Ból łokcia – jak wyleczyć? Przyczyny, leczenie…

Ból łokcia to dolegliwość z którą spotykamy się na codzień. Łokieć, a konkretniej staw łokciowy i otaczające go tkanki, mięśnie i więzadła, to jedna z najbardziej istotnych części naszego układu ruchu.

Pozwala na wykonywanie niesamowitej ilości czynności – umożliwia rzucanie, podnoszenie, huśtanie się, sięganie po coś, przytulanie, a nawet zwykłą rozmowę przez telefon.

Żeby staw działał prawidłowo, koniecznym jest, by wszystkie elementy odpowiednio ze sobą współpracowały. A nie jest ich mało! Jak powszechnie wiadomo, im więcej części ma dany sprzęt, tym większe prawdopodobieństwo, że coś się w końcu popsuje – tak samo jest z łokciem.

W Centrum KORE w Swarzędzu koło Poznania mamy duże doświadczenie kliniczne w diagnozowaniu i leczeniu bólu łokcia.

W dalszej części artykułu dowiesz się co może oznaczać:

• ból łokcia po zewnętrznej stronie
• ból ręki od łokcia do nadgarstka
• ból łokcia przy prostowaniu
• ból łokcia po wewnętrznej stronie
• ból w zgięciu łokcia
• ból łokcia przy opieraniu
• ból łokcia przy podnoszeniu
• ból łokcia przy zginaniu?

Jak bardzo skomplikowany jest staw łokciowy?

Łokieć jest stawem utworzonym przez trzy kości – kość ramienia (zwaną kością ramienną) oraz kość łokciową i promieniową (dwie kości tworzące przedramię).

Na zakończeniach każdej kości znajduje się specjalna chrząstka minimalizująca ryzyko tarcia. Sprawia, że twarde końcówki mogą ślizgać się względem siebie i amortyzować wszelkie wstrząsy.

Nie można zapominać również o więzadłach. To silne i wytrzymałe tkanki, których zadaniem jest stabilizacja kości i zapobieganie ich nadmiernym ruchom.

Kolejnym elementem budującym staw łokciowy są ścięgna. Łączą one kości z mięśniami, by umożliwić poruszanie ramieniem na różne sposoby.

Jeśli coś stanie się z którąkolwiek z tych części (nie wspominając o nerwach czy naczyniach krwionośnych wokół nich!) – może to spowodować ból łokcia.

Ból łokci – przyczyny

W większości przypadków, ból łokcia ma bardzo prostą przyczynę i ustępuje w ciągu kilku dni. Dyskomfort zwykle pochodzi z napiętych tkanek miękkich (takich jak ścięgna) objętych stanem zapalnym.

W takiej sytuacji samodzielne leczenie jest wskazane i przynosi dobre rezultaty. Podstawowymi lekami są w tym przypadku dostępne bez recepty środki przeciwbólowe. Ważny jest również kilkudniowy odpoczynek, by pozwolić na regenerację tkanek.

Wizyta u lekarza może nie być konieczna, jednak jeśli ból się przedłuża lub nasila – potrzebna jest konsultacja w celu ewentualnego wyeliminowania poważniejszych urazów bądź schorzeń.

Ważne jest również, by nie odpoczywać zbyt długo, ponieważ brak ruchu powoduje sztywnienie stawów i osłabienie mięśni wokół łokcia, co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia dalszych objawów. Proste ćwiczenia mogą pomóc zmniejszyć ryzyko przyszłych problemów.

Jeśli dolegliwości są długotrwałe, a łokieć cechuje sztywność, bolesność i opuchlizna – mogło dojść m.in do zapalenia stawów, przeciążenia, problemów z mięśniami, więzadłami lub innymi elementami stawu, a także do tworzenia się tkanki bliznowatej (częste np: po urazie czy operacji).

Duży problem stanowią również tzw: “luźne kawałki kości”, czyli niewielkie odłamki, które podrażniają nerwy bólowe w okolicy stawu łokciowego. Taki stan może wymagać ingerencji chirurgicznej.

Artretyzm

Wbrew pozorom, nie dotyka wyłącznie osób starszych. Choroba zwyrodnieniowa stawów stanowi najczęstszą postać zapalenia stawów. Cały proces rozpoczyna się utratą chrząstki, która jest cienką warstwą ochronną pokrywającą kości w stawie.

