Sól epsom nr 1 – czyli gorzka sól – siarczan magnezu

Przybliżony czas czytania: 4 min.
Sól Epsom (sól gorzka) jest również znana jako siarczan magnezu. To związek chemiczny składający się z magnezu, siarki i tlenu. Swoją nazwę zawdzięcza miastu Epsom w Surrey w Anglii, gdzie została pierwotnie odkryta. Pomimo swojej nazwy, sól Epsom jest zupełnie innym związkiem niż sól kuchenna.
siarczan magnezu sól gorzka

Co to jest sól Epsom?

Wygląda jak sól kuchenna i solą z punktu widzenia chemii jest. Ale jak powszechnie wiadomo sole to bardzo liczna i zróżnicowana grupa związków. Nie każdy musi być od razu słony. Wiele z nich może wręcz stanowić truciznę dla naszego organizmu.

Sól Epsom faktycznie wygląda podobnie do soli kuchennej i często rozpuszcza się ją w kąpielach, dlatego można ją również nazywać „sól do kąpieli”. Choć wygląda podobnie do soli kuchennej, jej smak jest wyraźnie inny. Sól Epsom jest dość gorzka i niesmaczna.

Sól ta od setek lat jest stosowana w leczeniu dolegliwości takich jak zaparcia, bezsenność, stres i fibromialgia, bóle kostno-stawowe. Niestety jej wpływ na te dolegliwości nie jest dobrze zbadany.

Sól ta bywa stosowana nie tylko w formie kąpieli, ale i doustnie. Proszek (tudzież kryształki) są rozpuszczane we wskazanej przez producenta objętości wody i wypijane przez chorych do tego predysponowanych.

Większość zgłoszonych korzyści soli Epsom przypisuje się jej magnezowi, minerałowi, którego niejednokrotnie mamy niedobór. Sól Epsom można znaleźć w Internecie oraz w większości sklepów farmaceutycznych i spożywczych. Zazwyczaj znajdziemy ją w aptece lub strefie kosmetycznej odpowiednich drogerii.

 

Jak to działa?

Sól Epsom rozpuszcza się w wodzie uwalniając przy typ jony magnezu Mg+ i kwasu siarkowego SO4-. Podczas kąpieli jony te (w założeniu) powinny wchłaniać się przez skórę. Jednakże nie ma dobrych dowodów na to, że magnez lub siarczany są wchłaniane do organizmu tą drogą.

Pomimo braku naukowych dowodów preparat ten jest często stosowany w kąpielach. Można go również nakładać na skórę jako kosmetyk lub przyjmować doustnie jako suplement magnezu lub środek przeczyszczający.

Jednak najczęstszym zastosowaniem soli Epsom jest kąpiel, gdzie po prostu rozpuszcza się ją w kąpieli. Można go jednak również nakładać na skórę jako kosmetyk lub przyjmować doustnie jako suplement magnezu lub środek przeczyszczający.

Sól Epsom (czyli popularna sól gorzka) będąca siarczanem magnezu ma wiele zastosowań. Są one bardziej tradycyjne, niż naukowo udowodnione, jednak poza przytoczonymi wcześniej wymienia się także:

  • Działanie zmiękczające na zrogowaciały naskórek
  • Działanie pielęgnacyjne wobec skóry tłustej
  • Walka z trądzikiem i łojotokiem
  • Łagodzenie uczucia ciężkich nóg
  • Obniżenie ciśnienia

Zgłaszane korzyści zdrowotne i zastosowania soli Epsom

Wiele osób, w tym niektórzy pracownicy służby zdrowia, twierdzi, że sól Epsom jest terapeutyczna i używa jej jako alternatywnego leczenia kilku schorzeń. Zapewnia magnez (jest on czwartym najbogatszym minerałem w organizmie), bierze udział w ponad 325 reakcjach biochemicznych, które korzystnie wpływają na serce i układ nerwowy.

Wiele osób nie spożywa wystarczającej ilości magnezu. Nawet jeśli to zrobisz, czynniki takie jak dietetyczne fityniany i szczawiany mogą zakłócać wchłanianie przez organizm . Chociaż siarczan magnezu ma wartość jako suplement magnezu, niektórzy twierdzą, że magnez może być lepiej wchłaniany przez kąpiele z solą Epsom niż przyjmowany doustnie.

