisty – leczenie
1. Zacznijmy od podstaw
Przede wszystkim trzeba zacząć od zrezygnowania bądź z ograniczenia ruchów prowadzących do wystąpienia dolegliwości bólowych. Zazwyczaj wprowadza się także niesteroidowe leki przeciwzapalne o działaniu przeciwbólowym, które można stosować doustnie bądź miejscowo w formie maści.
Przy dużym stopniu nasilenia bólu lekarz może rozważyć podanie zastrzyku przeciwbólowego. Pomocne mogą okazać się także zimne okłady oraz odciążenie chorej kończyny, dzięki stabilizatorom bądź specjalnym opaskom.
2. Fizjoterapia
Na wszystkich etapach leczenia podstawową rolę odgrywa fizjoterapia. Doświadczony fizjoterapeuta dobierze odpowiedni program ćwiczeń do wykonywania w warunkach domowych, obejmujących początkowo ćwiczenia izometryczne, a następnie bardziej intensywne ćwiczenia oporowe.
3. Kinesiotaping
To metoda terapeutyczna polegająca na oklejaniu różnych części ciała specjalnymi, elastycznymi taśmami. Kinesiotaping staje się coraz bardziej popularny i nic dziwnego!
Ma on szereg zalet. W przypadku kinesiotapingu łokcia specjalista nakleja taśmę na przyśrodkową część przedramienia i nadkłykieć przyśrodkowy kości ramiennej. W tym przypadku zazwyczaj stosuje się połączenie dwóch technik – mięśniowej i więzadłowej. Takie rozwiązanie pomaga w złagodzeniu bólu i odciążeniu struktur objętych procesem zapalnym.
4. Terapia falą uderzeniową
To kolejna metoda, która stopniowo zyskuje na popularności. Jest ona bardzo skuteczna w leczeniu wielu urazów różnego rodzaju, a także ma ona szerokie spektrum zastosowania. Metoda ta wykorzystuje falę akustyczną, której energia jest kierowana w sposób precyzyjny w miejsce leczenia. Pobudza ona uszkodzone tkanki do procesów regeneracji.
Fala uderzeniowa poprawia ukrwienie, odżywia i dotlenia tkanki oraz zmniejsza napięcie mięśniowe. Do zalet tej metody należy krótki czas trwania – jedna sesja trwa zaledwie kilka minut. Sesje terapii z wykorzystaniem fali uderzeniowej zazwyczaj powtarza się od 6t do 12 razy.
5. Igłoterapia – suche igłowanie
Może się wydawać, że to to samo, co akupunktura, gdyż w obu przypadkach używane są igły. Nic bardziej mylnego! Akupunktura polega na stymulowaniu specjalnych miejsc na skórze przy pomocy metalowych igieł, które według dalekowschodnich wierzeń mają udrażniać meridiany, czyli kanały energetyczne. Nie ma jednak badań naukowych potwierdzających skuteczność tej metody.
Natomiast igłoterapia, czyli inaczej suche igłowanie jest rodzajem terapii mięśniowo-powięziowej, podczas której umieszcza się igły w punktach spustowych mięśni oraz odpowiednio nimi manipuluje. Taka terapia ma na celu zapoczątkowanie oraz wzmocnienie procesu gojenia się tkanek. Pacjenci także zgłaszają uśmierzenie bólu po zastosowaniu tej metody.
6. Orteza na łokieć golfisty
Nie da się ukryć, że kluczową rolę w ograniczeniu dolegliwości bólowych i zahamowaniu stanu zapalnego występującego w łokciu golfisty pełni działanie kompresyjne i odciążające.
Takie rozwiązanie dodatkowo poprawia krążenie krwi i wspomaga procesy regeneracyjne. Dodatkowym atutem takiej ortezy jest ochrona stawu. Przy wyborze ortezy należy zwrócić uwagę na to, by była ona wykonana z elastycznego i oddychającego materiału. Świetnym rozwiązaniem będzie orteza wykonana z neoprenu.