W odpowiedzi organizm wytwarza tzw: “ostrogi kostne”, czyli nadprogramowe wyrostki. Co więcej, następuje wzrost ilości płynu w przestrzeni stawowej, który prowadzi do obrzęków. Co prawda, proces zwyrodnieniowy może nie dawać żadnych widocznych objawów, jednak najczęściej wywołuje ból, obrzęk i sztywność stawu.

Choroba zwyrodnieniowa stawów nie jest bardzo powszechna jeśli chodzi o łokieć. Wyjątek stanowią osoby, które w przeszłości doznały już jakiegoś urazu stawu (złamanie, zwichnięcie itp.). Wówczas ryzyko zachorowania znacznie wzrasta.

Zapalenie stawu łokciowego dzielimy na kilka rodzajów:

• Reumatoidalne zapalenie stawów (rooma-toyed, RZS) – jest to choroba autoimmunologiczna. Oznacza to, że powstaje gdy układ odpornościowy (który zwykle chroni przed chorobami i infekcjami) zostaje w jakiś sposób zdezorientowany i omyłkowo atakuje zdrową tkankę organizmu. RZS wywołuje ból i obrzęk stawów. Mogą być one zaczerwienione, ocieplone, sztywne i tkliwe.
• Łuszczycowe zapalenie stawów (sorry-atik) – również choroba autoimmunologiczna, która w tym przypadku jest związana z łuszczycą skóry objawiającą się czerwonymi plamami i skórką zbudowaną z białych lub srebrzystych płatków. Tak samo jak w przypadku RZS – tutaj też pojawia się bolesność i obrzęk stawów.
• Dna moczanowa – dawniej nazywana podagrą. Jest to kolejny rodzaj zapalenia stawów, tym razem spowodowany nagromadzeniem się w stawach kryształków moczanu z produktów przemiany materii. Dotknięte chorobą stawy mogą być bardzo bolesne, a skóra może być czerwona i błyszcząca. Leczenie dny polega przede wszystkim na stosowaniu odpowiednich leków i jednoczesnej eliminacji z diety produktów generujących duże ilości kwasu moczowego.

Umów się na leczenie łokcia:

Tel: 503-733-127

Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00

PRZECZYTAJ OPINIE O NAS W GOOGLE:

Urazy łokcia

Złamanie trzonu kości ramiennej

Stanowi niewielką ilość wszystkich urazów łokcia (wartości sięgają bowiem 2-5%), jednak konsekwencje są bardzo uciążliwe.

Najczęściej ten typ złamania dotyka osób w wieku 21-30 oraz 60-80 lat. Bezpośrednio po urazie kończynę cechuje duża bolesność i obrzęk. Najczęściej pacjenci przyjmują wymuszoną postawę, której przyjęcie umożliwia zminimalizowanie bólu.

Złamanie trzonu kości ramiennej najczęściej współwystępuje z uszkodzeniem nerwu promieniowego. Stwierdza się go nawet u 15% pacjentów. Objawia się bardzo charakterystycznie, bowiem dłoń przyjmuje typową dla tego schorzenia pozycję – tak zwana ręka opadająca.

Diagnostyka opiera się na badaniu RTG w obu standardowych projekcjach. Leczenie polega na założeniu opatrunku gipsowego. Jest to najlepsze rozwiązanie spośród wszystkich możliwych, bowiem ingerencja chirurgiczna może doprowadzić do znacznych komplikacji w przyszłości.

Czasem operacja jest jednak konieczna, zwłaszcza jeśli doszło do:

• złamania, którego nie da się nastawić
• złamania z wtórnym przemieszczeniem odłamów kości
• złamania powikłanego, w wyniku którego doszło do uszkodzenia naczyń krwionośnych
• złamania otwartego – w tym przypadku operacja pozwoli na zaopatrzenie uszkodzonych tkanek miękkich i stabilizację odłamów kostnych.

Po operacji dobre efekty przynosi odpowiednio ułożona fizjoterapia, która przede wszystkim będzie stawiała na wczesną mobilizację i usprawnianie.

Zwichnięcie stawu łokciowego

To uszkodzenie występuje rzadko, stanowi około 6% wszystkich obrażeń łokcia. Najbardziej popularne są zwichnięcia tylne boczne, Chodź mogą zdarzyć się również przednie, boczne, przyśrodkowe oraz nawracające.

Do zdecydowanej większości zwichnięć dochodzi podczas zawodów sportowych, dlatego schorzenie to najczęściej dotyka ludzi młodych, w wieku 15-25 lat. Zwichnięcia stwierdza się również u osób po wypadkach komunikacyjnych.