Wspomaga zasypianie i redukcję stresu

Odpowiednie poziomy magnezu są niezbędne do regulacji snu i stresu, prawdopodobnie dlatego, że magnez pomaga mózgowi wytwarzać neuroprzekaźniki, które indukują sen i zmniejszają stres. Magnez może również pomóc organizmowi w produkcji melatoniny, hormonu promującego sen.
Niski poziom magnezu może negatywnie wpływać na jakość snu i stres. Niektórzy twierdzą, że zażywanie kąpieli z solą Epsom może odwrócić te problemy, umożliwiając organizmowi wchłanianie magnezu przez skórę. Bardziej prawdopodobne jest, że uspokajające działanie kąpieli z solą Epsom jest po prostu spowodowane relaksacją wywołaną gorącymi kąpielami.

Pomaga przy zaparciach

Magnez jest często stosowany w leczeniu zaparć. Wydaje się być pomocny, ponieważ wciąga wodę do okrężnicy, co promuje ruchy jelit .
Najczęściej magnez jest przyjmowany doustnie w celu złagodzenia zaparć w postaci cytrynianu magnezu lub wodorotlenku magnezu. Jednak uważa się, że przyjmowanie soli Epsom jest również skuteczne, chociaż nie jest dobrze zbadane.
Niemniej jednak FDA wymienia go jako zatwierdzony środek przeczyszczający. Także w Polsce jest to popularny środek na zaparcia. Saszetki z solą gorzką znajdziemy w aptekach w postaci leku OTC (bez recepty).
Można go przyjmować doustnie, popijając wodą zgodnie ze wskazówkami na opakowaniu. Dorosłym zwykle zaleca się przyjmowanie 2–6 łyżeczek (10–30 gramów) soli Epsom na raz, rozpuszczenie w co najmniej 250 ml wody i natychmiastowe spożycie.
Możesz spodziewać się efektu przeczyszczającego w ciągu 30 minut do 6 godzin. Powinieneś również wiedzieć, że spożywanie soli Epsom może powodować nieprzyjemne skutki uboczne, takie jak wzdęcia i płynny stolec .
Powinien być używany tylko sporadycznie jako środek przeczyszczający, a nie dla długotrwałej ulgi. Nie brak opinii, że zażywanie kąpieli z solą Epsom może zmniejszyć bolesność mięśni i złagodzić skurcze – oba czynniki są wyjątkowo ważne dla wydajności ćwiczeń i prawidłowej regeneracji.
Powszechnie wiadomo, że odpowiedni poziom magnezu jest pomocny w ćwiczeniach, ponieważ magnez pomaga organizmowi wykorzystywać glukozę i kwas mlekowy.
Podczas gdy relaks w gorącej kąpieli może pomóc złagodzić bóle mięśni, suplementy doustne i leki mogą skutecznie zapobiegać niedoborowi magnezu. Sportowcy mają skłonność do niskiego poziomu magnezu, dlatego pracownicy służby zdrowia często zalecają przyjmowanie suplementów magnezu, aby zapewnić jego optymalny poziom.
W przypadku uzupełniania niedoborów jakichkolwiek pierwiastków, witamin i minerałów należy w pierwszej kolejności skonsultować się z lekarzem.

Zaś preparaty stosowane w tym celu powinny być oparte o jak najszersze badania i bezpieczeństwo.

 

 W związku z tym lepiej wybierać jest te o statusie leku, niż suplementu diety.

Chociaż magnez jest wyraźnie ważny dla ćwiczeń, stosowanie soli do kąpieli w celu poprawy kondycji nie jest dobrze zbadane. W tym momencie domniemane korzyści są czysto anegdotyczne. Zmniejszony ból i obrzęk Innym powszechnym twierdzeniem jest, że sól Epsom pomaga zmniejszyć ból i obrzęk.
Wiele osób twierdzi, że przyjmowanie kąpieli z solą Epsom łagodzi objawy fibromialgii i zapalenia stawów. Ponownie, magnez jest uważany za odpowiedzialny za te efekty, ponieważ wiele osób z fibromialgią i zapaleniem stawów ma niedobór tego minerału.
W jednym badaniu z udziałem 15 kobiet z fibromialgią stwierdzono, że stosowanie chlorku magnezu na skórę może być korzystne w zmniejszaniu objawów. Jednak to badanie było oparte na kwestionariuszach i brakowało grupy kontrolnej. Jego wyniki należy traktować z przymrużeniem oka.

Wiele preparatów ma niepotwierdzone działanie. Misją służby zdrowia jest leczyć, ale przede wszystkim nie szkodzić. Jeżeli pacjent odczuwa poprawę (nawet tylko iluzoryczną) należy zaznajomić go z wszelkimi informacjami na temat danego środka i pozostawić mu wolny wybór.

