Rana po CC – Jak o dbać o ranę po cesarskim cięciu?

Cesarskie cięcie to operacja wykonywana w celu wydobycia dziecka z macicy. Stanowi alternatywę dla porodu naturalnego. Kiedyś cesarskie cięcie wykonywane było wyłącznie ze wskazań medycznych. Obecnie jednak ilość tego typu zabiegów wzrasta, gdyż wiele kobiet decyduje się na cesarskie cięcie „na życzenie”.

Pozostałością po zabiegu jest rana po CC (blizna po cesarskim cięciu). Zlokalizowana jest ona nad spojeniem łonowym. Istotne znaczenie ma odpowiednia pielęgnacja rany – w przeciwnym razie może dojść do rozwoju wielu powikłań.

W Centrum KORE w Swarzędzu (15 min. od centrum Poznania) mamy duże doświadczenie kliniczne w leczeniu rany po cesarskim cięciu.

Jak dbać o ranę po cesarce?

Jak długo goi się rana po CC i jakie są etapy gojenia?

Które kobiety są narażone na powstanie blizny po cesarskim cięciu?

Co czwarte dziecko w Polsce rodzi się na drodze cesarskiego cięcia. Warto więc poznać kolejne etapy tej częstej procedury operacyjnej. Zabieg ten powinien być wykonywany wyłącznie ze wskazań medycznych, jednak rzeczywistość pokazuje, że w wielu ośrodkach medycznych dopuszczalne jest wykonanie cesarskiego cięcia na życzenie rodzącej.

Wskazania do zabiegu mogą mieć podłoże:

–  ortopedyczne (wady anatomiczne miednicy),

– okulistyczne (niektóre wady wzroku),

– neurologiczne (krwawienie śródmózgowe i guzy mózgu),

– kardiologiczne,

– pulmonologiczne (niewydolność krążeniowa i oddechowa),

–  ginekologiczne (nieprawidłowe ułożenie płodu, wypadnięcie pępowiny, łożysko przodujące, ciąża mnoga czy komplikacje okołoporodowe).

W związku w różnorodną manifestacją kliniczną i umiejscowieniem czasowym wymienionych stanów patologicznych, zabieg może mieć charakter planowy lub nagły.

Zabieg planowy poprzedzony jest wykonaniem niezbędnych badań laboratoryjnych- morfologii krwi, parametrów układu krzepnięcia, elektrolitów oraz grupy krwi. Według zróżnicowanej polityki poszczególnych szpitali, pacjentka może być oczekiwana  zarówno dzień, jak i godzinę przed zabiegiem.

Należy wygolić miejsce przeprowadzania cięcia. Pacjentka ma robione badanie KTG oraz pomiar ciśnienia krwi, ma zakładaną kroplówkę zapobiegającą odwodnieniu oraz wenflon.

 Jak powstaje rana po CC?

Pierwszym etapem zabiegu jest znieczulenie, najczęściej podpajęczynówkowe, podawane do kanału rdzeniowego poprzez wkłucie między 3 a 4 kręgiem lędźwiowym. Znieczulenie zaczyna działać po kilku minutach, a po około 20 minutach pacjentka jest całkowicie znieczulona.

Po zasłonięciu pola operacyjnego parawanem ustawionym na wysokości piersi pacjentki, rozpoczyna się zabieg. Wykonanie cięcia poprzedzone jest bardzo dokładną dezynfekcją skóry. Nacinane są kolejno: skóra, mięśnie oraz macica. Nacięcie zazwyczaj ma kilkanaście centymetrów długości- tyle wystarczy, by pomóc dziecku wydostać się do świata zewnętrznego.

Po wydobyciu dziecka następuje zszywanie rany po CC, co trwa do kilkudziesięciu minut. Następnie mama udaje się do sali pooperacyjnej na odpoczynek.

Rekonwalescencja po cesarskim cięciu

Po zabiegu, jeśli tylko minie pierwsze zmęczenia, warto wykonywać bardzo łagodną gimnastykę na łóżku, np. kręcenie stopami czy nadgarstkami. Zazwyczaj po znieczuleniu podpajęczynówkowym pacjentka powinna leżeć przez dobę, nie doprowadzając do pionizacji ciała, co mogłoby spowodować silne bóle głowy.

