Okres ciąży jest czasem zdecydowanie wyjątkowym, ale też nierzadko stresującym. Wymaga szeregu przygotowań – od wyboru imienia dla maluszka, poprzez kompletowanie wyprawki, aż po remont pokoju. Przyszła mama powinna jednak pamiętać także o tym, by zadbać o siebie – swoje samopoczucie i ciało.
Kobiety często troszczą się o stosowanie różnego rodzaju kosmetyków pielęgnacyjnych, które mają za zadanie ujędrnić skórę brzucha i zapobiec rozstępom. Warto jednak zadbać o odpowiednie przygotowanie do chwili rozwiązania także innych części ciała.
Choć może się to wydawać zaskakujące, doskonały wpływ na przebieg porodu naturalnego ma masaż krocza.
Na czym polega?
Jak go wykonywać?
Dlaczego warto stosować masaż krocza przed porodem?
Czym jest masaż krocza?
Masaż krocza to pojęcie dość ogólne i niejednoznaczne. Polega na odpowiednim stymulowaniu tkanek w celu ich przygotowania do porodu siłami natury.
Ma wpływ na poszczególne komponenty dna miednicy – przede wszystkim mięśnie, więzadła i powięzi, których prawidłowe napięcie stanowi podstawę dla wielu narządów znajdujących się w miednicy mniejszej, między innymi macicy z przydatkami, pęcherza moczowego, czy końcowego odcinka przewodu pokarmowego.
Masaż krocza przed porodem składa się z części zewnętrznej i wewnętrznej. Powinien obejmować między innymi następujące mięśnie:
- kulszowo-jamisty,
- opuszkowo-gąbczasty,
- poprzeczny powierzchowny krocza,
- gruszkowaty,
- guziczny,
- centrum ścięgniste,
- zwieracz zewnętrzny odbytu,
- dźwigacz odbytu.
Masowanie krocza przed porodem można wykonywać za pomocą dłoni i jest to zdecydowanie najpopularniejsza forma. Można jednak wykorzystać także odpowiednie rollery lub piłki.
Masaż krocza w ciąży może wykonywać sama kobieta lub z pomocą partnera. Warto skorzystać także z pomocy odpowiednio wykwalifikowanego fizjoterapeuty uroginekologicznego, który najlepiej oceni napięcie struktur i zaproponuje celowane dla każdej pacjentki ćwiczenia.
Do czego służy masaż krocza przed porodem?
Masaż krocza do porodu ma wiele zastosowań. Przede wszystkim doskonale wpływa na jędrność i elastyczność mięśni i skóry krocza. Jest to niezwykle istotne w momencie rozwiązania siłami natury, ponieważ dochodzi wówczas do znacznego rozciągnięcia struktur miednicy mniejszej, które może skutkować pęknięciem krocza, urazem okołoporodowym lub koniecznością wykonania episiotomii, czyli nacięcia krocza.
Rozluźnienie i uelastycznienie tkanek istotnie wpływa więc na zmniejszenie ryzyka tych zdarzeń, co nie tylko polepsza stan fizyczny kobiety po porodzie, ale także psychiczny. Większa podatność na rozciąganie w chwili narodzin wynika także z poprawy krążenia krwi oraz limfy dzięki rozszerzeniu naczyń spowodowanemu masażem, a co za tym idzie – lepszego dotlenienia tkanek.
To wszystko znacząco wpływa także na redukcję bólu okołoporodowego i komfort psychiczny przyszłej mamy. Nie można zapomnieć także o tym, że masaż krocza w ciąży stanowi chwilę relaksu, odprężenia i wyciszenia. Poprawia także świadomość własnego ciała i buduje poczucie jak najlepszego przygotowania do przyjścia dziecka na świat.
Choć masowanie krocza przed porodem wydaje się szczególne istotne u pierworódek, powinny o nim pamiętać także wieloródki. Szczególnie dobre efekty przynosi także u kobiet, które w przeszłości przebyły już urazy krocza, na przykład w postaci jego pęknięcia. Masaż nie tylko poprawi elastyczność skóry i tkanek, ale także wpłynie pozytywnie na opracowanie obecnej blizny.
Umów się na diagnostykę i masaż krocza:
Tel: 503-733-127
ZOBACZ OPINIE O NAS W GOOGLE
Pobierz i wypełnij Formularz dysfunkcji dna miednicy i dowiedz się czy możesz mieć kłopoty po porodzie.
Masaż krocza – od kiedy można wykonywać?
Od kiedy można wykonywać masaż krocza przed porodem? Specjaliści zalecają jego przeprowadzanie od 34-36 tygodnia ciąży aż do porodu. W niektórych przypadkach może być jednak stosowany już wcześniej.
W każdym przypadku najlepiej jest skonsultować się ze swoim ginekologiem lub z fizjoterapeutą uroginekologicznym. Ocenią oni stan napięcia tkanek i ewentualne przeciwwskazania do wykonywania masażu. Poznaj nasz kalkulator ciąży.