7. Osocze bogatopłytkowe PRP
Osocze bogatopłytkowe jest niezwykle skuteczną metodą bezoperacyjnego leczenia łokcia golfisty. W tym zabiegu wykorzystuje się własne komórki pacjenta, które wspomagają proces regeneracji i wyleczenia stanu zapalnego, co umożliwia pozbycie się bólu.
Procedura zabiegu jest następująca : najpierw pobiera się krew pacjenta do specjalnej probówkostrzykawki. Następnie izoluje się z krwi osocze wraz z płytkami krwi. Takie osocze bogatopłytkowe wstrzykuje się w miejsce zapalenia.
Nieleczony łokieć golfisty
Leczenie tego schorzenia zwykle jest długotrwałe, choć w większości przypadków rokowanie jest bardzo dobre. Zdarzają się jednak pacjenci, którzy bagatelizują objawy z nadzieją na to, że samo przejdzie. Niestety nie jest roztropne postępowanie.
Nieleczony łokieć golfisty to stale utrzymujący się stan zapalny, który może prowadzić do powstania zwapnień bądź zmian zwyrodnieniowych. W najgorszym przypadku może prowadzić do martwicy tkanek oraz znacznej utraty sprawności chorej kończyny.
Często, gdy zmiany są już bardzo zaawansowane specjalista ortopedii decyduje się na przeprowadzenie operacji. Podczas zabiegu usuwa się uszkodzone tkanki razem ze zmianami zwyrodnieniowymi, jeśli takowe się pojawiły. Dlatego tak ważne jest to, żeby nie lekceważyć objawów i jak najszybciej wdrożyć odpowiednią terapię.
Łokieć golfisty a łokieć tenisisty
Na czym polega różnica?
Oba te schorzenia są zaliczane do grupy entezopatii mięśniowych. Na czym polega różnica? Łokieć golfisty obejmuje mięśnie zginaczy nadgarstka, a łokieć tenisisty dotyczy mięśni prostowników nadgarstka.
Oba urazy powstają w tym samym mechanizmie – wskutek powtarzających się przeciążeń i mikrourazów, które zazwyczaj wynikają z długotrwałej pracy mięśni i wykonywania powtarzalnych ruchów ręką. Czyli mówiąc bardzo prostym językiem – łokieć golfisty, a łokieć tenisisty to praktycznie identyczne schorzenia, różnią się tylko lokalizacją bólu i stanu zapalnego w łokciu.
U kogo może wystąpić łokieć golfisty, a u kogo tenisisty?
O tym, u kogo najczęściej występuje łokieć golfisty pisaliśmy wyżej, ale zrobimy tu krótkie przypomnienie : schorzenie to występuje najczęściej u sportowców, którzy wykonują dyscypliny wykorzystujące element rzutów i dźwigania ciężarów. Inne narażone grupy zawodowe to malarze, stolarze, czy ogrodnicy.
Natomiast łokieć tenisisty wbrew pozorom nie występuje najczęściej u adeptów tenisa ziemnego, a u… pracowników biurowych. Wielogodzinna praca przy komputerze, gdy nadgarstki oparte są o stół, a dłonie lekko uniesione, może prowadzić do rozwoju tego schorzenia. Często dotyka informatyków, kucharzy oraz mechaników.
Gdzie boli łokieć golfisty, a gdzie łokieć tenisisty?
W przypadku wystąpienia łokcia tenisisty ból lokalizuje się po zewnętrznej (bocznej) stronie stawu łokciowego. Początkowo objawy mogą być niewielkie, a później stopniowo narastać. Dolegliwości bólowe mogą promieniować do przedramienia oraz nadgarstka. Czasami ból nasila się podczas próby zaciśnięcia dłoni, bądź podczas wykonywania ruchów ręką.
Wiele pacjentów skarży się na osłabienie funkcji nadgarstka – mogą pojawić się trudności w wykonywaniu tak podstawowych czynności, jak naciskanie klamki bądź podnoszenie kubka. Miejsce urazu często również bywa tkliwe i bolesne podczas badania palpacyjnego.
