Ból palców u nóg może być nie tylko uciążliwy, ale także sygnalizować poważne schorzenia stawów. Dwie najczęstsze przyczyny tych dolegliwości to reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) i dna moczanowa.
Obie choroby, choć różnią się mechanizmem powstawania, łączą silne bóle, obrzęk i sztywność stawów, które mogą znacząco obniżyć jakość życia. RZS to autoimmunologiczna choroba, która niszczy stawy od wewnątrz, natomiast dna moczanowa, dawniej znana jako „choroba bogaczy”, wynika z odkładania się kryształków moczanu w stawach.
Jak rozpoznać objawy tych chorób i jak można im zaradzić?
Umów się na leczenie:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
OPINIE O NAS:
Ból palców u nóg
RZS, czyli reumatoidalne zapalenie stawów
To przewlekła choroba tkanki łącznej, która charakteryzuje się zapaleniem symetrycznych względem siebie stawów, ale także występowaniem zmian pozastawowych, a nawet może dojść do powikłań całych układów w organizmie.
RZS prowadzi do różnego rodzaju niepełnosprawności, inwalidztwa, a nawet przedwczesnej śmierci.
Przyczyny
Przyczyną jest zbyt wygórowana reakcja układu immunologicznego skierowana przeciwko własnym tkankom. Na RZS chorują częściej kobiety, a szczyt zachorowalności przypada na 4. i 5. dekadę życia. W większości przypadków choroba rozwija się podstępnie w przeciągu kilku tygodni, jednak czasami obserwuje się ostry i nagły początek dający mocne dolegliwości bólowe.
Objawy
Najbardziej charakterystycznymi objawami są ból i obrzęk symetrycznych stawów rąk i stóp. Często zajęte są stawy paliczkowe, na których występują charakterystyczne zgrubienia. Ból palców w stopie może być więc wywołany stanem zapalnym stawów i gromadzeniem się płynu obrzękowego.
Typowym symptomem dla RZS jest również poranna sztywność stawów, która trwa zwykle dłużej niż 1h. Stawy stopy i dłoni są zajmowane jako pierwsze, w dalszych etapach choroby dochodzi do zajęcia większych stawów (np: barkowych, łokciowych lub biodrowych).
Ból może pojawić się również w stawie skokowym, jednak najczęściej obserwuje się go już w ciężkiej i postępującej postaci RZS. Zaobserwować można znaczny obrzęk w okolicy stawu, a rozwinięty stan zapalny i działania autoimmunologiczne prowadzą powoli do uszkodzenia więzadeł (przez to stabilność stawu skokowego jest znacznie zmniejszona).
Najczęściej zajętymi stawami przez chorobę są jednak stawy śródstopno-paliczkowe. Charakterystyczny jest ból przy ucisku bolącego miejsca, który wraz z poranną sztywnością mogą być kluczowe podczas stawiania diagnozy. Często wytwarzają się również deformacje palców.
Leczenie
Jest to choroba nieuleczalna, jednak stosuje się szereg technik mających na celu długotrwałą poprawę jakości życia i zmniejszenie objawów. Najważniejsze jest szybkie opanowanie stanu zapalnego, zapobieganie zmianom destrukcyjnym lub opóźnianie ich wystąpienia. W tym celu stosuje się tzw: leki modyfikujące przebieg choroby lub leki biopodobne.
Rehabilitacja powinna być stosowana w każdym okresie choroby. Obejmuje ona kinezyterapię mającą na celu zwiększenie siły mięśni i poprawę ogólnej sprawności fizycznej, fizykoterapię (obejmującą elektroterapię, laseroterapię, termoterapię i masaże), a także wsparcie psychologiczne.
Czasem zalecane jest leczenie operacyjne stosowane w przypadku silnych dolegliwości bólowych lub znacznego ograniczenia zakresu ruchów w stawach.
Dna moczanowa, czyli podagra
Jest to inny rodzaj zapalenia stawów, tym razem wywołany nie reakcją immunologiczną, tylko krystalizacją w płynie stawowym chemicznego związku o nazwie moczan sodu.
Moczanowe kryształki odkładają się w tkankach stawowych, ale złogi utworzyć się mogą również w innych tkankach albo nawet narządach.