Diagnostyka jest podobna jak w przypadku złamania, polega na stwierdzeniu typowych objawów klinicznych oraz potwierdzeniu zwichnięcia w badaniu RTG. Cechą, która może wskazywać na zwichnięcie, jest wrażenie nieznacznie skróconego przedramienia w porównaniu ze zdrową kończyną.

Po nastawieniu staw zostaje unieruchomiony na okres dwóch tygodni (opatrunek gipsowy). Następnie inicjowany jest ruch bierny na specjalnej maszynie, a po nim ruch czynny. Orteza na łokieć rzadko jest potrzebna, a do operacji najczęściej nie dochodzi, chyba że specjalista stwierdzi niestabilność stawu. Techniki fizjoterapeutyczne, które świetnie sprawdzają się przy zwichnięciu stawu łokciowego to: laseroterapia, prądy diadynamiczne, interferencyjne i hydroterapia.

Złamanie dalszego końca kości ramiennej

Kolejny typ złamania, tym razem dotyczący wyłącznie końcówki kości. Zazwyczaj przyczyną jest uraz bezpośredni lub pośredni. Możemy wyróżnić złamanie nadkłykciowe oraz złamania samego końca dalszego kości ramiennej. Złamania dzielimy na dwie kategorie:

1. Złamania stabilne – rzadkie, bez przemieszczenia i stosunkowo niegroźne. Leczenie kończy się zwykle na unieruchomieniu przez 4-6 tygodni.
2. Złamania niestabilne – zdecydowanie częstsze, są to zwykle złamania wieloodłamowe z przemieszczeniem. Taki typ urazu jest wskazaniem do leczenia operacyjnego.

Złamanie bliższego końca kości łokciowej

Jest to dosyć częste zjawisko. Uszkodzenie występuje w obrębie wyrostka łokciowego lub dziobaskiego. W zależności od rodzaju złamania, jego skomplikowania i występowania przemieszczonych odłamów kostnych, można zastosować leczenie zachowawcze, unieruchomić kończynę opatrunkiem gipsowym, albo wykonać operację.

Jednak we wszystkich przypadkach należy pamiętać, żeby jak najwcześniej uruchomić kończynę. Każdy dzień zwłoki może bowiem doprowadzić do przykurczu.

Złamanie bliższego końca kości promieniowej

Spowodować może je mocny, bezpośredni uraz. Czasem stwierdza się go razem ze zwichnięciem stawu łokciowego albo złamaniem innych końców stawowych. Wyróżniamy trzy typy złamań głowy kości promieniowej:

Typ I – złamanie bez przemieszczenia odłamów kostnych

Typ II – złamanie z przemieszczeniem (zazwyczaj jest to pojedynczy fragment)

Typ III – złamanie wieloodłamowe

Jeśli nie wystąpiło przemieszczenie, stosuje się leczenie zachowawcze poprzez opatrunek gipsowy ramienno-dłoniowy, który powinien być założony na okres dwóch tygodni. W przypadku złamania typu II, czyli w sytuacji kiedy doszło do przemieszczenia, docelowym postępowaniem jest zespolenie chirurgiczne specjalną płytą, śrubami lub drutem.

Bardzo ważna jest fizjoterapia pooperacyjna, która polega na specjalnych ćwiczeniach (początkowo w opatrunku uciskowym, a na końcu bez niego). Trzeba przy tym pamiętać, że ćwiczenia rozciągające i te z oporem są w tym przypadku przeciwwskazane.

Zespoły przeciążeniowe

Łokieć tenisisty

Choć nazwa brzmi sportowo, schorzenie nie jest zarezerwowane wyłącznie osobom aktywnym fizycznie. Dotknąć może każdego, jednak najwięcej przypadków stwierdza się u osób w grupie wiekowej mieszczącej się w przedziale 35-60 lat. Grupą wysokiego ryzyka cechują się również pracownicy fizyczni, a także osoby, które wielokrotnie wykonują ruchy zginania, prostowania, supinacji i pronacji.

Czynności te, zwłaszcza jeśli są wykonywane ze sporym obciążeniem, powodują mikrourazy oraz patologiczne zmiany powstające w miejscu przyczepu ścięgna czyli z boku łokcia.

Schorzenie to objawiają się bowiem przewlekłym bólem, który odczuwany jest w okolicy nadkłykcia kości ramiennej (zewnętrzna część łokcia). Struktura ta stanowi  przyczep mięśni prostowników nadgarstka.

