Neuralgia międzyżebrowa należy do chorób z grupy nerwobólów, czyli schorzeń, które są spowodowane uszkodzeniem nerwów obwodowych. Powoduje to silny, ostry, rwący ból, który nierzadko jest mylony z bólem w przebiegu zawału mięśnia sercowego.
Neuralgia międzyżebrowa dotyka wielu osób bez względu na płeć oraz wiek. Może mieć różne podłoże, dlatego istnieje tak wiele metod jej leczenia. Neuralgia to schorzenie, któremu można na różne sposoby zapobiegać.
W Centrum KORE w Swarzędzu (15 min. od centrum Poznania) mamy duże doświadczenie kliniczne w leczeniu neuralgii międzyżebrowej.
Z artykułu dowiesz się:
Czym jest neuralgia międzyżebrowa?
Nerwobóle objawiają się nagłym oraz rwącym bólem. Niekiedy dolegliwości są tak silne, że pojawiają się mrowienia i przejściowe niedowłady. Ból i towarzyszące mu objawy są spowodowane uszkodzeniem nerwów międzyżebrowych.
Dolegliwości dotyczą żeber, mostka oraz klatki piersiowej i promieniują od jednego bądź kilku kręgów wzdłuż przebiegu nerwu międzyżebrowego. Nerwobóle mogą być zarówno jednostronne, jak i obustronne.
Przyczyny neuralgii międzyżebrowej
Neuralgia międzyżebrowa powstaje w konsekwencji uszkodzenia nerwu. Może do tego dochodzić na skutek stanów zapalnych oraz działania wielu innych czynników. Najczęstsze przyczyny neuralgii międzyżebrowej to:
-
urazy mechaniczne w miejscach przebiegu nerwów
-
skutek uboczny leków, np. przeciwgruźliczych
-
zatrucie ołowiem, alkoholem, tlenkiem węgla
-
borelioza
-
osteoporoza
-
choroby autoimmunologiczne tkanki łącznej, np. reumatoidalne zapalenie stawów
-
choroby ogólnoustrojowe, np. niewydolność nerek, cukrzyca
-
złamania, urazy
-
skolioza
-
zapalenie mięśni międzyżebrowych
-
niedobór witamin z grupy B
-
ucisk na nerwy powodowany przez nowotwory lub obrzęki
-
podrażnienie nerwów przez przewianie
-
uszkodzenie nerwów w wyniku wykonania gwałtownego ruchu
-
półpasiec
-
choroby naczyniowe, np. guzkowe zapalenie stawów.
Objawy neuralgii międzyżebrowej
Podstawowym objawem neuralgii międzyżebrowej jest jest ból – przenikliwy, rwący nagły. Pacjenci nierzadko opisują go jako tępy oraz o charakterze ściskającym. To właśnie dlatego kojarzy się on lekarzom z bólem towarzyszącym zawałowi mięśnia sercowego. Wykluczenie tego zagrażającego życiu schorzenia jest bardzo ważne w całym procesie diagnostycznym.
Ból pojawia się zazwyczaj nagle i trwa stosunkowo krótko. Może go prowokować kaszel, kichanie czy zwykły proces oddychania. W większości przypadków ból związany z neuralgią jest odczuwany w obrębie klatki piersiowej, chociaż nierzadko promieniuje ku plecom czy łopatkom.
Epizody bólu mogą utrzymywać się od kilku sekund do nawet kilku minut. Oprócz tego pacjenci często skarżą się na mrowienia, parestezje oraz okresowe drętwienia.
Neuralgia popółpaścowa – częste powikłanie
Półpasiec to choroba zakaźna, do której dochodzi w wyniku reaktywacji wirusa ospy wietrznej, który znajduje się w zwojach nerwowych. Może on przebywać w nich przez wiele lat po przechorowaniu ospy wietrznej w okresie dziecięcym, by podczas obniżonej odporności dać o sobie znać w postaci półpaśca.
Dominującym objawem schorzenia jest piekący ból i współtowarzyszące zaburzenia czucia. Na skórze zazwyczaj jednostronnie pojawiają się pasma z pęcherzykowymi wykwitami, które goją się w ciągu 3-5 tygodni. U części chorych dolegliwości bólowe nie ustępują i przechodzą w formę przewlekłą.