Epidemiologia
Na dnę zachorować mogą zarówno kobiety, jak i mężczyźni. W przypadku panów, choroba występuje najczęściej po 40 roku życia, a pierwsze objawy u kobiet pojawiają się po menopauzie. Obecnie stwierdza się coraz więcej zachorowań na świecie.
Przyczyny
Kwas moczowy to końcowy produkt przemiany puryn. Wchodzą one w skład aminokwasów, te zaś budują białka. Kiedyś dnę moczanową nazywano chorobą bogaczy ze względu na to, że często zapadały na nią osoby z wyższych sfer, które miały dostęp do wysokokalorycznych posiłków (w tym do owoców morza) obfitujących właśnie w puryny.
Przyczyn dny moczanowej może być wiele, mają jednak jedną wspólną cechę – jest nią hiperurykemia, czyli podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi. Może być to zjawisko pierwotne (wrodzone), jednak najczęściej spotyka się hiperurykemię nabytą. Może być ona wynikiem:
- Dużej podaży puryn w diecie (pokarmy mięsne, buliony, owoce morza).
- Przyspieszonego rozkładu ATP, do którego może doprowadzić nadużywanie alkoholu.
- Zmniejszonego wydalania kwasu moczowego przez nerki – co spowodowane jest ich niewydolnością.
Hiperurykemia może być przejściowa (wywołana np: nadmiernym wysiłkiem fizycznym, zawałem serca, padaczką czy niedoczynnością tarczycy). Sama hiperurykemia nie wywołuje objawów dny, dochodzi do nich dopiero po procesie krystalizacji kwasu moczowego w płynie stawowym.
Objawy
Dna moczanowa to choroba napadowa i nawracająca. Na samym początku pojawia się nagły, bardzo silny ból stawu, a także jego obrzęk. Objawy najczęściej dotyczą stawu śródstopno-paliczkowego I (czyli palucha, wówczas chorobę nazywa się podagrą) i pojawiają się wcześnie rano, po przebudzeniu. Podczas napadu okolica stawu jest zaczerwieniona, widoczny jest rumień, a skóra jest napięta i błyszcząca.
Dochodzi też do magazynowania zbyt dużej ilości płynu w dużych stawach, co może uniemożliwiać swobodne poruszanie się. Nieleczony napad zwykle nie trwa dłużej niż 2 tygodnie i wygasa samoistnie.
Leczenie
Podstawą jest edukacja pacjentów i wyjaśnienie im w jaki sposób choroba powstaje i jakie czynniki mogą wywołać napad (np: spożycie alkoholu, duży wysiłek fizyczny, uraz fizyczny czy przyjęcie niektórych leków m.in diuretyków).
Konieczna jest też modyfikacja stylu życia polegająca na zmniejszeniu masy ciała u osób z nadwagą, unikaniu picia alkoholu, a także stosowaniu diety o małej zawartości puryn i fruktozy.
Jeśli wystąpi napad, leczony jest najczęściej farmakologicznie przy pomocy: kolchicyny, niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) lub glikokortykosteroidów (GKS).
Leczenie przewlekłe (oprócz zaleceń dotyczących stylu życia) polega na stosowaniu leków mających na celu zmniejszenie stężenia kwasu moczowego w osoczu. Można tego dokonać m.in przy pomocy allopurynolu lub febuksostatu.
Rokowanie
Zależne jest przede wszystkim od zmian, które powstały w nerkach i całym układzie krążenia, a także od występowania innych zaburzeń wpływających na czas przeżycia.
Umów się na leczenie bólu stopy:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
OPINIE O NAS:
Specjaliści KORE
Dagmara Porada – Redaktor medyczny
Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.
Bibliografia:
- Ortopedia i traumatologia 1 i 2, prof. dr hab. med. Tadeusz Sz. Gaździk
- Eugeniusz Józef Kucharz, “Neuropatie uciskowe kończyny dolnej” https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.16.23.2.
- Interna Szczeklika 2020
- Fizjoterapia w ortopedii, dr hab. n. med. Dariusz Białoszewski
Data publikacji: 22.10.2024
Data ostatniej aktualizacji: 22.10.2024
