Ból w pachwinie to szerokie pojęcie, które określa każdy dyskomfort lub bolesność występującą między brzuchem a przednią, górną częścią uda. Może wskazywać na wiele patologii, zarówno ze strony narządów wewnętrznych w obrębie miednicy lub jamy brzusznej, jak i na nieprawidłowości związane z mięśniami, więzadłami, stawami i ścięgnami.
Z artykułu dowiesz się:
Przyczyny bólu w pachwinie
Przyczyny bólu w pachwinieChorób, które mogą powodować tę dolegliwość jest bardzo dużo. Żeby prawidłowo zdiagnozować pacjenta, konieczne jest przeprowadzenie szczegółowego wywiadu, który obejmie nie tylko aspekt fizyczny bólu, ale także zgłębi problemy płynące z innych układów np: moczowego lub płciowego, kostno-stawowego i mięśniowego.
Przykurcze mięśni okolicy stawu biodrowego
Jedna z najczęstszych przyczyn występowania bólu w pachwinach. Brak równowagi statyczno-dynamicznej mięśni prowadzi do nieprawidłowości w funkcjonowaniu stawu biodrowego i w efekcie powstają zmiany strukturalne w tkance.
Mięśnie przywodziciele
Ich przykurcz jest wymieniany jako jeden z najczęstszych powodów bólu w okolicy pachwin (w większości przypadków zapalenie obejmuje obszar mięśnia przywodziciela długiego ze względu na jego centralne położenie). Jak sama nazwa wskazuje, pozwalają na przywiedzenie kończyny dolnej w kierunku przyśrodkowym (do ciała). Stabilizują także miednicę podczas przenoszenia drugiej nogi w czasie chodu. W sporcie odgrywają niezwykle ważną rolę podczas nagłej zmiany kierunku biegu lub przy gwałtownych ruchach kończyny dolnej (np: kopnięcie piłki).
Wszelkie nieprawidłowości pojawiające się w mięśniach przywodzicielach doprowadzają do asymetrycznego ustawienia miednicy i odcinka lędźwiowego kręgosłupa. To pociąga za sobą szereg nieprzyjemnych doznań w okolicy krocza, kości krzyżowej, ból kości ogonowej oraz stawu kolanowego.
Objawami są najczęściej bolesność palpacyjna (dotykowa) w miejscach, w których mięśnie mają swoje przyczepy, uciążliwe kłucie w pachwinie, a także niemożność wykonywania niektórych ćwiczeń rozciągających.
Test specyficzny = test Patricka
Pozwala na łatwiejsze postawienie diagnozy i potwierdzenie hipotezy przykurczów mięśni przywodzicieli uda. Objawy pochodzące od nieprawidłowości stawu biodrowego i krzyżowo-biodrowego mogą być do siebie łudząco podobne, dlatego stosuje się test różnicujący.
Pacjent proszony jest o położenie się na specjalnej kozetce na plecach. Kończyna dolna badana musi pozostać wyprostowana, natomiast druga zgięta i ustawiona skrzyżnie nad badaną (w takiej pozycji kostka boczna położona jest powyżej rzepki). Specjalista stabilizuje odpowiednio miednicę dociskając ją do podłoża od strony nogi wyprostowanej i porusza kończyną w kierunku przywiedzenia oceniając opór mięśniowy.
Ból w pachwinie? Umów się na leczenie:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
Zespół KORE Fizjoterapia Specjalistyczna.
PRZECZYTAJ OPINIE O NAS W GOOGLE:
Mięsień prosty uda
Czyli przednia część mięśnia czworogłowego uda. Jeśli jest mało elastyczny lub niewyćwiczony, pacjent automatycznie układa miednicę ku przodowi, by zmniejszyć obciążenie mięśnia prostego i sprostać określonej czynności, która angażuje ten mięsień. Może to doprowadzić do przodopochylenia miednicy oraz lordozy lędźwiowej. Zwiększone są również siły działające na stawy kolanowe.
Z tego względu dolegliwości bólowe mogą wystąpić m.in w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, w obrębie miednicy, stawu kolanowego oraz stawu biodrowego (w pachwinie).