Objawy neuralgiczne po półpaścu
-
wyższy niż w bólu receptorowym stopień natężenia bólu
-
mała ulga po leczeniu przeciwbólowym
-
spora częstość działań niepożądanych po leczeniu
-
dolegliwości bólowe mogą o kilka dni wyprzedzać pojawienie się zmian skórnych
-
parestezje, drętwienie, mrowienie w obrębie zajętego pasa skóry
-
osłabienie
-
podwyższona temperatura ciała.
Leczenie neuralgii popółpaścowej
Postępowanie w przypadku występowania neuralgii popółpaścowej zależy w dużej mierze od czasu trwania dolegliwości bólowych i rodzaju zgłaszanych objawów towarzyszących. Można zastosować:
-
plastry z lidokainą 5% – w przeciwieństwie do EMLA tylko niewielka jej ilość wchłania się do krążenia. Stosowana jako lek I rzutu w zlokalizowanym, obwodowym bólu neuropatycznym w monoterapii lub w połączeniu z innymi lekami.
-
krem EMLA – krem ten zawiera dużą ilość wody, dzięki czemu łatwo się wchłania i wykazuje dobre działanie znieczulające. Stosuje się go podczas występowanie zlokalizowanego bólu o charakterze neuralgicznym, kiedy z różnych względów wykonanie blokady jest niemożliwe.
-
preparaty do stosowania zewnętrznego z kapsaicyną 8% – stosowana w postaci kremów sprawdza się u pacjentów z neuropatią cukrzycową oraz neuralgią popółpaścową.
-
preparaty z kwasem acetylosalicylowym do stosowania zewnętrznego
-
krem z doksepiną
-
blokady układu współczulnego
-
blokady zewnątrzoponowe
-
blokady nasiękowe z lidokainą 1%
-
leczenie farmakologiczne – w leczeniu neuralgii popółpaścowej stosuje się leki przeciwdrgawkowe (gabapentyna, pregabalina), trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (np. amitryptylina) oraz opioidy.
Leczenie neuralgii międzyżebrowej
Bóle neuropatyczne bardzo często są sporym wyzwaniem dla lekarzy, jeżeli chodzi o leczenie. W przypadku neuralgii międzyżebrowej wiele środków o działaniu przeciwbólowym zazwyczaj nie zdaje egzaminu. Znane wszystkim niesteroidowe leki przeciwzapalne bez recepty często nie są w stanie złagodzić bólu
Z tego powodu trzeba stosować inne leki, takie jak przyklejane na skórę plastry. Zawierają one rozgrzewającą kapsaicynę, która redukuje dolegliwości. W leczeniu bólu neuropatycznego sprawdzają się leki przeciwdepresyjne, takie jak amitryptylina, imipramina czy duloksetyna. Bardzo dobre rezultaty osiąga się dzięki lekom przeciwdrgawkowym – gabapentynie, pregabalinie i karbamazepinie.
Niektóre postaci neuralgii międzyżebrowej są oporne na tego typu leczenie i konieczne jest wykonanie blokady włókien nerwowych. Polega ona na podaniu w okolicę nerwu leku przeciwbólowego wraz z glikokortykosteroidem. Pozwala to uzyskać efekt znieczulający i przeciwzapalny.
Jedną z wad blokady jest jej utrzymywanie się przez kilka miesięcy. U części chorych bardzo dobre efekty osiąga się dzięki rehabilitacji, którą często łączy się z leczeniem farmakologicznym.
Fizjoterapia w leczeniu neuralgii międzyżebrowej
Leczenie fizjoterapeutyczne neuralgii międzyżebrowej ma na celu usunięcie restrykcji mięśniowo-powięziowych, które uciskają na nerwy. Laser wysokoenergetyczny pozwala zredukować stan zapalny, toczący się w obrębie nerwu. Dzięki zabiegom fizjoteraupeutycznym można uruchomić kręgosłup piersiowy i zwiększyć jego funkcjonalność.
Osteopatia
Osteopatia wykazuje zbawienne działanie na cały układ ruchu, czyli kości, mięśnie, więzadła i stawy. Te elementy są ze sobą połączone i tworzą swego rodzaju całość. Osteopata podchodzi do organizmu człowieka w sposób holistyczny, całościowy i jest jednym z lepszych sposobów na radzenie sobie z zespołami bólowymi w obrębie kręgosłupa i klatki piersiowej.
Terapia w gabinecie osteopaty potrafi już po pierwszej sesji przynieść ulgę w dolegliwościach, a z każdą kolejną wizytą rezultaty są coraz lepsze.
