Problemy z wypróżnianiem są jednymi z najczęściej występujących dolegliwości. Mogą być one jednorazowe, spowodowane na przykład zjedzeniem czegoś nieświeżego, lub występować przewlekle. Jednym z najbardziej dokuczliwych objawów ze strony przewodu pokarmowego są zaparcia.
Dotyczyć one mogą nawet 30% społeczeństwa i zdecydowanie częściej występują u kobiet niż mężczyzn. Zaparcia są dolegliwością towarzyszącą szczególnie często osobom starszym, ale także zmagającym się z różnego rodzaju chorobami przewlekłymi lub przyjmującym leki, których działaniem niepożądanym mogą być właśnie trudności z wypróżnianiem.
Jakie są szybkie i domowe sposoby na zaparcia? Jak fizjoterapeuta wisceralny może pomóc w leczeniu przewlekłych zaparć?
W Centrum KORE w Swarzędzu posiadamy duże doświadczenie kliniczne w leczeniu zaparć.
Czym są zaparcia?
Czym dokładnie są zaparcia? Zgodnie z definicją są to trudności z defekacją polegające na zbyt małej częstotliwości wypróżnień – nie więcej niż 2 razy w tygodniu (o zaparciach ciężkich mówi się, gdy stolec występuje ≤2 razy w miesiącu), stolce są twarde, a ich oddawanie wiąże się z dużym wysiłkiem i często nie przynosi efektu.
Konsystencja kału wynika z długotrwałego zalegania treści pokarmowej w końcowym odcinku jelita grubego, nazywanym odbytnicą. Z czasem wchłaniana jest tam coraz większa ilość wody, co prowadzi do zagęszczenia zawartości jelitowej, a w konsekwencji zbitego, twardego stolca, którego wydalenia sprawia trudności.
Zaparcia są dolegliwością, która w znacznym stopniu utrudnia codzienne funkcjonowanie. Może wiązać się z innymi objawami, takimi jak ból brzucha, wzdęcia czy osłabienie. Występujące często trudności z wypróżnianiem prowadzą także do pogorszenia komfortu psychicznego. Dolegliwość jest z reguły wstydliwa, przez co pacjenci niechętnie zgłaszają się z nią od razu do specjalisty.
Umów się na leczenie zaparć:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
Rejestracja 10-18:00
OPINIE O NAS:
Przyczyny zaparć
Trudności z wydalaniem treści jelitowej mogą wynikać z wielu przyczyn. Choć wiele z nich jest związana z przewodem pokarmowym, źródło może leżeć także w innym miejscu. Najczęstszą przyczyną zaparć są tak zwane czynniki idiopatyczne. Oznacza to, że w ich przebiegu nie występuje choroba organiczna, a dokładne podłoże objawów nie jest znane.
Szacuje się, że tego typu przyczyny mogą dotyczyć nawet 90% osób zmagających się z tą dolegliwością. Do grupy zaparć idiopatycznych należą między innymi zaparcia czynnościowe oraz zespół jelita drażliwego.
Do pozostałych przyczyn trudności z defekacją należą:
-
choroby odbytu i odbytnicy (np. zwężenie odbytu, guzki krwawnicze, uchyłkowatość, nowotwór),
-
choroby jelita grubego (np. uchyłkowatość, nowotwór, zwężenia jelit w wyniku chorób zapalnych, przepukliny),
-
choroby miednicy mniejszej (np. nowotwory macicy, jajników),
-
choroby układu nerwowego (np. neuropatie, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona),
-
choroby psychiczne (np. depresja, jadłowstręt psychiczny),
-
inne choroby (np. cukrzyca, niedoczynność tarczycy, twardzina układowa).
Przyczyną zaparć może być także stosowanie niektórych leków, między innymi opioidów, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, przeciwnadciśnieniowych lub doustnych środków antykoncepcyjnych.
Problemy z wypróżnianiem powoduje także nadużywanie preparatów przeciwbiegunkowych lub przeczyszczających. Zdarzają się u osób szukających sposobów jak schudnąć. Zaparcia mogą również pojawiać się częściej w trakcie ciąży. Wynika to z uciskania jelit przez powiększającą się macicę, a co za tym idzie – blokowany jest swobodny transport treści pokarmowej.
Jakie są polecane sposoby na zatwardzenie?
W wielu przypadkach zaparcia są dolegliwością, która związana jest z prowadzonym stylem życia. Dlatego też pierwszym i podstawowym krokiem w walce z zatwardzeniem jest zmiana codziennych nawyków.