Jak masować krocze przed porodem?
Podstawowy masaż krocza w ciąży jest łatwy do wykonania. Można go przeprowadzać samodzielnie, z pomocą partnera lub zwrócić się po pomoc do fizjoterapeuty uroginekologicznego, który najlepiej oceni stan i potrzeby tkanek, a także w sposób profesjonalny zadba o krocze przed porodem.
Aby efekty były najlepsze, masaż warto wykonywać regularnie, najlepiej każdego dnia przez kilka minut. Dobrym pomysłem jest przeprowadzenie go po kąpieli. Skóra krocza jest wtedy ocieplona, nawilżona i bardziej podatna na dotyk. Kobieta natomiast jest rozluźniona i zrelaksowana, dzięki czemu masaż da lepsze efekty.
Przygotowanie do masażu
Przed rozpoczęciem masażu krocza, pamiętaj o kilku ważnych krokach:
- Zadbaj o higienę – dokładnie umyj ręce, aby uniknąć zakażeń.
- Nałóż olejek – na palce nałóż niewielką ilość olejku intymnego.
- Wybierz wygodną pozycję – usiądź lub połóż się w miejscu, gdzie czujesz się komfortowo.
- Rozluźnij się – skup się na spokojnym oddechu, aby maksymalnie się odprężyć.
Wykonywanie masażu krocza – instrukcja
1. Nawilżenie krocza
- Rozsmaruj olejek wokół pochwy oraz wewnątrz niej (do głębokości około 2 cm).
- Nałóż olejek również na wargi sromowe, aby je nawilżyć i przygotować do masażu.
2. Masaż ścięgnisty
- Rozpocznij od masażu środka ścięgnistego krocza, czyli miejsca znajdującego się pomiędzy pochwą a odbytem (możesz je zobaczyć w lusterku).
- Kciukiem delikatnie naciśnij na środek ścięgnisty do momentu, aż poczujesz opór tkanki. Utrzymaj ten nacisk przez 30-40 sekund, jednocześnie spokojnie oddychając.
- Następnie wykonaj powolne, okrężne ruchy na środku ścięgnistym krocza.
3. Rozciąganie pochwy
- Włóż jeden palec (wskazujący lub kciuk) do pochwy na głębokość około 2 cm.
- Wykonuj powolne ruchy w kształcie litery U, rozciągając ścianki pochwy (od godziny 3 do 9, a następnie od godziny 9 do 3).
- Umieść kciuki lub dwa palce wskazujące w pochwie, a następnie delikatnie naciskaj jej dolny brzeg w kierunku odbytu, aż poczujesz lekkie pieczenie.
- Rozciąganie powinno trwać 30-40 sekund lub do ustania uczucia pieczenia. Oddychaj spokojnie i staraj się świadomie rozluźniać krocze. Po ustąpieniu pieczenia powtórz ten sam ruch w sąsiednim miejscu.
4. Stopniowe zwiększanie intensywności
- Po kilku dniach regularnego masażu możesz dodać drugi palec, a następnie kolejne, aby z czasem dojść do masażu trzema lub czterema palcami.
- Dzięki temu krocze będzie dobrze przygotowane do porodu.
W pierwszej kolejności należy zadbać o higienę – dokładnie umyć dłonie. Następnie ułożyć się w wygodnej pozycji, która zapewni dostęp do krocza. Niezwykle istotne jest, aby kobieta w trakcie wykonywania masażu krocza przed porodem była w pełni zrelaksowana. Warto zwrócić uwagę na spokojny oddech i stopniowe rozluźnianie mięśni całego ciała.
Masaż powinien być przyjemny, komfortowy i bezbolesny. Gdy jest się gotowym, należy nałożyć na palce olejek intymny, którym następnie będzie wykonywany masaż. Warto zacząć od delikatnego dotyku skóry krocza pomiędzy przedsionkiem pochwy a odbytem. Należy delikatnie rozciągać tkanki wykonując okrężne ruchy palcami – najlepiej kciukami obu dłoni.
Następnie dłoń kierować bardziej zewnętrznie w stronę pośladków i kontynuować masaż. Warto zadbać także o nawilżenie warg sromowych oraz łechtaczki. W trakcie porodu one również będą rozciągane. Istotną rolę pełni także kierunek masażu. Należy go wykonywać zawsze od strony pochwy do odbytu, nigdy na odwrót.
Dzięki temu nie ma ryzyka zakażenia intymnego bakteriami pochodzącymi z końcowego odcinka przewodu pokarmowego.
Po opracowaniu części zewnętrznej należy przejść do wewnętrznego masowania krocza przed porodem. Jest to niezwykle istotny etap, ponieważ rozciągany jest wówczas między innymi mięsień dźwigacz odbytu, który bierze udział w zwrocie główki dziecka w trakcie rozwiązania.