Po tym czasie można spróbować krótkiego spaceru do łazienki. Poza zmaganiem się z wyczerpaniem, obrzękiem piersi i krwawieniem połogowym, kobieta po cesarskim cięciu musi zadbać o odpowiednią pielęgnację rany pooperacyjnej. Gdy wykonane zostanie cesarskie cięcie, rana – pielęgnacja rany po CC ma ogromne znaczenie.

Opatrunek powinien być utrzymywany w suchości, a po jego zdjęciu ranę należy przemywać bezzapachowym, hipoalergicznym mydłem dla niemowląt. Aby nie podrażniać rany, zalecaną pozycją do karmienia jest pozycja siedząca.

Jeśli brak jest przeciwwskazań, kobieta po cesarskim cięciu może zająć się dzieckiem już po 24- 36 godzinach po zabiegu, a wyjście ze szpitala możliwe jest po 3- 6 dobach. Przez miesiąc należy się powstrzymać od wykonywania obciążających czynności.

Etapy gojenia się rany po cesarce

Miejsce nacięcia skóry i mięśni, wykonane podczas cesarskiego cięcia goi się stopniowo. W pierwszej fazie gojenia, określanej także mianem fazy wysiękowej, pojawia się miejscowy stan zapalny.

Wówczas w okolicy rany zaobserwować można takie objawy charakterystyczne dla zapalenia jak zaczerwienienie, ból, obrzęk oraz wysięk. Ta faza gojenia się rany po cesarce trwa około 4 do 7 dni. Po tym czasie makrofagi, czyli komórki żerne eliminują z rany wszelkie drobnoustroje. Towarzyszy temu wygaszenie stanu zapalnego oraz ustępuje ból i obrzęk.

Druga faza gojenia się rany po cesarce trwa od 3 do 6 tygodni. Jest to faza proliferacji, w przebiegu której dochodzi do pobudzenia aktywności fibroblastów. Są to komórki skóry odpowiedzialne za syntezę włókien kolagenowych.

To właśnie kolagen jest podstawowym białkiem budującym tkankę łączną. W tym okresie gojenia rana ulega obkurczeniu i w miejscu nacięcia zaczyna powstawać ziarnina, która stopniowo zamyka ranę.

Ostatnia faza gojenia to faza przebudowy blizny, czyli bliznowacenia. Ten okres może trwać nawet do kilku lat. Na przestrzeni tego czasu można zauważyć takie zmiany w wyglądzie blizny jak jej blednięcie, spłaszczenie do poziomu otaczającej skóry, a także wytrzymałość blizny na urazy mechaniczne.

Jak dbać o ranę po CC?

Okres następujący po cesarskim cięciu jest sporym wyzwaniem dla każdej świeżo upieczonej mamy. Konieczność opieki nad maluchem może być utrudniona przez dolegliwości bólowe ze strony blizny po cesarce. W tym okresie kluczowe znaczenie ma świadomość, jak dbać o ranę po cesarce. Przyspieszy to proces gojenia się rany i pomoże uniknąć powikłań.

Przez pierwszych kilka dni od porodu konieczne jest zabezpieczanie rany suchym, jałowym opatrunkiem. Taką pielęgnację należy podtrzymywać do momentu zdjęcia szwów zewnętrznych. Podczas zmiany opatrunku zawsze należy przemyć ranę.

Czym przemywać ranę po cc?

Najlepiej jest wykorzystać preparat dezynfekujący, np. spirytus lub preparaty typu Octanisept. Niezwykle istotne jest wykonywanie wszystkich czynności przy ranie dokładnie umytymi rękami. Minimalizuje to ryzyko zakażenia rany.

Ważną kwestią jest zapewnienie dopływu powietrza do rany. Najlepiej jest nosić przewiewną, bawełnianą bieliznę. Zarówno bielizna, jak i odzież powinny być na tyle luźne, aby nie uciskać rany.

Po zdjęciu szwów zewnętrznych, z miejsc po ich usunięciu może pojawić się niewielkie krwawienie. Takie miejsca nadal należy przemywać preparatem o działaniu dezynfekującym. Gdy rana całkowicie się zarośnie, można przemywać ją wodą z mydłem.