Terapia manualna
Terapia manualna jest jedną z wielu technik fizjoterapii. Jej działanie opiera się na wspomaganiu leczenia różnych schorzeń poprzez ucisk i specjalne chwyty. Celem tych działań jest przede wszystkim zniesienie bólu i przywrócenie odpowiedniej ruchomości w stawach.
Terapeuta najczęściej sięga po masaż, stretching oraz neuromobilizację, czyli oddziaływanie na nerwy. Terapia manualna pomaga w bardzo wielu sytuacjach. Wskazania do tej metody to między innymi:
- bóle głowy (w tym migreny)
- dyskopatia
- wady postawy
- zespoły bólowe kręgosłupa i stawów
- nerwobóle
- napięcia mięśniowe.
Fizykoterapia
Metoda TENS
Metoda TENS, czyli przezskórna elektryczna stymulacja elektryczna nerwów pozwala na leczenie bólu różnego pochodzenia, np. bólu pooperacyjnego, bólu fantomowego oraz neuralgii po przebytym półpaścu. Może ona być pomocna niemal we wszystkich rodzajach bólu, w tym dolegliwości związanych z miesiączką, amputacją i migreną.
Promieniowanie podczerwone
Promieniowanie podczerwone z filtrem czerwonym działa przeciwzapalnie, a z filtrem niebieskim – przeciwbólowo. Zabieg trwa około 15 minut, a odległość promiennika od powierzchni ciała wynosi między 30 a 80 cm. Metoda ta jest zbawienna w przypadku leczenia bólu neuralgicznego.
Impulsowe pole elektromagnetyczne wielkiej częstotliwości
Metoda ta przynosi bardzo dobre rezultaty w leczeniu bólu. Jej działanie polega także na wywoływaniu efektu przeciwzapalnego i przeciwobrzękowego. Wpływa na na właściwości fizykochemiczne tkanek oraz błony komórkowe. Pole elektromagnetyczne sprzyja wchłanianiu się krwiaków i obniża napięcie mięśniowe, co dodatkowo przynosi ulgę.
Aquavibron
Poprawia krążenie oraz sprawia, że tkanki stają się bardziej sprężyste. Ponadto dowiedziono, że odpowiada również za usprawnienie krążenia krwi i limfy. Nie można zapomnieć o działaniu przeciwbólowym i rozluźniającym mięśnie, które ma szczególne znaczenie w leczeniu neuralgii międzyżebrowej.
Balneologia w leczeniu neuralgii międzyżebrowej
Bóle neuralgiczne potrafią uprzykrzyć życie chorym. Bardzo często konwencjonalne metody leczenia nie przynoszą pożądanych rezultatów. W takich chwilach pomocna może okazać się balneologia. Może ona stanowić również uzupełnienia leczenia farmakologicznego lub fizykoterapii.
Najpopularniejsze zabiegi balneologiczne w leczeniu neuralgii międzyżebrowej to okłady i zawijania borowinowe. Temperatura okładów z borowiny wynosi około 42 stopnie. Zabieg polega na zawijaniu chorego miejsca na 20 minut. Działanie lecznicze wynika z oddziaływania termicznego, chemicznego i mechanicznego borowiny.
Kolejnym zabiegiem, który bardzo dobrze sprawdza się w leczeniu neuralgii mechanicznej, jest kąpiel solankowa. Polega ona na 20 minutowej kąpieli w solance o temperaturze 34-37 stopni Celsjusza. Zabieg ten ma zbawienny wpływ na zmniejszanie napięcia mięśniowego. Oprócz tego bardzo dobrze uspokaja nadpobudliwy układ nerwowy, zmniejszając dolegliwości bólowe.
Neuralgia nerwu trójdzielnego
Neuralgia nerwu trójdzielnego to schorzenie, które objawia się głównie bardzo silnym bólem połowy twarzy. Skąd takie symptomy? Ich źródłem jest uszkodzenie nerwu trójdzielnego – jednego z nerwów czaszkowych. Odpowiada on za czucie i ruch w obrębie twarzy, jamy ustnej nosowej.
Neuralgia nerwu trójdzielnego może mieć charakter samoistny, czyli pojawiać się bez określonej przyczyny, a także objawowy – kiedy to ból jest wtórny do innych schorzeń. Powoduje ona tzw. porażenie nerwu twarzowego – porażenie Bella.