W celu masażu wewnętrznego należy umieścić palec we wnętrzu pochwy na głębokość około 2 centymetrów. Następnie wykonywać ucisk na ściany pochwy powodując ich rozciąganie. Ruch powinien trwać kilka – kilkanaście sekund. Następnie palce należy przesunąć fragment dalej i ponownie naciągnąć mięśniówkę. W taki sposób opracowana zostanie pochwa na całym obwodzie.
Ból krocza w ciąży ? – dowiedz się więcej.
Pozycja masażu krocza do porodu
W jakiej pozycji wykonywać masaż krocza? Tak naprawdę najważniejsze jest, aby każda kobieta znalazła położenie najwygodniejsze dla siebie. Nie powinno ono stanowić wysiłku, powinno natomiast sprzyjać relaksowi i umożliwiać dostęp dłoni do krocza. Masaż można wykonywać leżąc na plecach lub siedząc z nogami ugiętymi w kolanach i lekko rozchylonymi.
Innym rozwiązaniem jest pozycja stojąca z jedną nogą opartą na przykład o krzesło lub klęcząca z kończyną odchyloną do boku. Masaż sprawdzi się nawet podczas siedzenia „po turecku”. Ważne, aby każda mama wybrała coś dla siebie.
Olejek do masażu krocza przed porodem – jaki olejek do masażu krocza?
Aby masaż był bardziej przyjemny i efektywny warto zastosować odpowiedni olejek intymny do masażu. Dzięki niemu rozciąganie skóry będzie znacznie łatwiejsze, ponieważ zyska ona „poślizg”. Co za tym idzie, nie będzie nadmiernego tarcia, które mogłoby powodować ból i podrażnienia, a masaż krocza będzie przyjemny.
Olej ma także doskonałe właściwości nawilżające, dlatego też jego aplikacja sama w sobie poprawia elastyczność i stan skóry. Wpływa także na regenerację i daje ukojenie. Ważne jest jednak zastosowanie odpowiednich substancji. Przede wszystkim należy wybrać składniki pochodzenia naturalnego.
Unikać należy olejów mineralnych, perfumowanych – także z dodatkiem olejków eterycznych, ale również wazeliny. Okolice pochwy są niezwykle delikatne, dlatego też tego rodzaju tłuszcze mogłyby spowodować podrażnienie lub nawet uczulenie. Warto sięgnąć po delikatne oleje, na przykład:
- kokosowy,
- migdałowy,
- z awokado,
- z wiesiołka,
- oliwę z oliwek.
Jeśli nigdy wcześniej nie miało się styczności z którymś z nich, należy w pierwszej kolejności sprawdzić, czy nie spowoduje odczynu alergicznego. Dzięki temu masaż krocza będzie bezpieczny i przyjemny.
Masaż krocza przed porodem – przeciwskazania
Masowania krocza przed porodem jest bardzo bezpieczne i może być wykonywane niemal przez każdą kobietę. Warto jednak pamiętać, że zalecane jest od około 34 tygodnia ciąży. W każdym przypadku jednak warto skonsultować się z ginekologiem lub fizjoterapeutą uroginekologicznym. Niewiele jest jednak przeciwskazań do przeprowadzenia masażu krocza. Należą do nich:
- aktywne infekcje intymne,
- krwawienie z dróg rodnych,
- przedwczesne skurcze,
- ryzyko porodu przedwczesnego.
Umów się na diagnostykę i masaż krocza:
Tel: 503-733-127
ZOBACZ OPINIE O NAS W GOOGLE
Specjaliści KORE
Źródła:
- Głogowska, „Opieka okołoporodowa – masaż krocza oraz regeneracja okolic intymnych w połogu” (https://www.praktycznafizjoterapia.pl/artykul/opieka-okoloporodowa-masaz-krocza-oraz-regeneracja-okolic-intymnych-w-pologu)
- Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące zapobiegania śródporodowym urazom kanału rodnego oraz struktur dna miednicy (https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2021-09/05.2011%20-W%20TRAKCIE%20AKTUALIZACJI%20-%20Zapobieganie%20%C5%9Br%C3%B3dporodowym%20urazom%20kana%C5%82u%20rodnego%20oraz%20struktur%20dna%20miednicy.pdf)
- M M Beckmann, A J Garrett, “Antenatal perineal massage for reducing perineal trauma” (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16437520/)
- https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jmwh.12427
- https://journals.lww.com/ebp/Abstract/2014/01000/Does_third_trimester_antenatal_perineal_massage.13.aspx
- https://www.ouh.nhs.uk/patient-guide/leaflets/files/10938Pmassage.pdf
- https://ziebaclinic.pl/masaz-krocza-przed-porodem/
Data publikacji: 17.11.2022
Data ostatniej aktualizacji: 28.11.2024
Małgorzata Skubis - Redaktor medyczny
Studentka kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim Collegium Medicum w Krakowie. Zakochana w podróżowaniu, poznawaniu nowych ludzi, kultur i smaków. Otwarta na świat i nowe doświadczenia. Zawsze chętna do podjęcia kolejnych wyzwań.