Przykurcz mięśnia prostego powoduje nadmierne napięcie mięśnia biodrowo-lędźwiowego, co także objawia się bólem w okolicy pachwinowej.
Mięsień biodrowo-lędźwiowy
Bardzo silny zginacz znajdujący się w biodrze. Potocznie nazywany jest mięśniem sprinterów, ponieważ pozwala na swobodne i prawidłowe bieganie, chodzenie oraz utrzymanie pozycji stojącej. Jeśli nastąpi jego przykurcz, pacjent przyjmuje tzw: pozycję wymuszoną. W tym przypadku jest to zgięcie w stawie biodrowym i zwiększona lordoza lędźwiowa.
Zbyt mocne wygięcie odcinka lędźwiowo-krzyżowego powoduje ból nie tylko w tych rejonach, ale również w okolicy stawów krzyżowo-biodrowych. Docisk powierzchni stawowych biodra przez zwiększoną lordozę przyczynia się do postępujących zmian zwyrodnieniowych u osób dorosłych. Może to powodować ból biodra.
Objawia się to bólem w pachwinie, który promieniować może nawet do jamy brzusznej. Problem ten dotyczy w szczególności osób, które często i intensywnie wykonują czynności związane ze zgięciem biodra albo rotacji zewnętrznej (np: gimnastyka, gra w piłkę czy bieganie). Dolegliwości nasilają się podczas ruchu zginania w stawie biodrowym, a także przy rozciąganiu mięśni zginaczy.
Test wykrywający przykurcze w stawie biodrowym = test Thomasa
Pozwala na określenie wyprostu w stawie biodrowym. Podobnie jak w przypadku testu Patricka, osoba badana leży na plecach, jednak miednica powinna znaleźć się nieco bliżej krawędzi leżanki.
Specjalista prosi pacjenta o zgięcie obu kończyn dolnych w kierunku brzucha (by wyeliminować lordozę lędźwiową i odpowiednio ułożyć obie kończyny). Następnie stabilizuje biodro, przytrzymuje jedną nogę przy klatce piersiowej, natomiast kończynę badaną prostuje. Ocenie podlega zakres ruchu wyprostu stawu biodrowego przy wyprostowanej lub zgiętej nodze.
Jeżeli zostanie zauważona mniejsza wartość zakresu ruchu przy zgiętym kolanie, świadczy to o nadmiernym napięciu mięśnia prostego uda. Natomiast jeśli ograniczony zostanie zakres wyprostu bez względu na pozycję stawu kolanowego, to winowajcą będzie tym razem mięsień biodrowo-lędźwiowy.
Ból w pachwinie przy chodzeniu
Odczuwanie bólu podczas aktywności fizycznej lub przy wykonywaniu codziennych czynności typu chodzenie, może być związane z nieprawidłowościami związanymi z układem kostno-stawowym (np: nadmierne napięcie lub przykurcze mięśni oraz konflikt panewkowo-udowy). Przepuklina pachwinowa również daje podobne objawy.
Jeżeli ból jest silny, ostry i narastający, może być związany z nabytą kontuzją. Wówczas należy zgłosić się do specjalisty w celu przeprowadzenia dokładniejszych badań i znalezienia przyczyny. Mogło bowiem dojść do naderwania, zerwania lub mikrourazów więzadeł, ścięgien lub włókien mięśniowych.
Konflikt udowo-panewkowy (FAI)
Nie do końca poznane i wyjaśnione schorzenie, które opisywane jest jako powtarzający się, nieprawidłowy kontakt panewki stawu biodrowego z górną częścią kości udowej (okolica szyjkowo-głowowa), co prowadzi do powstawania zmian degeneracyjnych w chrząstce stawowej i obrąbku (jest to struktura chrzęstno-włóknista, której celem jest pogłębienie panewki).
- U kogo występuje? Najczęściej FAI obserwuje się u pacjentów w stosunkowo młodej grupie wiekowej, którzy uprawiają sport. Wysoka aktywność fizyczna może w tym przypadku sprzyjać urazom i mikrourazom stawu biodrowego, co finalnie prowadzi do degeneracji i uszkodzenia obrąbka stawu. Konflikt zazwyczaj występuje jednostronnie i dotyka w zdecydowanej większości osoby w wieku 30-40 lat.
- Jak rozpoznać? Podstawą do postawienia prawidłowej diagnozy jest starannie zebrany wywiad. W tym celu przed wizytą warto samodzielnie odpowiedzieć sobie na kilka pytań i wstępnie przygotować do rozmowy z fizjoterapeutą. Pozwoli to na szybsze i precyzyjniejsze dobranie odpowiedniego leczenia.
W różnicowaniu klinicznym najczęstszymi kwestiami do omówienia są: początek dolegliwości bólowych, typ bólu i jego nasilenie, czynniki zmniejszające lub nasilające ból, czy występuje przy wykonywaniu określonych czynności, czy promieniuje, a także czy występuje w obu pachwinach czy tylko w jednej. np. Ból w pachwinie promieniujący na nogę.
Badanie kliniczne także jest niezwykle potrzebne do rozpoznania konfliktu udowo-panewkowego. Przydatne są wszelkiego rodzaju badania obrazowe: RTG (wówczas zdjęcia robione są w dwóch projekcjach – przednio-tylnej i osiowej), tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny oraz USG.
- Czym się objawia? Podstawowym objawem FAI jest ból w pachwinie oraz ograniczona ruchomość w stawie biodrowym. Nasilenie dolegliwości można zaobserwować zwłaszcza podczas wstawania po długotrwałym przebywaniu w pozycji siedzącej. Może się również zdarzyć, że staw biodrowy ulegnie częściowemu zablokowaniu lub przeskakiwaniu. Powodem tego jest uszkodzenie obrąbka panewki. Pacjenci, u których zdiagnozowano FAI bardzo często nie mają wcześniejszej historii urazowej.
- Jak leczyć? Istnieją dwie drogi prowadzące do wyeliminowania dolegliwości wywołanych przez konflikt udowo-panewkowy: leczenie nieoperacyjne i chirurgiczne. W przypadku tego pierwszego, podstawą jest modyfikacja aktywności fizycznej (minimalizacja) oraz unikanie podczas wykonywania codziennych czynności skrajnych ruchów w stawie biodrowym, a także przyjmowanie tzw: niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Jednak u osób, dla których rezygnacja ze sportu wyczynowego nie jest możliwa, zaleca się interwencję chirurgiczną. Leczenie polega na odtworzeniu prawidłowego położenia panewki i kości udowej, a także wyleczeniu wszelkich współtowarzyszących patologii obrąbka i chrząstki stawowej. Najczęściej przeprowadzana jest osteochondroplastyka ze zwichnięciem lub bez zwichnięcia stawu.
Pierwsza propozycja jest bardziej inwazyjna, pozwala jednak na dobry wgląd w cały brzeg panewki, a także możliwość łatwej rekonstrukcji zdegenerowanego obrąbka stawowego. Wiąże się jednak z długim czasem rekonwalescencji.
Osteochondroplastyka bez zwichnięcia jest zdecydowanie mniej inwazyjna i bardziej zalecana. Dużą zaletą jest niska traumatyzacja mięśni, co pozwala na szybki powrót do normalnego funkcjonowania.
Można także zastosować artroskopię stawu biodrowego. Jest to małoinwazyjna procedura polegająca na niewielkim nacięciu skóry, wprowadzeniu do jamy stawu kamery i specjalnych, miniaturowych narzędzi pozwalających na wykonanie operacji. Pacjenci odczuwają znacznie mniejsze dolegliwości pooperacyjne niż w pozostałych propozycjach leczenia inwazyjnego.
Przepuklina pachwinowa
Pacjenci zgłaszający się z bólem w pachwinie, a także miękkim guzkiem, który jest wyczuwalny palpacyjnie, prawdopodobnie cierpią na przepuklinę pachwinową. Jest to stan, w którym fragmenty jamy brzusznej (najczęściej jest to kawałek jelita) wpuklają się w kanał pachwinowy i uwidaczniają się pod powierzchnią skóry.