W diagnostyce często wykorzystuje się proste testy. Jest nim tzw: test Cozena, który jest dodatni jeśli ból pojawi się przy ruchach biernego zgięcia nadgarstka i palców. Drugim testem jest próba Maudsleya, w której to pacjent wykonuje ruch wyprostu palca trzeciego przeciwko oporowi badającego.

To podstawowe metody weryfikujące, jednak pomocne jest również badanie RTG. Co prawda zwykle nie wykazuje żadnych nieprawidłowości, jednak czasem może uwidocznić zwapnienia w miejscu przyczepu mięśni prostowników.

W ostrej fazie choroby konieczne jest odciążenie stawu, unikanie takich czynności jak dźwiganie ciężkich przedmiotów czy wykonywanie szybkich ruchów w obrębie łokcia. W uśmierzaniu bólu pomogą leki z grupy NLPZ oraz okłady z lodu.

W dalszych etapach można przystąpić do ćwiczeń czynnych (np: rozciąganie). Korzystny wpływ będą miały również zabiegi jonoforezy, ultradźwiękami, diatermy oraz terapia falą uderzeniową. Na dłuższą metę można skorzystać z tapingu (czyli popularnego plastrowania, które pozwala na stabilizację stawu i prawidłowe ustawienie wszystkich elementów podczas ruchu).

Jeśli powyższe metody okazują się nieskuteczne – należy rozważyć leczenie operacyjne.

Łokieć golfisty

Zwany też “łokciem oszczepnika”, występuje rzadziej niż łokieć tenisisty. Schorzenie polega na nieprawidłowościach związanych ze ścięgnem mięśnia zginacza łokciowego nadgarstka. Tym razem ból występuje głównie po wewnętrznej stronie łokcia, choć może promieniować w stronę palca V.

Choroba występuje nie tylko u golfistów, ale również gospodyń domowych i osób, które często wykonują ruchy “zgarniające” (np: szlifiarze). Do grupy ryzyka należą głównie mężczyźni w wieku 40-60 lat.

Diagnostyka opiera się na badaniu fizykalnym (dotykiem) i ewentualnie wykonaniu zdjęć rentgenowskich (jednak nie jest to konieczne). Łokieć golfisty cechuje się dolegliwościami bólowymi i sporą tkliwością w obrębie nadkłykcia przyśrodkowego. Stan ten pogarsza czynność zaciskania pięści, a ponadto siła chwytu może być obniżona.

Leczenie w fazie ostrej polega na walce z bólem i stanem zapalnym. Zabroniona jest także wszelka aktywność fizyczna, ponieważ nawet niewielki ruch może opóźnić proces regeneracji przeciążonego przyczepu.

Program rehabilitacyjny jest bardzo zbliżony do fizjoterapii w przypadku łokcia tenisisty, choć każde ćwiczenie musi zostać zindywidualizowane względem pacjenta. Jeśli nie zostaną osiągnięte satysfakcjonujące rezultaty – operacja może się okazać niezbędna.

Choroby okolicy łokcia

Zespół Kiloha-Nevina

Ból łokcia może być również wywołany przez tzw. zespół Kiloha-Nevina (znany również jako zespół nerwu międzykostnego przedniego). Choroba jest neuropatią, czyli jej celem są nerwy. Najczęstszymi przyczynami są urazy takie jak: przeprost łokcia czy maksymalne nawrócenie przedramienia. Całe szczęście, jest to wyjątkowo rzadka przypadłość.

W zespole Kiloha ma miejsce ucisk nerwu międzykostnego, który odchodzi od nerwu pośrodkowego kilka centymetrów poniżej łokcia. Do objawów należy zaliczyć nie tylko bolący łokieć, ale również przedramienia.

Stwierdzenie zespołu jest dość proste. Polega na sprawdzeniu czy pacjent potrafi wykonać tzw: chwyt szczypcowy (złączenie opuszków kciuka i palca wskazującego trzymając palce równolegle). Jeśli zamiast tego ułoży palce w literę “O” – zespół Kiloha-Nevina jest wysoce prawdopodobny.

Leczenie opiera się na modyfikacji aktywności fizycznej i stosowania leków przeciwzapalnych i ewentualnie iniekcji steroidowych. Poza tym kończynę unieruchamia się w pozycji odwrócenia przedramienia, co znosi ucisk nerwu. Jeśli poprawa nie będzie widoczna – wykonuje się zabieg przecięcia lub całkowitego wycięcia struktur uciskających nerw.