Na etapie powstawania blizny można stosować odpowiednie maści i kremy. Ma to zapobiec powstawaniu bliznowców, a także uczynić bliznę mniej widoczną. Tego typu preparaty zawierają następujące substancje:

– heparynę o działaniu przeciwzapalnym i ograniczającym nadmierną aktywność proliferacyjną komórek skóry;

– silikon zapobiegający utracie wilgoci ze skóry; sprzyja to idealne warunki do gojenia się rany;

– wyciąg z cebuli, który wykazuje działanie przeciwbakteryjne, zatem minimalizuje ryzyko zakażenia rany; ponadto działa antyproliferacyjnie, hamując nadmierny rozrost komórek tkanki łącznej;

– masę perłową, wzmacniającą i rozjaśniającą skórę.

Na ranę po CC można stosować nie tylko maści i kremy, ale także plastry silikonowe. Takie produkty nie tylko usprawniają proces powstawania blizny, ale także chronią ranę przed podrażnieniami mechanicznymi.

Plaster powinien być naklejony na suchą i oczyszczoną skórę, a po 3-5 dniach plaster powinien być wymieniony. Plaster najlepiej jest odkleić powoli podczas kąpieli, stopniowo odrywając go od skóry.

Rozejście rany po CC – czy jest niebezpieczne?

Niekiedy może dojść do rozejścia się rany po cesarce. Takie rozejście może zajść na całej długości rany, w jej jednym miejscu lub kilku miejscach. Przyczyn rozejścia się rany może być kilka. Jedną z nich jest osłabienie tkanki w przebiegu stanu zapalnego, krwiaka, a także zbyt obfitego wysięku z rany.

Za rozejście się rany po cesarce odpowiedzialna może być także nieprawidłowa technika cięcia w czasie zabiegu, niewłaściwie zaszyta rana lub zbyt wczesne zdjęcie szwów.

Do rozejścia się nacięcia wykonanego podczas porodu dochodzi ponadto w efekcie nadwyrężenia rany w efekcie zbyt wczesnego uruchomienia mamy po zabiegu lub intensywnego uruchomienia. Dotyczy to np. zbyt wczesnego powrotu do aktywności fizycznej czy podnoszenia ciężkich przedmiotów.

Warto podkreślić, że do rozejścia się rany może dojść w taki sposób, że nie będzie to widoczne. Rozejście dotyczy wówczas głębszych warstw skóry. W takiej sytuacji rozejście rany zazwyczaj rozpoznawane jest wtedy, gdy u kobiety ponownie pojawia się miesiączka po porodzie.

Za rozejściem rany po CC przemawia wówczas fakt, że występuje ból w okolicy podbrzusza – zarówno w czasie trwania krwawienia miesięcznego, jak i między kolejnymi krwawieniami. Zauważalne mogą być także krwawienia między miesiączkami.

Rozejście się rany po cesarskim cięciu może być przyczyną licznych powikłań, dlatego przy podejrzeniu takiej nieprawidłowości wskazana jest konsultacja z lekarzem.

Zgrubienie nad raną po CC – jak sobie poradzić?

Rozejście się rany to  nie jedyne możliwe powikłanie po cesarskim cięciu. U niektórych kobiet może pojawić się zgrubienie w okolicy rany. W pierwszym okresie gojenia się rany może oczywiście dojść do przejściowego obrzęku, jednak powinien on ustąpić w przeciągu kilku dni.

Jeżeli jednak zgrubienie jest wyczuwalne po ustąpieniu stanu zapalnego, czyli także wtedy, gdy ustąpi zaczerwienienie i wysięk – można podejrzewać wystąpienie pewnych nieprawidłowości. Jedną z możliwych przyczyn jest powstanie bliznowca,  czyli przerośniętej blizny. Taka zmiana skórna jest twarda i wypukła, a jej pojawieniu mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe.

Kolejną możliwą przyczyną zgrubienia w okolicy rany po cesarce jest endometrioza. W przebiegu tego schorzenia dochodzi do przemieszczania się błony śluzowej macicy (endometrium) do nietypowych lokalizacji. Śluzówka macicy może umiejscowić się w okolicy rany po cesarskim cięciu.

Wówczas odczuwalny jest ból w okolicy cięcia, dolegliwości bólowe mogą obejmować także całe podbrzusze. Endometrioza wymaga konsultacji z ginekologiem.