Oprócz jelita, w przepuklinie może znaleźć się również jajnik, pęcherz moczowy, a niekiedy (ale rzadko) część nierozwiniętej macicy lub pochwy (jest to tzw: zespół przetrwałych struktur przewodu Müllera występujący u chłopców).
Schorzenie to jest jedną z najczęstszych wad wrodzonych u dzieci, a jej leczenie wymaga interwencji chirurgicznej. Przepuklina częściej powstaje u chłopców niż u dziewczynek i to zwykle po stronie prawej. Co prawda, może wystąpić obustronnie, jednak jest to rzadkie zjawisko.
Przyczyny
U noworodków przepuklina powstaje przez wrodzony, nieprawidłowy zrostu otworu pępowiny po jej odcięciu. U większych dzieci ryzyko schorzenia rośnie jeśli szybko rosną, mają nie do końca wykształcone mięśnie brzucha lub wykazują sporą aktywność ruchową. Natomiast u osób starszych przepuklina (nabyta) może wystąpić z powodu zwiotczenia i utraty elastyczności mięśni brzucha.
Objawy
Pierwszym objawem jaki można zaobserwować jest pojawienie się miękkiego i niebolesnego(!) guza w okolicy pachwinowej. Wszelkie pojawiające się nieprawidłowości są najczęściej szybko zauważane przez rodziców u dzieci w pierwszym roku życia.
Cechą charakterystyczną jest powiększanie się guzka podczas płaczu, śmiechu lub krzyku malucha (wzrasta bowiem napięcie mięśni brzucha i ciśnienie jamy brzusznej) i jego cofanie się podczas snu, w kąpieli czy w czasie relaksu.
U osób dorosłych również pojawia się niebolący guz. Choć samo uwypuklenie nie boli, to jednak mogą pojawić się nieprzyjemne doznania w okolicy przepukliny.
Leczenie
Zarówno przepukliny pachwinowe wrodzone, jak i nabyte są wskazaniem do zabiegu chirurgicznego, w szczególności jeśli wiąże się ona z silnym bólem, który ogranicza swobodę w codziennym funkcjonowaniu. Zazwyczaj lekarz proponuje operację laparoskopową, dzięki czemu powrót do normalnej sprawności jest bardzo szybki.
Przepuklina sportowa
Charakterystyczny stan, który może pojawić się u osób regularnie uprawiających sport i wykonujących często forsujące treningi. Typowym objawem jest jednostronny ból w pachwinie, nawet jeśli charakterystyczny dla przepukliny guzek jest niewyczuwalny. Oczywiście konieczne jest wcześniejsze odrzucenie przyczyn mięśniowych (ich naderwanie lub przykurcz).
Brak uwypuklenia może być mylący, jednak patologiczne zmiany dotyczą tylnej ściany jamy brzusznej i tkanek, które są głęboko położone w powięzi. Tym samym, nie ma możliwości wyczucia przepukliny poprzez dotyk.
Kolejnym symptomem zwiastującym przepuklinę sportowca jest nasilający się ból pachwiny podczas kaszlu lub kichaniu. Może promieniować do mięśni przywodzicieli i krocza (z tego względu konieczna jest dokładna diagnostyka, by nie pomylić ze sobą różnych schorzeń). Dolegliwości nie pojawiają się jednak w spoczynku, a wyłącznie podczas wykonywania określonych ruchów angażujących daną kończynę (kopanie, bieg itp.).
Ze względu na to, że choroba pojawia się nagle, bez dojmującego bólu, często jest trudna w diagnostyce. Poprzez badanie USG z jednoczesnym zwiększeniem ciśnienia panującego w jamie brzusznej (otrzymuje się to poprzez tzw: próbę oporowego wydechu na wdechu) specjalista może ocenić ciągłość tkanek i wyszukać wszelkie wybrzuszenia tylnej ściany.
Zaburzenia kręgosłupa
Okazuje się, że pewna grupa dysfunkcji kręgosłupa może być również przyczyną bólu w okolicach pachwiny. Są to m.in zaburzenia funkcji kręgosłupa w segmentach lędźwiowych (L2-L3) lub przepuklina dysku międzykręgowego (nieco wyżej, a mianowicie w segmentach L1-L3).
W badaniach można jednak znaleźć wzmiankę o tym, że ból może rzutować również z niższych części lędźwi, czyli z kręgów L4-L5, a nawet S1 (górna część krzyżowa). Rwa kulszowa (spowodowana urazem lub podrażnieniem nerwu kulszowego) także może promieniować w okolicę pachwin i roznosić się po całej nodze.
Przyczyny pochodzące z innych układów
Ból w pachwinie może wskazywać na wiele różnych patologii, często zupełnie od siebie oddalonych i niezwiązanych, dlatego diagnostyka nie należy do łatwych. Oprócz problemów z mięśniami, stawami czy kośćmi, schorzenia innych układów także mogą objawić się w postaci dolegliwości odczuwanych w pachwinach.
Układ moczowy
Choroby nerek cechuje nie tylko mocny, ostry ból z tyłu i boku tułowia, ale również promieniowanie w inne rejony. Charakterystyczny, nieznośny ból w okolicy lędźwiowej, który roznosi się do pachwin i krocza może wskazywać na kolkę nerkową. Spowodowana jest ona obecnością nierozpuszczalnych złogów (potocznie: kamieni) w drogach moczowych (najczęściej w kielichach lub miedniczkach nerek oraz w górnych odcinkach moczowodów), które przeciskając się przez moczowód powodują duży ból i krwiomocz.
Układ płciowy
Ze względu na bliskie położenie narządów płciowych względem okolicy pachwinowej, schorzenia tego układu również mogą objawić się bólem w pachwinach. Choroby, które należy wziąć pod uwagę to: zapalenie najądrzy lub jąder u mężczyzn oraz wszelkie problemy ginekologiczne u kobiet (np: cysty jajników czy endometrioza). Przeczytaj więcej o objawach endometriozy.
Ból pachwin w ciąży
To stosunkowo częsta dolegliwość dotykająca kobiety w 2 i 3 trymestrze (choć może pojawić się również w pierwszym). Intensywne zmiany hormonalne powodują rozciąganie mięśni i więzadeł, których celem jest podtrzymywanie miednicy, zwiększają wrażliwość narządów płciowych i sprawiają, że woda jest w większej ilości zatrzymywana w organizmie.
Duży wpływ ma również zwiększająca się objętość macicy, co wywołuje zmianę środka ciężkości i większe obciążenie bioder, miednicy oraz stawów.
Charakterystycznym objawem jest nasilenie bólu w pachwinach podczas dłuższego stania lub chodzenia. Zazwyczaj nie jest to powód do niepokoju, jednak zdecydowanie warto zgłosić się do lekarza i upewnić, że przyczyną dolegliwości nie są patologie związane z narządami rodnymi, mięśniami lub kręgosłupem.
W przypadku gdy ból jest silny, mocno uciążliwy i towarzyszy mu krwawienie, konsultacja ze specjalistą jest konieczna. Mogło bowiem dojść do poważnych komplikacji w postaci odklejenia łożyska, a nawet poronienia lub przedwczesnego porodu.
Ćwiczenia na ból pachwiny
Ze względu na fakt, że każdy przypadek (mimo, że objawy mogą być niemalże identyczne) może mieć odmienną przyczynę, rehabilitacja musi być zindywidualizowana. Leczenie zachowawcze może być stosowane przez chorego w domu, jednak najpierw warto udać się do fizjoterapeuty, który ustali źródło problemu i dostosuje odpowiednie ćwiczenia.
Powinny być one nie tylko dobrze dobrane, ale również korygowane przez specjalistę. Nieprawidłowa postawa podczas wykonywania technik może spowodować bowiem pogłębienie problemu. Najczęściej zalecanymi ćwiczeniami na ból w pachwinie są:
- Pozycja motylka – prosta technika rozciągająca często stosowana m.in przez baletnice. Polega na siedzeniu z wyprostowanymi plecami, zgiętymi kolanami i złączonymi podeszwami stóp. Aby utrzymać tę pozycję, warto umieścić ręce na kostkach i delikatnie przyciągnąć stopy w kierunku ciała.
- Odwodzenie nogi w stawie biodrowym – ćwiczenie polega na tym, że pacjent leży na jednym boku ze zgiętym kolanem nogi, która ma kontakt z podłożem. Druga kończyna jest natomiast wyprostowana, a pięta przesuwa się po ścianie w górę i w dół. Należy zwrócić uwagę na to, by miednica była przez cały czas stabilna i ułożona w pozycji neutralnej.
- Rozciąganie na jedną nogę – jeśli ból pojawia się jednostronnie, przydatne będzie ćwiczenie, które działa na pachwinę (skutecznie zmniejszając ból), wzmacnia nogi oraz otwiera biodra. Pierwszym etapem jest zrobienie dużego kroku do przodu jakby się wykonywało wypad w przód. Kolano drugiej nogi powinno znaleźć się na podłodze. Następnie łokieć należy umieścić na wewnętrznym udzie pracującej nogi, a cały tułów odwrócić w stronę zgiętej kończyny.
- Ćwiczenie z taśmami – elastyczna taśma musi obejmować obie kończyny tuż nad kolanami. Opór może być dobierany indywidualnie, wedle potrzeb. Następnie wykonywany jest ruch odwodzenia poprzez unoszenie kolana wbrew oporowi taśmy. Trzeba jednak pamiętać, by przez całe ćwiczenie pięty były złączone.
Leczenie przewlekłego bólu pachwiny falą uderzeniową
Metoda polega na przeprowadzeniu 4-6 zabiegów w odstępach 4-6 dniowych, w celu uzyskania trwałych wyników. Dzięki zastosowaniu skumulowanej wiązki energii w czasie zabiegu napięcie tkanek zostaje zredukowane, a proces ich regeneracji aktywowany. Fala uderzeniowa jest bardzo skuteczną metodą leczenie przewlekłego bólu w pachwinie. Czytaj więcej na temat zastosowania fali uderzeniowej w leczeniu przewlekłych dolegliwości bólowych.
Umów się na zabieg w Swarzędzu:
Tel: 503-733-127
Jak złagodzić ból pachwiny?
Najlepszym sposobem na zminimalizowanie dolegliwości bólowych w okolicy pachwin są odpowiednio dobrane ćwiczenia (zarówno relaksacyjne, jak i budujące masę mięśniową i zwiększające elastyczność tkanki). Można również zastosować zimne okłady lub masaże lodem.
Jeśli jednak powyższe metody nie przyniosą korzystnych efektów, skuteczne mogą okazać się niesteroidowe leki przeciwzapalne zarówno w postaci tabletek, jak i maści. Trzeba jednak pamiętać, że każde przedłużające lub nasilające się dolegliwości (również ból w pachwinie) powinny zostać skonsultowane przez lekarza odpowiedniej specjalności i fizjoterapeutę ortopedycznego.
Umów się na leczenie bólu pachwiny:
Tel: 503-733-127
Pracujemy od poniedziałku do piątku w godzinach od 7:00 do 20:00
Zespół KORE Fizjoterapia Specjalistyczna.
PRZECZYTAJ OPINIE O NAS W GOOGLE:
Specjaliści KORE
Bibliografia
- Fizjoterapia w ortopedii, dr hab. n. med. Dariusz Białoszewki, Warszawa 2014
- Prof. dr hab. med. Czesław Szymkiewicz, “Przepuklina pachwinowa” https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/ukladmoczowy/68660,przepuklina-pachwinowa
- Praca poglądowa “Konflikt udowo-panewkowy jako przyczyna dolegliwości bólowych stawu biodrowego u młodych dorosłych pacjentów. Sposoby diagnozowania i leczenia z zastosowaniem technik artroskopowych” Michał Mielnik, Jacek Hermanson, Wojciech Wawrzynek, Robert Kokot, Szymon Czech, Karol Głogowski, Wojciech Kusak, Karol Szyluk, Karolina Kukawska-Sysio, Bogdan Koczy
- Władysław Sułowicz, Tomasz Stompór, Robert Drabczyk, “Kamica nerkowa” https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.14.6.
- Jacek Krajl, “Przepuklina pachwinowa – przyczyny, objawy, operacja” https://www.heydoc.pl/s/article/Przepuklina-pachwinowa-przyczyny-objawy-operacja
- MD Markku Järvinen, MD Sakari Orava, Urho M. Kujala “Groin pain (adductor syndrome) https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1060187297800330
- Suarez JC, Ely EE, Mutnal AB., et al. Comprehensive Approach to the Evaluation of Groin Pain. Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons 2013;21:558-570.
- Hegedus JE, Stern B, Reiman MP., et al. A suggesteg model for physical examination and conservative treatment of athletic pubalgia. Physical Therapy in Sports 2013; 14:3-16.
- Harmon KG., Evaluation of Groin Pain in Athletes. Competitive Sports and Pain Management 2007; 6:354-361.
- Hackney RG., (iv) Groin Pain in Athletes. Orthopaedics and Trauma 2012; 26 (1): 25 – 32.
- Macintyre J, Johnson C, Shroeder EL., Groin Pain in Athletes. Competitive Sports and Pain Management 2006; 5:293 – 299.
- Robinson P, Chopra A., Imaging Athletic Groin Pain. Radiologic Clinics of North America 2016; 54: 865 – 873.
- Newton P., Physiotherapy for groin pain. Journal of Bodywork and Movement Therapies 1998; 2 (3): 134 – 139.
- Weir A, Jansen JACG, van de Port IGL, et al., Manual or exercise therapy for long – standing adductor – related groin pain: A randomized controlled clinical trial. Manual Therapy 2011; 16: 148 – 154.
- Järvinen M, Orava S, Kujala UM., Groin Pain (Adductor Syndrome). Operative Techniques in Sports Medicine 1997; 5 (3): 133 – 137.
- Hölmich P, Uhrskou P, Ulnits L, et al., Effecitveness of active physical training as treatment for long – standing adductor – related groin pain in athletes: randomized trial. The Lancet 1999; 353: 439 – 443.
- Schilders E, Talbot JC, Robinson P, et al., Adductor – Related groin Pain in Recreational Athletes. Role of the Adductor Enthesis, Magnetic Resonance Imaging and Entheseal Pubic Cleft Injections. The Journal of Bone and Joint Surgery 2009; 91: 2455 – 2460.
- Westlin N., Groin Pain in Athletes from Southern Sweden. Sports Medicine and Artroscopy Review 1997; 5: 280 – 284.
- Yukawa Y, Kato F, Kajino G, et al., Groin Pain Associated With Lower Lumbar Disc Herniation. Spine 1997; 22 (15): 1736 – 1740.
- Mens J, Inklaar H, Koes BW, et al., A new View on Adduction – Related Groin Pain. Clinical Journal of Sports Medicine 2006; 16: 15 – 19.
- Cowan SM, Schache AG, Brukner P, et al., Delayed Onset of Transversus Abdominus in Long – Standing Groin Pain. Medicine & Science in Sports & Exercise 2004; 36 (12): 2040 – 2045.
- Rab M, Ebmer J, Dellon AL., Anatomic Variability of the Ilioinguinal and Genitofemoral Nerve: Implications for the Treatment of Groin Pain. Plastic and Reconstructive Surgery 2001; 108: 1618 – 1623.
- Jones NS., Update: Soccer Injury and Prevention, Concussion and Chronic Groin Pain. Current Sports Medicine Reports 2014; 13 (5): 319 – 325.
- Rafin BS, Tang L, Nielsen MP, et al., Hip Strenght Testing of Soccer Players With Long – Standing Hip and Groin Pain: What are the Clinical Implications of Pain During Testing? Clinical Journal of Sports Medicine 2016; 26: 210 – 215.
- Oikawa Y, Ohtori S, Koshi T, et al., Lumbar Disc Degeneration Induces Persistent Groin Pain. Spine 2012; 37 (2): 114 – 118.
- Rassner L., Lumbar Plexus Nerve Entrapment Syndromes as a Cause of Groin Pain in Athletes. Current Sports Medicine Reports 2011; 10 (2): 115 – 120.
Data publikacji: 12.10.2021
Data ostatniej aktualizacji: 23.10.2023
Dagmara Porada - Redaktor medyczny
Dagmara Porada – Redaktor medyczny
Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.