Łokieć golfisty również początkowo może dawać tylko niewielkie objawy bólowe, które mogą zacząć się nasilać z biegiem czasu. W tym schorzeniu ból występuje po wewnętrznej stronie stawu łokciowego, czyli odwrotnie, niż w przypadku łokcia tenisisty.
Tutaj ból również może promieniować do przedramienia i nadgarstka, a miejsce, w którym przebiega proces zapalny również może być nadmiernie wrażliwe na dotyk.
Leczenie łokcia tenisisty, a leczenie łokcia golfisty
Te obydwa schorzenia wymagają leczenia. Nie można lekceważyć objawów, gdyż one same nie przejdą, a tylko będą się stopniowo nasilać.
Leczenie łokcia tenisisty jest podobne do leczenia łokcia golfisty. W tym przypadku również należy udać się do fizjoterapeuty, który dobierze odpowiednią rehabilitację oraz zestaw zabiegów. W leczeniu łokcia tenisisty również wprowadza się kinesiotaping, suche igłowanie oraz terapię falą uderzeniową. Również bardzo ważne jest ograniczenie ruchów, których powtarzanie uprzednio wywołało stan zapalny.
Odpowiednia fizjoterapia powinna skupiać się nie tylko na miejscach, w którym występują dolegliwości bólowe, lecz także zaangażować wszystkie tkanki w obrębie stawu łokciowego, które mają wpływ na jego działanie.
Fizjoterapeuta oprócz zabiegów zaleci także indywidualnie przygotowany plan ćwiczeń, które należy wykonywać w domu. Pozwalają one na zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz zwiększenie ruchomości stawu łokciowego.
W leczeniu łokcia golfisty stosuje się bardzo podobne zabiegi, jednakże skupia się wtedy na drugiej stronie stawu. Kinesiotaping, terapia falą uderzeniową oraz igłowanie na sucho to podstawowe zabiegi wykonywane przy tej przypadłości.
Również w tym przypadku ćwiczenia wzmacniające i mobilizujące staw łokciowy będą niezbędne. Ważne, aby były one dobrane przez doświadczonego specjalistę, który ustali plan ćwiczeniowy na podstawie zebranego wywiadu oraz dokładnie przeprowadzonego badania fizykalnego.
Łokieć golfisty – ćwiczenia, które warto wykonywać
Zawsze należy udać się do specjalisty, który dobierze odpowiedni zestaw ćwiczeń. Poniżej opiszemy ćwiczenia, które są najczęściej zalecane w przypadku wystąpienia łokcia golfisty. Ćwiczenia na łokieć golfisty i tenisisty można wykonywać zamiennie – działają na obie przypadłości. W przypadku tego schorzenia ważne jest wykonywanie zarówno ćwiczeń wzmacniających, jak i rozciągających.
- Ćwiczenie 1 – Połóż się na boku na stronie chorej ręki, którą należy zgiąć maksymalnie w stawie barkowym i umieścić pod głową. Następnie drugą ręką zegnij chorą rękę w łokciu, aż do momentu, w którym pojawi się delikatne uczucie ciągnięcia. Należy w takiej pozycji wytrzymać 30 sekund.
- Ćwiczenie 2 – Połóż się na plecach z kolanami ugiętymi. Ręce odwiedzione i zgięte w stawach łokciowych pod kątem 90 stopni, łokcie i barki przyklejone do podłogi. Dłonie ustawione grzbietem do podłoża. Następnie wykonaj wyprost rąk w stawach łokciowych, podczas gdy plecy ciągle dociskane są do podłoża. Wróć do pozycji wyjściowej i powtarzaj to ćwiczenie 5-krotnie.
- Ćwiczenie 3 – Rozciąganie nadgarstka. Wyprostuj rękę w łokciu i unieś ją przed siebie, grzbietem dłoni skierowanym do góry. Drugą ręką złap chorą dłoń i zacznij lekko zginać nadgarstek uniesionej ręki. W takiej pozycji wytrzymaj długość jednego wdechu i wydechu, a następnie powtórz ćwiczenie trzykrotnie.