Placebo niesie za sobą ok. 50% skuteczności leczenia. Jeżeli komfort psychiczny pacjenta po stosowaniu kąpieli z soli Epsom pomaga mu w codziennym funkcjonowaniu to jest to wystarczający argument do jej stosowania. Niemniej najważniejsza jest świadomość co do skutków działania.

Siarczan magnezu jest nadal obiektem badań, których wyniki nie są wciąż jednoznaczne. Głównie w zakresie przenikania przez skórę. Wobec tego zagadnienia toczą się różne dyskusje, a środowisko naukowe znajduje zarówno przeciwników, jak i zwolenników tych terapii.

Szerszy przegląd badan dotyczących przenikania siarczanu magnezu przez skórę podczas kąpieli znajdziesz w linku na końcu artykułu.

 

7 rzeczy, których prawdopodobnie nie wiedziałeś o soli Epsom

  • Medycyna integracyjna znana jest z leczenia umysłu i ciała pacjenta, biorąc pod uwagę, jak są one ze sobą ściśle powiązane. Sól Epsom jest jednym z narzędzi, które integracyjni specjaliści medyczni często zalecają ze względu na korzyści dla zdrowia fizycznego i psychicznego.
  • Chociaż żadne badania kliniczne nie potwierdziły zalet soli Epsom, wciąż jest stosowana w postaci kąpieli ze względu na łatwość użycia, rozsądną cenę i minimalnie inwazyjne dostarczanie
  • Naoki Umeda, MD , z Cleveland Clinic’s Center for Integrative Medicine, dzieli się cennymi spostrzeżeniami na temat korzyści zdrowotnych soli Epsom, a także jej zalecanych zastosowań
  • Preparat ten nie jest solą kuchenną, co więcej – nie jest on nawet słony (gorzki smak)
  • Sól Epsom pomaga ustabilizować nastrój oraz złagodzić stres, niepokój i depresję. W rzeczywistości niektórzy badacze twierdzą, że przyjmowanie magnezu zwiększa produkcję serotoniny (hormonu szczęścia lub relaksacji) w mózgu.
  • Sól Epsom pomaga rozluźnić mięśnie i złagodzić ból ramion, szyi, pleców i czaszki. Na przykład, rozluźniając mięśnie otaczające czaszkę. Magnez zawarty w soli Epsom może pomóc złagodzić ból głowy lub migrenę .
  • Niektórzy badacze uważają również, że magnez jest dobry w zmniejszaniu stanu zapalnego w narządach wewnętrznych. Może to pomóc zmniejszyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych i poprawić trawienie/ruchy jelit. Zintegrowani eksperci medyczni powszechnie zalecają sól Epsom pacjentom z zespołem przewlekłego zmęczenia i nietolerancją zimna.

A co ze zdolnością soli Epsom do korygowania niedoboru magnezu?

Podczas gdy niektórzy oczekują lepszego wchłaniania magnezu przez skórę, nie ma opublikowanych badań porównujących doustną suplementację magnezu z wchłanianiem magnezu przez skórę

Kąpiele solankowe są przeciwwskazane dla osób z ciężkim stanem zapalnym skóry lub infekcją. Nikt z otwartą raną lub poważnym oparzeniem nie powinien używać soli Epsom. Jeśli masz otwartą ranę, przed użyciem skonsultuj się z dermatologiem.

 

Bibliografia:

Ledwoń, A., Lau, K. et al. (2021). Transdermalna terapia magnezem – czy to ma sens?. Ann. Acad. Med. Siles. (online) 2021; 75: 69–77 eISSN 1734-025X

Hunter, L., Gibbins, K. (2011). Magnesium Sulfate: Past, Present, and Future. Journal of Midwifery & Women’s Health, Volume 56, No. 6, November/December 2011

 

 

Łukasz Martowski - farmaceuta  Łukasz Martowski linkedin – Konsultacja merytoryczna

Studiuje farmację na Uniwersytecie Medycznym imienia Piastów Śląskich we Wrocławiu. Autor publikacji naukowych i popularnonaukowych z zakresu farmacji i medycyny. Publikował między innymi w czasopiśmie Pharmacopola. Pasjonat leku roślinnego, etnomedycyny, farmacji klinicznej i historii nauk medycznych. Prywatnie miłośnik futbolu i piwowarstwa.

 

Data publikacji: 23.08.2021

Data ostatniej aktualizacji: 29.08.2023

Polecane artykuły: