Psychoterapia online to skuteczny sposób sposobów radzenia sobie z trudnościami natury psychicznej. Przeznaczona jest dla osób w różnym wieku, które zmagają się z problemami o różnym podłożu.
Psychoterapia online polega na empatycznej rozmowie ze doświadczonym psychoterapeutą, który zadając odpowiednie pytania, stara się odszukać źródła problemów Pacjenta. Na podstawie rozpoznania trudności, z którymi boryka się Pacjent, psychoterapeuta ma szanse stworzyć indywidualny program terapii.
W tym artykule dowiesz się:
Jak może pomóc psychoterapia online?
Czym różni się od tradycyjnego kontaktu z psychoterapeutą i jaka jest jej skuteczność?
Poznasz również zespół sprawdzonych psychoterapeutów online.
Zarazy są w istocie sprawą zwyczajną, ale z trudem się w nie wierzy, kiedy się na nas zwalą. Kto jeszcze dwa lata temu pomyślałby, że słowa Alberta Camusa będą tak trafne? Dżuma w dzisiejszych czasach wydaje się czymś nierealnym, niekiedy nawet śmiesznym jeśli pomyśli się o nieporadności społeczeństwa w tamtych czasach. Tymczasem 670 lat później…
Nie takiej bajki chcieliśmy…
Nie takiej bajki chcieliśmy…Epidemia COVID-19 odcisnęła niemałe piętno na życiu każdego z nas. Przedłużające się restrykcje, izolacja, strach o bliskich, wyrzeczenia, niepewność przyszłości i piętrzące się problemy nie sprzyjają zdrowiu psychicznemu.
Coraz więcej osób potrzebuje wsparcia, co wyraźnie widać w dramatycznych statystykach prób samobójczych zarówno wśród osób dorosłych, jak i dzieci. Niestety, pomimo wysokiego poziomu medycyny, rozwiniętych metod leczenia schorzeń fizycznych – o problemach psychicznych bardzo często się milczy.
Wstyd, bezradność, niechęć do “słabości” to tylko niektóre z przyczyn. Teraz dochodzi do nich również brak możliwości spotkania się z psychologiem twarzą w twarz. Na szczęście, wielu specjalistów oferuje terapię online, która może być dużym ułatwieniem. Niektórzy pacjenci podchodzą jednak do tego sceptycznie uważając, że nie będzie to tak efektywne, nieco dziwne i nienaturalne.
Dlatego w tym artykule chcemy rozwiać wszelkie wątpliwości i wyjaśnić dlaczego psychoterapia online jest tak samo skuteczna jak ta “na żywo”, a w niektórych sytuacjach – nawet lepsza i wygodniejsza!
Psychoterapia przez Internet. Z duchem czasu!
Bohaterowie “Dżumy” nie mogli się poszczycić nowinkami technologicznymi, ale my tak! Telefony, komunikatory, rozmaite sprzęty towarzyszą nam od lat. Przyzwyczailiśmy się do ciągłego kontaktu z najbliższymi osobami, nawet jeśli znajdujemy się po drugiej stronie świata. Więc dlaczego by nie skorzystać z możliwości zdalnej psychoterapii?
Na korzyść przemawia przede wszystkim wygoda – nie trzeba dojeżdżać do konkretnego miejsca, wystarczy tylko dostęp do sprzętu wyposażonego w kamerkę internetową i mikrofon. To w dzisiejszych czasach duży plus ze względu na wieczny brak czasu i organizowanie swoich zajęć i obowiązków co do minuty.
Jeśli czujesz, że pewne sprawy Cię przerastają, tracisz nad nimi kontrolę, chcesz coś uporządkować w swoim życiu lub po prostu zauważasz znaczną różnicę w stanie psychicznym – nie zwlekaj! Im szybsza reakcja, tym szybszy powrót do zdrowia, tak samo jak w przypadku schorzeń fizycznych.
Brak czasu, niewygoda, mieszkanie za granicą, długi dojazd do specjalisty, niemożność zostawienia dziecka samego w domu nie są już dłużej wymówką. Psychoterapia online to dobre rozwiązanie dla każdego i to bez względu na wiek! Zdecydowanym plusem jest również zwykle niższy koszt spotkań online niż na żywo.
Czy są jakieś wady psychoterapii online?
Oczywiście i nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Trzeba to otwarcie przyznać, że psychoterapia online niektórym osobom się nie sprawdzi. Przede wszystkim nie powinno się jej proponować osobom z poważnymi problemami czy ciężkimi zaburzeniami psychicznymi. Należą do nich mi.in pacjenci z myślami samobójczymi lub stwierdzonymi psychozami.
Kolejną wadą, choć nie tak wyraźną, jest utrata przez psychoterapeutę niektórych wskazówek, które wynikają z mowy ciała – a których kamerka nie wyłapuje.
O ile mimikę, tembr głosu i emocję można wyczytać przez ekran, tak postawa ciała czy praca dłoni (np: ich pocenie się, drżenie, zaciskanie) są nie do wykrycia. Może to utrudnić postawienie właściwej diagnozy.
Problemem mogą stać się także bariery i wszechobecne rozpraszacze – bez cichego pomieszczenia gabinetu terapeuty, pacjent może skupiać się na zupełnie innych rzeczach, tracić koncentrację, natomiast przerwanie połączenia, problemy z łączem lub niewyraźna lub opóźniona mowa mogą całkowicie wybić go z rytmu, a nawet wywołać irytację, co nie jest wskazane podczas przeprowadzania terapii.
W dalszej części artykułu dowiesz się:
- Komu może pomóc psychoterapia online?
- Poznasz badania naukowe na temat skuteczności psychoterapii online.
- Poznasz zespół wspaniałych psychoterapeutów pracujących zdalnie.
WYBIERZ PSYCHOLOGA ONLINE NAJLEPSZEGO DLA SIEBIE
Dla kogo psychoterapia online?
W skrócie – dla każdego, kto czuje znaczne pogorszenie swojego stanu zdrowia psychicznego w ostatnim czasie. Bez względu na płeć, wiek, światopogląd, wrażliwość, orientację seksualną, wyznanie religijne – psychoterapia pozwala rozwiązać wiele problemów.
Oczywiście, do specjalisty mogą zgłosić się także osoby, które pragną pogodzić się ze swoją przeszłością i sprawić, by nie miała już wpływu na ich teraźniejsze życie.
Spotkania online to doskonałe rozwiązanie dla osób zabieganych, podróżujących lub mieszkających za granicą. Połączyć się z psychologiem można dosłownie wszędzie. Jest to także świetna alternatywa dla osób mieszkających w małych miejscowościach w celu zmaksymalizowania prywatności i ograniczenia długotrwałych dojazdów do specjalistów.
Ze względu na różne podłoże problemów mogących doprowadzić do poważnych chorób, na psychoterapię powinny zgłosić się osoby:
- z epizodami depresyjnymi lub w pełni rozwiniętą depresją
- które żyją w permanentnym stresie
- które straciły kogoś bliskiego
- samotne
- z problemami adaptacyjnymi
- z traumą
- z zaburzeniami lękowymi
- z kryzysem w związku/ jego rozpadem
- z problemami z relacjami międzyludzkimi
- niepełnosprawne/ chore, które nie potrafią się pogodzić z zaistniałą sytuacją
- z nadmiernym perfekcjonizmem, wywierające na siebie zbyt dużą presję
- nie potrafiące poradzić sobie w nowej rzeczywistości
- z zaburzeniami nastroju
- uzależnione od używek
- wymagające fizjoterapii psychosomatycznej
- biorące leki na depresję (Tutaj przeczytasz jak otrzymać receptę online.)
Utarte stereotypy i wizerunek silnych, niezależnych i niezwyciężonych mężczyzn i kobiet XXI wieku nie sprzyjają wizytom u psychoterapeutów i przyznaniu się do słabości (a przecież każdy człowiek je ma).
Przekonywanie siebie siebie i innych, że to minie, nic się nie dzieje oraz presja z zewnątrz by wziąć się w garść lub rzucić się w wir pracy i zapomnieć o problemach nie są rozwiązaniem lub pomogą jedynie na krótki czas. Psychoterapia pozwala uporządkować swoje życie, a Ty możesz pozytywnie się zaskoczyć widząc wyraźną poprawę swojego samopoczucia.
Jakie rodzaje psychoterapii mogą być przeprowadzone online?
Wszystkie. Pod tym względem każda metoda leczenia wykorzystywana przez psychoterapeutów może odbyć się zarówno twarzą w twarz, jak i przez kamerkę. W obu sytuacjach specjalista tworzy spersonalizowaną terapię dostosowaną do problemów i potrzeb konkretnego pacjenta.
Najpopularniejszymi rodzajami psychoterapii są: psychodynamiczna, psychoanalityczna i poznawczo-behawioralna. Można również skorzystać z terapii dla par lub grupowej – zdalne sesje są równie skuteczne co tradycyjne. Pokrótce opiszemy czym się od siebie różnią.
Psychoterapia psychodynamiczna
Skupia się przede wszystkim na odczuciach i teraźniejszych przeżyciach pacjenta. Celem terapii jest wyeliminowanie negatywnych impulsów i uporanie się z emocjami, nawet jeśli chory nie ma świadomości, że ma z nimi problemy.
Terapeucie zależy na dotarciu do źródła określonych zachowań i sposobu myślenia, w tym celu musi poznać dokładnie przeszłość pacjenta. Nierzadko dopiero w czasie terapii chory uświadamia sobie niektóre sytuacje i zdaje sobie sprawę jak duży miały na niego wpływ.
Psychoterapia psychoanalityczna
W tym nurcie najważniejszą rolę odgrywa podświadomość. Terapeuta stara się słuchać i wyłapywać z pozoru nieistotne szczegóły z życia pacjenta. Pozwala to na zrozumienie dlaczego wyróżniają go takie cechy charakteru, a nie inne.
Terapia psychoanalityczna nie wplata (w odróżnieniu od pozostałych) dodatkowych ćwiczeń, które nakierowują chorego na określone zachowania, natomiast celem jest poznanie samego siebie. Specjalista skupia się na pacjencie i zamiast prowadzić rozmowę w określonym kierunku – uważnie słucha, odbiera emocje wysyłane przez pacjenta i analizuje je.
Psychoterapia poznawczo-behawioralna
W tym nurcie specjaliści zakładają, że każde zaburzenie w psychice człowieka jest wynikiem wcześniej utartych schematów i zachowań. Celem terapii jest praca nad konkretnymi zachowaniami, zmiana myślenia, reakcji na określone sytuacje i uświadomienie sobie źródeł problemów.
Terapeuta stara się uświadomić pacjenta, że utarte schematy mogą mijać się z prawdą, a emocje towarzyszące niektórym sytuacjom mogą być zbyt wygórowane (np: zaniżone poczucie własnej wartości, obsesje, lęki itp.).
Terapia poznawczo-behawioralna jest długotrwała, dlatego trzeba uzbroić się w cierpliwość, jednak w końcu efekty zaczną się pojawiać, a stan pacjenta poprawiać. Zaburzenia nie powstały bowiem z dnia na dzień – dlatego z dnia na dzień również nie znikną.
Czy psychoterapia online jest skuteczna?
Ten temat jest wciąż mocno kontrowersyjny. Wiele osób ma mocne przeświadczenie, że psychoterapia online jest zdecydowanie mniej efektywna od stacjonarnej. Najprostszym sposobem by się o tym przekonać jest zapisanie się na spotkanie. Żeby jednak mieć większą pewność, że ma to sens i przyniesie pozytywne rezultaty – przedstawiamy kilka argumentów popartych badaniami naukowymi.
Randomizowane badanie porównujące psychoterapię poznawczo-behawioralną prowadzoną stacjonarnie i zdalnie podczas leczenia depresji
W badaniu brało udział 62 uczestników cierpiących na depresję, którzy zostali losowo przypisani do terapeuty prowadzącego psychoterapię online oraz do specjalistów, którzy robili to samo stacjonarnie. Pacjentom zapewniono te same metody leczenia, identyczny schemat i ramy czasowe. Badanie trwało 8 tygodni.
Wyniki
Analiza zebranych danych nie wykazała istotnych różnic między grupami. W obu przypadkach wykazano dużą zmianę i spore efekty w samopoczuciu pacjentów. Jednak po 3 miesiącach ponownie zebrano dane i okazało się, że w grupie, która swoją terapię odbywała online efekty były na stałym poziomie, jednak pozostali wykazali znacznie nasilone obawy depresyjne.
Można więc wysnuć wniosek, że terapia online wpływa tak samo korzystnie jak przeprowadzana stacjonarnie jeśli chodzi o krótkoterminową skuteczność i jest zdecydowanie korzystniejsza w długoterminowych efektach. Należy jednak pamiętać, że badanie zostało przeprowadzone na niewielkiej liczbie osób, nie można więc wysnuć takiego wniosku w stosunku do każdego pacjenta.
Wpływ psychoterapii online u osób chorych na COVID-19
Ze względu na wysoką zakaźność koronawirusa i różne objawy kliniczne (od łagodnych, aż po ciężkie), pacjenci z COVID-19 (lub jedynie z podejrzeniem choroby) muszą być izolowani podczas leczenia w celu ograniczenia transmisji. Może to powodować duży niepokój, uczucie osamotnienia, bezradności, a nawet depresję. Stan taki jedynie pogarsza chorobę i samopoczucie, co wydłuża rekonwalescencję.
Zapewnienie odpowiedniej psychoterapii, której celem będzie wsparcie i pomoc w uzyskaniu wewnętrznego spokoju i równowagi są w tym przypadku kluczowe. Jednak jedynym rozwiązaniem jest terapia wspierająca prowadzona online.
Zebrano więc dane z różnych źródeł medycznych (typu PubMed, Cochrane, ProQuest i innych), zebrano badania naukowe, zweryfikowano ich wiarygodność i przeanalizowano je.
Wyniki
Wszystkie badania wykazały, że telekonsultacje lub spotkania online z terapeutami korzystnie wpływają na samopoczucie pacjentów z COVID-19. Poprawiają jego stan psychiczny, pomagają złagodzić niepokój, lęk i inne objawy, a także dodają poczucia bezpieczeństwa i kontroli nad sytuacją.
Badanie skuteczności terapii poznawczo-behawioralnej online podczas leczenia zaburzeń lękowych u dorosłych
Obecnie obserwuje się coraz większy odsetek osób dorosłych z zaburzeniami lękowymi, które mają istotny wpływ na ich codzienne życie (znacznie obniżając jego jakość). Skutkuje to bowiem częstymi zwolnieniami, nieobecnością w pracy i niemożnością wypełniania codziennych obowiązków.
Przeprowadzono liczne badania, które wyraźnie wykazały, że terapia poznawczo-behawioralna jest skuteczną metodą leczenia pomagającą zmniejszyć lęk. Jednak wiele osób nie jest w stanie uczęszczać na stacjonarne spotkania z terapeutami z powodu długich list oczekujących, braku czasu na wizyty, problemów z transportem oraz ograniczonej liczby wykwalifikowanych terapeutów.
Terapia online daje światełko nadziei poprzez wyeliminowanie wymienionych barier. Wystarczy bowiem mieć dostęp do internetu, posiadać kamerkę i mikrofon (a nawet nie, bo terapia może równie dobrze odbywać się przez telefon lub mail) i już można połączyć się z psychologiem z dowolnego miejsca na świecie.
W celu sprawdzenia skuteczności terapii online przeszukano wiele baz danych w celu znalezienia wszystkich badań (o wysokiej wiarygodności) dotyczących terapii poznawczo-behawioralnej. Do przeglądu włączono 30 badań z łącznie 2181 uczestnikami.
Wyniki
Nikogo chyba nie zdziwi, że badania jasno wykazały skuteczność terapii online w porównaniu z całkowitym brakiem jakiekolwiek terapii (np: ze względu na niedostępność wolnych miejsc).
Natomiast podczas porównywania skuteczności spotkań online i stacjonarnych nie zaobserwowano większych różnic i odchyleń w uzyskanych efektach.
Psychoterapia przez Internet jest zdecydowanie łatwiejsza i szybsza do przeprowadzenia. Nie generuje także wysokich kosztów oraz jest znacznie wygodniejsza niż jej tradycyjna alternatywa.
Psychoterapia grupowa online – skuteczność i przeszkody
Choć jeszcze nie tak dawno psychoterapia online wydawała się czymś mało potrzebnym i niepraktycznym, obecna pandemia niejako wymusiła na wielu pacjentach (i psychoterapeutach) sięgnięcie po takie rozwiązanie – również w sytuacji terapii grupowych.
Należy zdawać sobie sprawę z tego, że grupy internetowe to nie to samo, co spotkania osobiste i pociągają za sobą określone konsekwencje. Przede wszystkim znika wiele osobistych interakcji, a poczucie jedności się osłabia. Terapeuta musi zmierzyć się także ze zdecydowanie mniejszą kontrolą nad swoimi pacjentami.