Dotyczy to w szczególności diety oraz aktywności fizycznej. Posiłki powinny być spożywane regularnie, być dostosowane do indywidualnego zapotrzebowania energetycznego każdej osoby, zbilansowane i bogate w błonnik pokarmowy. Pozbyciu się zaparć zdecydowanie sprzyja przyjmowanie lekkostrawnych posiłków, dzięki którym pokarm nie będzie zalegał w jelitach, a ich praca będzie unormowana.
Niezwykle istotne jest także przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów, szczególnie wody. Pojawieniu się zatwardzeń sprzyja także siedzący tryb życia. Dlatego też warto wdrożyć do planu każdego dnia aktywność fizyczną, która usprawni pracę przewodu pokarmowego.
Istotną rolę pełni również naczelny wróg dzisiejszych czasów – stres. Towarzyszy nam on na co dzień, powodując tym samym liczne problemy zdrowotne, przyczynia się między innymi właśnie do zaparć. Z tego względu warto zadbać o zminimalizowanie wpływu stresujących czynników na codzienne życie.
Należy także pamiętać, że przyczyną zaparć może być stosowanie różnych leków. W miarę możliwości warto odstawić te substancje, których działaniem niepożądanym są właśnie zatwardzenia.
Domowe sposoby na zatwardzenie – dieta
Prawidłowa dieta jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na stan treści pokarmowej. Pokarm bogaty w tłuszcze, o niskiej zawartości błonnika, spożywany nieregularnie i w nadmiernych ilościach przyczynia się do zaburzenia pracy jelit i powstawania zaparć.
Dlatego też zaleca się spożywanie posiłków regularnie, o tych samych porach i w równych odstępach czasowych. Aby zapobiec zaparciom warto spożywać dużo błonnika – około 20-30g na dobę. Do produktów bogatych w tą substancję należą:
-
ciemne pieczywo,
-
kasze (gryczana, jaglana),
-
ryż brązowy,
-
makaron razowy,
-
otręby,
-
płatki owsiane, jaglane,
-
siemię lniane,
-
suszone owoce (np. śliwki, morele),
-
świeże owoce (np. jabłka, gruszki),
-
świeże warzywa,
-
warzywa strączkowe,
-
pestki, nasiona,
-
produkty mleczne (np. jogurty, kefiry),
-
kiszonki,
-
oliwa z oliwek.
Zdecydowanie unikać należy słodyczy, produktów typu fast-food, ale także białego pieczywa, ryżu, czy makaronu. Spożywanie błonnika jest szybkim sposobem na zaparcia.
Nie ulega on trawieniu w przewodzie pokarmowym, dzięki czemu daje uczucie sytości, powoduje zwiększenie objętości oraz miękkości stolca, poprawia stan mikroflory jelitowej, wpływa na zmniejszenie poziomu cholesterolu, a co za tym idzie – reguluje pracę jelit, przyspiesza perystaltykę i ułatwia wypróżnianie.
Niezwykle istotną rolę w leczeniu zaparć pełni też przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów. Normą jest spożywanie około 30ml wody na każdy kilogram masy ciała. W przypadku pojawiających się zaparć, warto przyjmować co najmniej 3 litry płynów dziennie.
Duża ilość wody znacznie poprawi funkcjonowanie jelit, wpłynie na zmiękczenie treści pokarmowej, dzięki czemu nie będzie ona zalegać w przewodzie i wypróżnianie będzie ułatwione.
Szybki sposób na zatwardzenie– aktywność fizyczna
Podstawą prawidłowej pracy jelit jest ruch. Dlatego też niezwykle istotną rolę w leczeniu zaparć stanowi aktywność fizyczna. Ruch powoduje polepszenie metabolizmu, przyspieszenie perystaltyki jelit, dzięki czemu treść pokarmowa nie zalega w nich. Wypróżnianie jest znacznie ułatwione, ponieważ stolec szybciej jest transportowany, przez co nie ulega stwardnieniu.
Systematyczna aktywność fizyczna ma zbawienny wpływ na zdrowie jelit dlatego warto o niej pamiętać każdego dnia. Trening nie musi być długotrwały i intensywny – powinien być przede wszystkim dostosowany do możliwości każdej osoby. Do codziennej rutyny warto więc wdrożyć takie formy aktywności jak:
-
spacery,
-
nordic walking,
-
bieganie,
-
jazda na rowerze,
-
pływanie,
-
taniec,
-
ćwiczenia fitness.
Leczenie zatwardzenia
W niektórych przypadkach domowe sposoby na zaparcia nie są wystarczająco skuteczne. Warto wówczas sięgnąć po pomoc farmakologiczną. Wiele leków na zaparcia jest dostępnych bez recepty. W pierwszej kolejności warto sięgnąć po preparaty ziołowe, np. nasiona babki płesznik.