- Ćwiczenie 4 – to inny wariant ćwiczenia 3. Stań przy stole i oprzyj grzbiety dłoni o blat, ręce pozostaw wyprostowane w stawach łokciowych. Następnie odegnij się do tyłu, przenosząc ciężar ciała na pięty, aż poczujesz delikatne ciągnięcie w przedramionach. Wytrzymaj w takiej pozycji 30 sekund.
Jak zapobiegać powstawaniu łokcia golfisty?
● Focus na rozgrzewkę
Jak już wiele razy wspominaliśmy – łokieć golfisty powstaje na skutek wykonywania tych samych, powtarzalnych ruchów. Jeśli uprawiasz jakiś sport, to koniecznie pamiętaj o wykonaniu dokładnej i prawidłowej rozgrzewki. W razie wątpliwości możesz doradzić się fizjoterapeuty, jakie ćwiczenia wykonywać, żeby zapobiec rozwinięciu się tej dolegliwości.
● Zadbaj o odpoczynek
Jeśli wykonujesz na co dzień pracę, z którą wiąże się powtarzalne zginanie i prostowanie ręki, to pamiętaj o nienadwyrężaniu rąk i robieniu sobie regularnych przerw w pracy. To sprawi, że mięśnie będą miały czas na krótki odpoczynek.
● Pracuj ergonomicznie
W swojej pracy również możesz wprowadzić parę zasad, które umożliwią zapobieganie łokociowi golfisty. Rozważ zakup ergonomicznej klawiatury i myszki, a także zwróć uwagę na właściwe ułożenie rąk podczas ich używania – nadgarstki ustaw w jednej linii z myszką, a przedramiona miej podparte.
Rękę na myszce układaj w sposób swobodny, tak by nie powstawało napięcie w nadgarstku i mięśniach przedramienia. Staraj się pisać na klawiaturze tylko przy pomocy palców, nie wykorzystuj do pomocy pracy nadgarstka.
● Wprowadź odpowiednie ćwiczenia
Bardzo pomocne mogą być również ćwiczenia wzmacniające oraz rozciągające – rozciąganie zginaczy oraz prostowników nadgarstka. Nie są one czasochłonne, a mogą pomóc uniknąć wystąpienia łokcia golfisty, zwłaszcza jeśli należysz do osób narażonych zawodowo na to schorzenie. Warto wykonywać je codziennie, wtedy będą najbardziej efektywne.
Konkretny plan ćwiczeniowy zaleci doświadczony fizjoterapeuta. Nie zapomnij poprosić specjalisty, żeby zwrócił uwagę na to, czy wykonujesz ćwiczenia z właściwą techniką oraz intensywnością. Odpowiednio dobrane i prawidłowo wykonywane ćwiczenia poprawiają ukrwienie, elastyczność i odporność na obciążenia.
● Postaw na masaż
Terapie manualne również grają bardzo ważną rolę w zapobieganiu wystąpienia łokcia golfisty. Masaż poprzeczny umożliwia poprawienie ukrwienia oraz zachowanie właściwej ruchomości stawu łokciowego.
Taki rodzaj masażu składa się z dwóch części : aktywnej i rozluźniającej. Zwykle trwa on około 10-15 minut. Polega on na dociśnięciu mięśnia, przesunięciu go oraz rozluźnieniu. Taki rodzaj relaksacji powinien przynieść ulgę w bólu.
Umów się na leczenie łokcia golfisty:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
OPINIE O NAS:
Specjaliści KORE
Dagmara Porada – Redaktor medyczny
Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.
Bibliografia:
-
- “Ortopedia i rehabilitacja” W. Dega, Warszawa 2008
- “Urazy i uszkodzenia w sporcie” A. Dziak, S. Tayara, Kraków 1999
- K. T. Hegmann, H. E. Hoffman, R. M. Belcourt i in., ACOEM practice guidelines: elbow disorders, „Journal of Occupational and Environmental Medicine” 2013, nr 55, s. 1365–1374.
- T. S. Ellenbecker, R. Nirschl, P. Renstrom, Current concepts in examination and treatment of elbow tendon injury, „Sports Health” 2013, nr 5, s. 186–194
Data publikacji: 10.05.2023
Data ostatniej aktualizacji: 15.09.2023