Pieczenie rany po cesarce – z czego wynika i co oznacza?

W pierwszych etapach gojenia może pojawić się pieczenie i swędzenie skóry, które towarzyszy zarastaniu rany. Wówczas syntetyzowane są nowe włókna kolagenowe, a przebudowie tkanki może towarzyszyć uczucie napięcia skóry, a także pieczenie.

Jeśli jednak pieczeniu towarzyszy silne zaczerwienienie rany, pojawia się nietypowa wydzielina, np. o ropnym charakterze – może to świadczyć o zakażeniu rany. Wówczas wskazane jest, aby ranę po cesarskim cięciu obejrzała położna lub lekarz.

Czerwona rana po CC – co może oznaczać?

Zaczerwienienie rany po cesarskim cięciu jest normalnym zjawiskiem. W pierwszych etapach gojenia się rana ma intensywnie czerwoną barwę. Dopiero po jakimś czasie blizna po CC stopniowo blednie i zbliża się odcieniem do koloru skóry.

Podobnie jak w przypadku pieczenia, zaczerwienienie może zaniepokoić wówczas, gdy towarzyszy mu silny obrzęk i ból rany, a także podwyższona temperatura ciała. Wówczas takie objawy mogą sugerować zakażenie rany.

Do zakażenia rany powstałej podczas cesarskiego cięcia może dojść na drodze przeniesienia bakterii ze skóry osób wykonujących zabieg. Inną drogą zakażenia jest przedostanie się bakterii do rany ze skóry kobiety poddanej zabiegowi. Czynnikiem ryzyka rozwoju zakażenia jest otyłość.

U takich kobiet układ odpornościowy działa w nieprawidłowy sposób i gorzej radzi sobie w walce z drobnoustrojami chorobotwórczymi. Ryzyko zakażenia rany po cesarskim cięciu wzrasta także u kobiet z zaburzeniami odporności, a także u chorujących na cukrzycę.

Zakażenie może rozwinąć się w ciągu 48 godzin, a objawy infekcji zazwyczaj pojawiają się między 4 a 8 dniem od wykonania cesarskiego cięcia. Objawy mogące sugerować zakażenie rany po cesarce to:

– silny ból w okolicy rany po CC,

– nasilone pieczenie w miejscu cięcia,

– wzmożony obrzęk wokół rany,

– zaczerwienienie rany po CC i okolicznej skóry,

– pojawienie się ropnej wydzieliny z rany,

– podwyższona temperatura ciała,

– rozejście się rany po cesarskim cięciu.

Warto pamiętać, że wykonanie cesarskiego cięcia zwiększa także ryzyko rozwoju zakażenia narządów wewnętrznych, zwłaszcza macicy. Tego typu infekcję można podejrzewać wówczas, gdy pojawia się gorączka powyżej 39 stopni Celsjusza, silny ból podbrzusza, a także obfite odchody połogowe, wyróżniające się nieprzyjemnym zapachem oraz zmienioną konsystencją.

Brzuch podczas badania palpacyjnego jest napięty i tkliwy, mogą mu towarzyszyć nudności i wymioty. Tego typu zakażenie macicy jest potencjalnie niebezpiecznym stanem. Po pierwsze – spowalnia proces obkurczania macicy po porodzie.

Wówczas wzrasta ryzyko pojawienia się krwotoku, a nawet wstrząsu hipowolemicznego. Po drugie – taka infekcja może przekształcić się w zakażenie ogólnoustrojowe, a nawet sepsę.

Zaobserwowanie choćby kilku z wymienionych objawów wymaga jak najszybszej konsultacji z lekarzem i zastosowania odpowiedniego leczenia.

Stan zapalny rany po CC – najlepsze metody leczenia

Stan zapalny rany po cesarskim cięciu zazwyczaj spowodowany jest przez zakażenie bakteryjne. Najczęściej infekcja wywołana jest przez takie bakterie tlenowe jak:

– Eschericha coli,

– Proteus spp.,

– Klebsiella spp.,

– Pseudomonas spp.,

– Streptococcus

– Staphylococcus aureus

Rzadziej za zakażenie odpowiadają bakterie beztlenowe, takie jak Clostridium czy Bacteroides. Bardzo często za rozwój infekcji odpowiedzialny jest nie jeden szczep bakterii, a kilka szczepów.