Przyczyny neuralgii nerwu trójdzielnego
-
idiopatyczne – nieznane
-
przewianie nerwu trójdzielnego lub jednej z jego trzech gałęzi
-
konflikt naczyniowo-nerwowy – nieprawidłowe ułożenie nerwów i naczyń względem siebie
-
guz mózgu
-
stan zapalny w obrębie nerwu
-
półpasiec uszny
-
mechaniczne uszkodzenie nerwu.
Objawy neuralgii nerwu trójdzielnego
Głównym objawem neuralgii nerwu trójdzielnego jest ból. Charakterystyczne jest to, że pojawia się on nagle i jest bardzo silny. Wielu pacjentów podczas opisywania skali nasilenia dolegliwości, opisuje ten ból jako najgorszy w całym życiu.
Ból zawsze lokalizuje się w tym samym miejscu, a napady zdarzają się nawet kilka razy dziennie. Obserwacje pokazują, że objawy pojawiają się najczęściej w miesiącach jesienno-zimowych.
Neuralgia nerwu trójdzielnego może nieść ze sobą wiele bardzo niekorzystnych konsekwencji. Ból jest na tyle nasilony i uciążliwy, że pacjenci stale czują obawę przed jego ponownym pojawieniem. Wielu z nich na tym tle rozwija zaburzenia natury psychicznej.
Najczęściej zadawane pytania
Skąd się bierze neuralgia międzyżebrowa?
Neuralgia międzyżebrowa rozwija się w konsekwencji uszkodzenia nerwów międzyżebrowych. Może do niego dochodzić, kiedy w okolicy nerwu toczy się stan zapalny bądź zadziałają na niego inne uszkadzające czynniki.
Najczęstszymi przyczynami neuralgii są urazy mechaniczne oraz choroby ogólnoustrojowe, takie jak niewydolność nerek i cukrzyca. Neuralgię mogą powodować również niektóre leki, w szczególności te, stosowane w leczeniu gruźlicy. Do neuralgii prowadzą też rozmaite zatrucia, na przykład alkoholem czy ołowiem.
Czynniki infekcyjne również odgrywają dużą rolę w powstawaniu dolegliwości bólowych. Neuralgia może pojawiać się w przebiegu boreliozy lub po przejściu półpaśca.
Jak diagnozuje się neuralgię międzyżebrową?
Diagnostyka neuralgii międzyżebrowej jest dość skomplikowana i wielowymiarowa. Bardzo ważny jest wywiad lekarza z pacjentem i badanie przedmiotowe, które wstępnie nakierowują medyka na diagnozę. W celu potwierdzenia tezy zaleca się najczęściej badanie rentgenowskie odcinka szyjnego i/lub piersiowego kręgosłupa, elektromiografię i badanie odruchów neurologicznych.
Oprócz tego ważne jest wykonanie badań laboratoryjnych, jak również EKG, echokardiografii i oznaczenie poziomu troponin. Badania te pozwalają wykluczyć inne schorzenia, które również mogą dawać objawy zbliżone do neuralgii międzyżebrowej.
Jedną z takich chorób jest zawał serca, który niekiedy pod względem objawów jest łudząco podobny do neuralgii. Ostry, piekący ból klatki piersiowej pojawia się w chorobach zarówno ostrych, jak i przewlekłych. Zawał jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego trzeba go wykluczyć w pierwszej kolejności.
Jak się leczy neuralgię międzyżebrową?
Leczenie neuralgii międzyżebrowej może być wielowymiarowe i wielokierunkowe. W pierwszej kolejności należy zadbać o komfort pacjenta i zminimalizować ból, który odczuwa.
Lekarz zazwyczaj zaczyna od leczenie farmakologicznego, a więc tabletek, kremów oraz maści o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Preparaty te zawierają zazwyczaj niesteroidowe leki przeciwzapalne, paracetamol bądź opioidy.
W drugiej kolejności trzeba zastanowić się nad przyczyną neuralgii i zadbać o neutralizację czynnika, który powoduje przykre dolegliwości. W wielu przypadkach ustabilizowanie cukrzycy lub rozpoczęcie leczenia niewydolnych nerek powoduje znaczne ograniczenie bólu.
Czasem przyczyną neuralgii jest rozwijający się guz, dlatego oprócz leczenia przeciwbólowego trzeba niezwłocznie przeprowadzić zabieg chirurgiczny. U sporej części pacjentów z neuralgią międzyżebrową nie da się ustalić dokładnej przyczyny uszkodzenia nerwów.
