Indeks glikemiczny (IG) to pole powierzchni pod krzywą wartości stężenia glukozy we krwi mierzonej przez 120 min po zjedzeniu 50g badanego produktu względem spożycia tej samej masy czystej glukozy – jest ona substancją wzorcową dla której IG = 100.
Matematyczna definicja omawianego pojęcia może być trudna w zrozumieniu, dlatego zwróćmy szczególną uwagę na znaczenie indeksu glikemicznego. Jego wartość określa procentowo szybkość z jaką wzrasta stężenie glukozy we krwi po zjedzeniu danego produktu spożywczego względem przyjęcia czystej glukozy. W zależności od wartości IG produkty możemy podzielić na:

Produkty o niskim indeksie glikemicznym wolniej podnoszą glikemię poposiłkową oraz wymagają mniej intensywnego uwalniania insuliny z komórek wydzielniczych trzustki. Zgoła odwrotnie zachowują się produkty zaliczane do grupy wysokiego IG.
Na wartość IG wpływa wiele zmiennych:
- 
Zawartość i rodzaj węglowodanów – im wyższa tym wyższy IG
 - 
Stopień przetworzenia oraz typ obróbki termicznej produktu – surowe
i nieprzetworzone mają mniejszy IG niż te poddane przekształceniom
 - 
W przypadku owoców stopień dojrzałości – im niej dojrzały tym niższy IG
 - 
Obecność substancji opóźniających trawienie i opróżnianie żołądka np.: błonnik – im więcej tym niższy IG.
 

Z artykułu dowiesz się:
Do czego służy indeks glikemiczny?
Indeks glikemiczny (IG) jest miarą, która określa, jak szybko i jak bardzo wzrasta poziom glukozy we krwi po spożyciu konkretnego pokarmu w porównaniu z poziomem glukozy po spożyciu glukozy lub białka referencyjnego. Indeks glikemiczny jest używany do oceny wpływu różnych pokarmów na poziom glukozy we krwi i może być przydatny dla osób z cukrzycą, aby kontrolować swoje poziomy cukru we krwi.
W praktyce, pokarmy o wysokim indeksie glikemicznym, czyli takie, które powodują szybki i wysoki wzrost poziomu glukozy we krwi, są uważane za niezdrowe, ponieważ powodują szybki wzrost poziomu cukru we krwi, który może prowadzić do zmęczenia, uczucia głodu i otyłości.
Natomiast pokarmy o niskim indeksie glikemicznym, czyli takie, które powodują wolny i stabilny wzrost poziomu glukozy we krwi, są uważane za zdrowsze i mogą pomóc w utrzymaniu równowagi poziomu cukru we krwi oraz w kontroli wagi ciała.

Indeks glikemiczny wiarygodna tabela produktów
Tabela wartości IG dla wybranych produktów:
| 
 Produkt  | 
 IG  | 
| 
 Owoce i warzywa  | 
|
| 
 ananas  | 
 59  | 
| 
 arbuz  | 
 72  | 
| 
 banany  | 
 52  | 
| 
 burak  | 
 64  | 
| 
 dynia  | 
 75  | 
| 
 gruszki  | 
 38  | 
| 
 jabłka  | 
 38  | 
| 
 jabłka suszone  | 
 29  | 
| 
 marchewka gotowana  | 
 47  | 
| 
 marchewka świeża  | 
 16  | 
| 
 pomarańcze  | 
 42  | 
| 
 słodka kukurydza  | 
 54  | 
| 
 truskawki  | 
 40  | 
| 
 winogrona  | 
 46  | 
| 
 zielony groszek  | 
 48  | 
| 
 ziemniaki gotowane  | 
 50  | 
| 
 ziemniaki młode, gotowane w mundurkach  | 
 78  | 
| 
 ziemniaki obrane gotowane na parze  | 
 65  | 
| 
 ziemniaki pieczone  | 
 85  | 
| 
 Nabiał  | 
|
| 
 jogurt naturalny  | 
 36  | 
| 
 mleko pełne (3% tłuszczu)  | 
 27  | 
| 
 mleko sojowe 1.5% tłuszczu, 120 mg wapnia  | 
 44  | 
| 
 mleko sojowe 3% tłuszczu, 0 mg wapnia  | 
 44  | 
| 
 mleko sojowe 3% tłuszczu, 120 mg wapnia  | 
 36  | 
| 
 mleko skondensowane, słodzone  | 
 61  | 
| 
 Pieczywo, produkty zbożowe, strączki  | 
|
| 
 bagietka  | 
 95  | 
| 
 chleb gryczany  | 
 47  | 
| 
 chleb owsiany otrębowy  | 
 47  | 
| 
 chleb pszenny  | 
 70  | 
| 
 kasza jaglana  | 
 71  | 
| 
 kasza manna  | 
 55  | 
| 
 kuskus  | 
 65  | 
| 
 mąka orkiszowa  | 
 54  | 
| 
 otręby owsiane  | 
 55  | 
| 
 ryż biały gotowany  | 
 64  | 
| 
 ryż brązowy  | 
 55  | 
| 
 ryż długoziarnisty gotowany  | 
 56  | 
| 
 ryż dmuchany  | 
 87  | 
| 
 makaron rurki  | 
 47  | 
| 
 makaron ryżowy  | 
 40  | 
| 
 makaron z serem  | 
 64  | 
| 
 ciecierzyca gotowana  | 
 28  | 
| 
 czarna fasola  | 
 64  | 
| 
 groch gotowany  | 
 22  | 
| 
 soczewica czerwona gotowana  | 
 26  | 
| 
 soczewica zielona gotowana  | 
 30  | 
| 
 zielony groszek z puszki  | 
 66  | 
| 
 Soki, napoje, przekąski, substancje słodzące  | 
|
| 
 Coca Cola ©  | 
 58  | 
| 
 sok ananasowy bez cukru  | 
 46  | 
| 
 sok grejpfrutowy bez cukru  | 
 48  | 
| 
 sok jabłkowy niesłodzony  | 
 40  | 
| 
 sok pomarańczowy  | 
 52  | 
| 
 biała czekolada  | 
 44  | 
| 
 bułeczki drożdżowe  | 
 92  | 
| 
 chipsy ziemniaczane solone  | 
 54  | 
| 
 chrupki kukurydziane  | 
 63  | 
| 
 ciasteczka owsiane  | 
 57  | 
| 
 mleczna czekolada  | 
 43  | 
| 
 mufinki  | 
 67  | 
| 
 naleśniki  | 
 85  | 
| 
 cukier trzcinowy  | 
 87  | 
| 
 fruktoza  | 
 19  | 
| 
 miód  | 
 55  | 
| 
 sacharoza  | 
 68  | 
| 
 ksylitol  | 
 7  | 
Tabela sporządzona na podstawie danych zawartych w serwisie mp.pl
W celu ułatwienia zapamiętania wartości IG produktów żywnościowych pozwolę sobie na tabelaryczne przedstawienie wybranych przykładów z zakwalifikowaniem ich do grup:

Korzyści ze stosowania diety o niskim IG
Dieta o niskim indeksie glikemicznym jest przedmiotem wielu badań naukowych. Opublikowane w 2015r. wyniki badań analizujących dietę 120 000 kobiet i mężczyzn na przestrzeni 16 lat ukazały związek pomiędzy produktami o wysokim IG, a szybszym przyrostem masy ciała.
Produkty o wysokim IG w niektórych badaniach są wiązane ze wzrostem ryzyka rozwoju nowotworów – szczególnie jelita grubego oraz pęcherza moczowego. Nie stwierdzono większego wpływu na rozwój raka żołądka, gruczołu krokowego oraz płuca.
Ograniczenie ładunku glikemicznego pożywienia poprawia gospodarkę lipidową, zapewniając obniżenie stężenia lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), trójglicerydów (TG) oraz cholesterolu całkowitego.
Dla diabetyków dominacja produktów z grupy niskiego IG w diecie przyczynia się do lepszej kontroli glikemii oraz zmniejszenia zapotrzebowania na insulinę lub leki hipoglikemizujące. Poprawia to efekty farmakoterapii oraz opóźnia rozwój powikłań narządowych cukrzycy.
Nie możemy oczywiście zapomnieć o wspomagającej roli sportu i wysiłku fizycznego w regulacji masy ciała. Nadrzędną rolę w kontroli wagi pełni całkowita ilość spożywanej wraz z posiłkami energii.
Jeżeli równoważy ona zapotrzebowanie organizmu na energię, nie dojdzie do spadku masy ciała, w przypadku gdy bilans energetyczny będzie ujemny cel dietetyczny zostanie osiągnięty. Indeks glikemiczny produktów będzie miał jedynie pomocnicze znaczenie.

Dieta pudełkowa a niski IG
W ofercie wielu firm przygotowujących catering dietetyczny możemy znaleźć opcje posiłków z niskim IG. Czy jest to słuszny wybór w aspekcie poprawy kondycji zdrowotnej? Odpowiedź na to pytanie wynika bezpośrednio z faktów przedstawionych w powyższym artykule. Wiele produktów z niskim IG powinno stanowić podstawę prawidłowo zbilansowanej diety.
Badania naukowe wykazują pozytywny wpływ stosowania owego sposobu odżywiania na organizm. Menu oparte na takim sposobie żywienia nie zaszkodzi zdrowiu, a może przyśpieszyć osiągnięcie pożądanego efektu dietoterapii.
Po lekturze artykułu zapamiętaj:
- 
Indeks glikemiczny to wskaźnik oceniający pośrednio tempo wzrostu glikemii poposiłkowej
 - 
Poszczególne produkty spożywcze różnią się IG, zależy on od kilku czynników
 - 
Badania naukowe wykazują pozytywny wpływ diety opartej o niski IG na ustrój organizmu
 - 
Dieta oparta o niski IG, wraz ze zdrowym stylem życia i zachowaniem ujemnego bilansu energetycznego umożliwi osiągnięcie redukcji masy ciała
 
Kontakt do nas:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00

OPINIE O NAS:
Specjaliści KORE
lek. med. Konrad Bradecki – Redaktor medyczny
Lekarz, absolwent Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. W obszarze medycyny szczególnie zainteresowany Interną. W wolnych chwilach biega, czyta książki, zgłębia tajniki alternatywy kawowej.
Źródła:
- The Relationship between Glycemic Index and Health – Jennie Brand-Miller, Anette E. Buyken, II. 2020, Nutrients 12(2): 536, Pubmed
 - Augustin LSA, et al. Glycemic index, glycemic load and glycemic response: An International Scientific Consensus Summit from the International Carbohydrate Quality Consortium (ICQC). Nutrition, Metabolism & Cardiovascular Diseases. 2015
 - Indeks glikemiczny – dr hab. n. med. Lucyna Ostrowska, Medycyna Praktyczna
 - Glycemic index diet: What’s behind the claims – Mayo Clinic, praca zbiorowa
 - Dietetyka, Dariusz Włodarek, Format-AB, Warszawa 2005
 - 
Warunki podawania w znakowaniu środków spożywczych informacji o indeksie glikemicznym
 
Data publikacji: 27.03.2023
Data ostatniej aktualizacji: 29.03.2023
            