Górny zespół cieśni nerwu łokciowego

To kolejna choroba, którą wywołuje zwężenie kanału łokciowego, co prowadzi do uciskania nerwu przez okoliczne struktury (najczęściej więzadło poprzeczne Osborna). Przyczyny schorzenia są liczne, należą do nich m.in: urazy, zwyrodnienia stawów czy stany zapalne.

Istnieje grupa osób, które są bardziej narażone na zespół cieśni nerwu łokciowego i są to cukrzycy (którzy generalnie mają duże ryzyko wszelkiego rodzaju neuropatii), osoby, które bardzo długo rozmawiają przez telefon poprzez trzymanie ręki przy uchu, sportowcy uprawiający baseball, a także pracownicy obsługujący wibrujące maszyny.

Do charakterystycznych objawów należy drętwienie i mrowienie, w szczególności w okolicach palca V i bocznej powierzchni palca IV.

Rehabilitacja stanowi podstawę leczenia, a jeśli nie przyniesie ona poprawy – przystępuje się do zabiegu chirurgicznego, podczas którego lekarz uwolni nerw łokciowy.

Jak może boleć łokieć?

• ból łokcia po zewnętrznej stronie – to cecha charakterystyczna dla łokcia tenisisty. Zazwyczaj jest to schorzenie zawodowe powstające przy wielokrotnym powtarzaniu ruchów w stawie łokciowym (zwłaszcza jeśli dochodzi do nich przy znacznym obciążeniu).
• ból ręki od łokcia do nadgarstka – jako, że nadgarstek jest bezpośrednio związany ze stawem łokciowym (nadkłykcie kości łokcia stanowią przyczep mięśni nadgarstka) – często dochodzi do jednoczesnego bólu w obu tych miejscach, a nawet całego przedramienia. Przyczyną może być m.in łokieć tenisisty lub golfisty, a także neuropatie (np: powstałe w wyniku ucisku nerwu).
• ból łokcia przy prostowaniu – typowo występuje w przypadku łokcia tenisisty, objawia się dyskomfortem podczas podnoszenia, chwytania, przenoszenia lub wykonywania jakichkolwiek innych ruchów w obrębie nadgarstka.
• ból łokcia po wewnętrznej stronie – może wskazywać na łokieć golfisty, zwłaszcza jeśli dotyczy osób wykonujących wielokrotnie te same czynności obciążające staw łokciowy. Do grupy ryzyka należą: budowlańcy, stolarze, hydraulicy itp.
• ból w zgięciu łokcia – może do niego dochodzić w wyniku bezpośrednich urazów (złamanie kości lub zwichnięcie stawu), entezopatii (nieprawidłowości w budowie ścięgien mięśni), neuropatii (np: w wyniku zespołu rowka nerwu łokciowego), zmian zapalnych (np: zapalenie kaletki łokciowej) albo w wyniku zwyrodnienia.
• ból łokcia przy opieraniu – częściej dotyka mężczyzn, a do przyczyn należą zwykle zmiany zwyrodnieniowe, które obejmują chrząstki lub kości wchodzące w skład stawu łokciowego. Dolegliwościom bólowym może towarzyszyć mrowienie, a nawet pieczenie serdecznego palca.
• ból łokcia przy podnoszeniu – to stosunkowo częsta dolegliwość, do której przyczyn należą: zwyrodnienie elementów budujących staw łokciowy, stany pourazowe, a także entezopatie (do których zaliczamy łokieć tenisisty i łokieć golfisty).
• ból łokcia przy zginaniu – najczęściej ten typ bólu zwiastuje łokieć golfisty, do którego doprowadziły liczne mikrourazy przeciążeniowe. Ból pojawia się po wewnętrznej stronie łokcia i może promieniować do dłoni.

Umów się na leczenie łokcia:

Tel: 503-733-127

Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00

PRZECZYTAJ OPINIE O NAS W GOOGLE:

Dr n. med. Małgorzata Chochowska

fizjoterapeuta ortopedyczny, fizjoterapeuta uroginekologiczny, hirudoterapeuta

mgr Krzysztof Rujna

.

fizjoterapeuta ortopedyczny, fizjoterapeuta sportowy, hirudoterapeuta

mgr Katarzyna Grabowska

.

fizjoterapeuta ortopedyczny, fizjoterapeuta sportowy

mgr Agnieszka Woelke

fizjoterapeuta ortopedyczny, fizjoterapeuta sportowy

Data publikacji: 22.09.2022

Data ostatniej aktualizacji: 04.10.2023

Dagmara Porada - Redaktor medyczny

Dagmara Porada – Redaktor medyczny

Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.