W leczeniu dolegliwości bólowych, które są efektem zwyrodnień, przydatne okazują się być zabiegi fizjoterapeutyczne – ultradźwięki, jonoforeza, kinesiotaping, metoda TENS oraz lecznicze kąpiele borowinowe.
Ile trwa neuralgia międzyżebrowa?
Dolegliwości związane z neuralgią międzyżebrową trwają zazwyczaj od kilku godzin do nawet kilkunastu dni. Znamienne w tym przypadku jest to, że ból nasila się podczas angażowania mięśni międzyżebrowych podczas kaszlu, kichania, dotyku czy wykonywania ruchów tułowia. Dolegliwości mają charakter krótkotrwałych epizodów, które są oddzielone od siebie okresami polepszenia.
Czym się charakteryzuje neuralgia nerwu trójdzielnego?
Neuralgia nerwu trójdzielnego charakteryzuje się przede wszystkim bardzo nasilonym bólem. Najczęściej dotyczy on jednej połowy twarzy, ale zdarzają się przypadki, że dolegliwości lokalizują się po jej lewej i prawej stronie. Napad bólu trwa zazwyczaj od kilku sekund do 2 minut, a dolegliwości zawsze dotyczą tego samego obszaru. Pacjenci opisują ból towarzyszący neuralgii nerwu trójdzielnego jako ten najgorszy w życiu.
Czy neuralgię nerwu trójdzielnego można leczyć?
Oczywiście, a im szybciej leczenie jest wdrożone, tym większa szansa na pozbycie się dolegliwości i uniknięcie przejścia bólu w formę przewlekłą. Chorzy otrzymują leki, takie jak klonazepam, kwas walproinowy i karbamazepinę. Bardzo często zdarza się tak, że standardowe leki przeciwbólowe nie przynoszą pożądanego rezultatu.
Kiedy metody farmakologiczne nie są wystarczające, można wprowadzić również: akupunkturę, radioterapię, zabiegi inwazyjne czy ostrzykiwanie preparatami przeciwbólowymi. Zabiegi inwazyjne mają jedno nadrzędne zadanie – zniszczenie nerwu trójdzielnego. W tym celu wykorzystuje się mikrokompresję balonem, blokadę gałązek nerwu, termokoagulację czy mikrodekompresję naczyniową.
Jakie zioła na neuralgię międzyżebrową?
Kiedy objawy neuralgii nie są mocno nasilone, można próbować niwelować dolegliwości za pomocą ziół. W leczeniu tej choroby sprawdzają się idealnie: kora wierzby, korzeń wilżyny, korzeń kozłka, kwiat czarnego bzu, kwiat wiązówki, kwiat słonecznika, ziele tymianku, kwiatostan lipy i ziele dziurawca.
Na rynku są dostępne mieszanki, zawierające wyżej wymienione zioła. Ich działanie jest wielokierunkowe, skupione głównie na redukcji bólu i stanu zapalnego. Wykazują ponadto efekty rozluźniające, uspokajające i obniżające ciśnienie krwi. Zioła należy pić 3 razy dziennie, najlepiej przed posiłkiem.
Już po miesiącu powinny być widoczne efekty. Ważne jest to, by nie bagatelizować objawów neuralgii i w przypadku nieustępowania dolegliwości niezwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu.
Umów się na leczenie neuralgii:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
OPINIE O NAS:
Dagmara Porada – Redaktor medyczny
Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.
Bibliografia
- Fizjoterapia w ortopedii, dr hab. n. med. Dariusz Białoszewki, Warszawa 2014
- Ortopedia i traumatologia, tom 1, prof. dr hab. med. Tadeusz Sz. Gaździk, wydanie III, Warszawa 2010
- Atlas anatomii człowieka. Sobotta tom 1, Urban & Partner 2012
- Zastosowanie gabapentyny i tramadolu w leczeniu neuralgii popółpaścowej. Doniesienie wstępne, Krzysztof Brzeziński, Wojciech Sodolski, Andrzej Horoch
- The treatment of intercostal neuralgia of the abdominal wall, John Berton Carnett, M.D., William Bates, M.D.
- Mika T., Kasprzak W., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
- Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
- Neuralgia popółpaścowa, Małgorzata Malec-Milewska, https://journals.viamedica.pl/palliative_medicine_in_practice/article/view/28514/23284
Data publikacji: 13.12.2022
Data ostatniej aktualizacji: 11.03.2023