Mają one działanie hydrofilne, dzięki czemu zwiększają objętość stolca i ułatwiają jego wydalanie. Jeśli sposób ten nie jest skuteczny, zalecane jest stosowanie leków, w pierwszej kolejności osmotycznych (zawierających m.in. laktulozę, makrogole, glicerynę) lub pobudzających (antranoidy, bisakodyl).
W sytuacji występowania przewlekłych zaparć, w przypadku których domowe sposoby nie są skuteczne, koniecznie należy skonsultować się z lekarzem.
Co na zatwardzenie – fizjoterapia
Niezwykle skuteczną metodą leczenia zaparć jest także fizjoterapia. Choć nie jest to metoda popularna, warto się z nią zapoznać, ponieważ w wielu przypadkach to właśnie ona ostatecznie rozwiązuje problemu związane z przewlekłymi zatwardzeniami.
W przypadku zaparć szczególnie skuteczną metodą jest terapia wisceralna. Polega ona na masażu narządów wewnętrznych jamy brzusznej poprzez powłoki skórce. W pierwszej kolejności jej celem jest palpacyjne zlokalizowanie napięcia w jamie brzusznej. Dzięki temu fizjoterapeuta jest w stanie określić źródło problemu oraz możliwe powikłania. Celem terapii wisceralnej jest:
-
rozluźnienie struktur jamy brzusznej,
-
normalizacja napięcia powięzi,
-
uregulowanie czynności jelit,
-
usprawnienie przepływu krwi przez narządy wewnętrzne.
Terapia wpływa również na unerwienie narządów wewnętrznych jamy brzusznej. Oś nerwowa mózg-jelita pełni niezwykle istotną rolę w ogólnym funkcjonowaniu przewodu pokarmowego – z tego powodu jelita nazywane są drugim mózgiem człowieka. Metody wisceralne pozytywnie wpływają na przepływ informacji do mózgu, dzięki czemu możliwa jest poprawa regulacji trawienia.
Masaż trzewny nie tylko poprawia funkcję jelit pomagając w zaparciach. Dzięki zmniejszeniu napięcia powoduje także znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz poprawę funkcji mięśni innych okolic ciała. Powoduje ich dotlenienie i odżywienie, co wpływa pozytywnie na ogólne funkcjonowanie organizmu oraz znaczne polepszenie jakości życia pacjenta.
FAQ
Jakie są domowe sposoby na zaparcia?
Do szybkich i domowych sposobów na zaparcia należą przede wszystkim takie elementy jak: stosowanie zbilansowanej diety bogatej w błonnik pokarmowy, przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów i przestrzeganie regularnej aktywności fizycznej. Ważne jest także dbanie o regularne próby wypróżnień oraz ich nie wstrzymywanie. Jeśli domowe sposoby nie są skuteczne, zalecane jest stosowanie preparatów ziołowych lub leków przeczyszczających.
Co jeść na zaparcia?
Przy zatwardzeniu warto zadbać o zbilansowane, regularne posiłki. Powinny one zawierać dużą ilość błonnika pokarmowego. Warto spożywać przede wszystkim: ciemne pieczywo, kasze, kiszonki, suszone owoce, jogurty, kefiry, warzywa, płatki owsiane, siemię lniane. Nie można zapomnieć o przyjmowaniu odpowiedniej ilości wody – przynajmniej 3 litrów w ciągu dnia.
Czym jest terapia wisceralna w zaparciach?
Terapia wisceralna jest metodą masażu narządów jamy brzusznej. Poprzez odpowiednią stymulację ma na celu rozluźnienie i poprawę funkcji jelit, dzięki czemu jest niezwykle skuteczna w przewlekłych zaparciach.
Umów się na leczenie zaparć:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
Rejestracja 10-18:00
OPINIE O NAS:
Specjaliści KORE
Źródła:
- https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.I.1.39.
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50664,zaparcia
- https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/najczestsze-objawy-chorobowe,zaparcia—przyczyny–leczenie-i-domowe-sposoby-na-zaparcia,artykul,1577501.html
- Liem T., Dobler T., Puyleart M., „Przewodnik po osteopatii wisceralnej”, Tom 1-2. Wydawnictwo Med Pharm Polska, Wrocław 2017
Małgorzata Skubis – Redaktor medyczny
Studentka kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim Collegium Medicum w Krakowie. Zakochana w podróżowaniu, poznawaniu nowych ludzi, kultur i smaków. Otwarta na świat i nowe doświadczenia. Zawsze chętna do podjęcia kolejnych wyzwań.
Data publikacji: 28.03.2022
Data ostatniej aktualizacji: 20.01.2023