Leczenie zakażenia rany po cesarskim cięciu sprowadza się do stosowania odpowiednich antybiotyków. Zazwyczaj stosowane są leki o szerokim spektrum działania, gdyż takie antybiotyki są skuteczne w przypadku wielu szczepów bakteryjnych. Najlepiej, gdy antybiotykoterapia dobierana jest indywidualnie w oparcie o wynik antybiogramu.

Z rany powinien być wykonany posiew bakteryjny, umożliwiający zidentyfikowanie bakterii odpowiedzialnych za rozwój zakażenia. Ponadto wykonywany jest antybiogram. Jest to badanie służące określeniu tego, na jakie antybiotyki wrażliwe są poszczególne typy bakterii wyizolowane z rany.

Poza antybiotykami, stosowane jest leczenie objawowe. W celu łagodzenia bólu można zastosować leki przeciwbólowe oraz rozkurczowe.

Ból rany po cc – jakie sposoby mogą pomóc?

Miejsce nacięcia po wykonaniu cesarskiego cięcia zazwyczaj boli przez kilka-kilkanaście dni. Aby złagodzić dolegliwości bólowe, można sięgnąć po dostępne bez recepty leki przeciwbólowe. Zalecane jest stosowanie preparatów zawierających paracetamol, pyralginę.

Skutecznym sposobem na złagodzenie bólu jest także zastosowanie czopków zawierających diklofenak – lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Kobiety karmiące piersią powinny pamiętać o tym, że stosowanie jakiegokolwiek leku warto skonsultować z lekarzem.

Warto opanować sztukę odpowiedniego wstawania z pozycji leżącej – uniknie to szarpania rany. Najpierw należy zgiąć nogi w kolanach, przewrócić się na bok, a następnie usiąść na brzegu łóżka, nie angażując podczas tego ruchu mięśni brzucha. Dopiero z takiej pozycji można przyjąć pozycję stojącą.

Podczas kichania czy kaszlu warto przytrzymać okolicę nacięcia ręką – złagodzi to ból i ograniczy ryzyko rozejścia się szwów.

Sposoby na trwałe usunięcie blizny po CC

Każde przerwanie ciągłości skóry powoduje powstanie blizny. Domowe sposoby pielęgnacji mogą zredukować widoczność blizny, ale nie sprawią, że blizna całkowicie zniknie. Taką możliwość dają zabiegi medycyny estetycznej, które umożliwiają całkowite zlikwidowanie blizny lub znaczne zmniejszenie jej widoczności.

Szczególnie polecane są zabiegi frakcyjne, polegające na kontrolowanym nakłuwaniu skóry. Jednym z takich zabiegów jest laserowe wygładzanie blizn. Laser emituje wiązkę światła, która nakłuwa skórę i tworzy w niej liczne mikrouszkodzenia. Są one otoczone przez nienaruszoną skórę, dzięki czemu zachodzą intensywne procesy regeneracyjne.

Pobudzone zostaje powstawanie nowych włókien kolagenowych. Ostatecznie skóra ulega przebudowie, a kanka bliznowata zbliża się strukturą i kolorytem do wyglądu prawidłowej skóry.

Kolejny zabieg umożliwiający pozbycie się blizny po cesarskim cięciu to Dermapen. Tym razem nakłuwanie jest możliwe dzięki wykorzystaniu licznych igiełek. Wbijają się one w skórę z częstotliwością nawet 1300 razy na sekundę. Efektem – podobnie jak w przypadku lasera – jest pobudzenie procesów regeneracyjnych i przebudowa skóry.

Walkę z blizną po CC ułatwi zabieg radiofrekwencji mikroigłowej. Skóra nakłuwana jest cieniutkimi igiełkami, które emitują falę radiową. Dzięki temu synteza włókien kolagenowych pobudzona zostaje nie tylko przez same nakłuwanie, ale także przez podgrzanie tkanki za pośrednictwem fali radiowej.

Należy pamiętać, że tego typu zabiegi okazują się być najskuteczniejsze wówczas, gdy zostaną wykonane jak najszybciej po powstaniu blizny. Im później wykonany zostanie zabieg usuwania blizn, tym gorszy może być efekt. Ale zawsze można liczyć na znaczne zmniejszenie widoczności blizny.