Licznie przeprowadzone badania wykazują, że u niektórych osób efekty są znacznie lepsze podczas korzystania z terapii online niż w przypadku spotkań na żywo, a u innych terapia zdalna całkowicie się nie sprawdziła. U pozostałej grupy pacjentów wyniki nie różniły się od siebie.
Można więc wysnuć wniosek, że psychoterapia grupowa może być z powodzeniem przeprowadzana zarówno stacjonarnie, jak i zdalnie z taką samą skutecznością.
Co dają sesje grupowej psychoterapii online?
Sesje grupowej psychoterapii online umożliwiają jej uczestnikom przyjrzenie się swoim odczuciom i zachowaniom w kontakcie z innymi ludźmi. Dają możliwość wymieniania się się doświadczeniami oraz sprawdzonymi sposobami radzenia sobie w różnych trudnych sytuacjach życiowych.
Psychoterapia grupowa online daje możliwość odkrywania podobieństwa doświadczeń pomiędzy uczestnikami, co zmniejsza poczucie osamotnienia, wyobcowania, umożliwia również otrzymywanie i udzielanie wsparcia oraz informacji zwrotnych, czyli tego jak jesteśmy odbierani przez innych członków grupy. Wreszcie psychoterapia grupowa daje możliwość nawiązywania satysfakcjonujących relacji.
Sposoby komunikacji zdalnej z terapeutą
- Zdalne spotkanie nie muszą odbywać się wyłącznie za pośrednictwem kamerek internetowych i mikrofonów, choć niewątpliwie jest to bardziej skuteczna metoda. Efekty są wówczas bardzo zbliżone ze względu na dużą korelację pacjent-psycholog. Wsparcie udzielone jest natychmiastowo, a specjalista może zauważyć i przeanalizować każdy szczegół w zachowaniu, gestykulacji i mowie pacjenta.
- Rozmowa za pomocą czatu internetowego – to doskonała alternatywa dla każdego, kto stresuje się przy kontakcie bezpośrednim lub wstydzi się tak bardzo, że nie chce się pokazywać. Pisanie pozwala na zastanowienie się nad swoim problemem, zebranie myśli, przyjrzenie się im z boku i sprecyzowanie ich. Czat to dobre rozwiązanie na samym początku terapii. Pozwala na przełamanie barier dotyczących dzielenia się swoimi problemami z inną osobą.
- Ostatnią propozycją jest konsultacja telefoniczna – to pośrednia forma, która łączy w sobie cechy terapii z kamerką i przez czat. Jest bowiem pozbawiona kontaktu twarz w twarz, jednak pozwala na natychmiastową reakcję terapeuty i wyłapanie wszelkich emocji zawartych w słowach i tonie mowy. To także dobre rozwiązanie tymczasowe, jeśli aktualnie pacjent nie ma dostępu do internetu czy komputera.
Jak wygląda sesja terapeutyczna online? Jak się przygotować do psychoterapii przez internet?
Spotkanie z terapeutą online w gruncie rzeczy nie różni się niczym z wyjątkiem miejsca pobytu. Specjalista będzie stosował wciąż te same metody i przeprowadzał dokładnie taką samą terapię zarówno przez kamerkę internetową, jak i na żywo z taką samą skutecznością.
Warto jednak pamiętać o tym, by zapewnić sobie maksymalny poziom komfortu i zbliżone warunki do gabinetu psychoterapeuty. Przede wszystkim należy unikać gwarnych i zatłoczonych miejsc. Nie tylko trudno się tam skupić, ale może to także generować niepotrzebny stres, że ktoś rozmowę podsłucha.
Na czas spotkania należy znaleźć sobie najlepiej pomieszczenie zamknięte, w którym nie będzie się znajdował nikt prócz pacjenta (wliczają się w to nawet najbliższe osoby).
Przed rozpoczęciem psychoterapii przez internet, pacjent musi się upewnić, że łącze internetowe jest stabilne, kamerka i mikrofon sprawne. Wszystkie inne sprzęty (telefon, telewizor, radio) powinny zostać wyłączone, by w pomieszczeniu panowała zupełna cisza.
Dzięki spełnieniu tych wszystkich zasad zyskuje się gwarancję, że sesja online przebiegnie niemal identycznie jak sesja przeprowadzona online. Ważna jest jednak odpowiednia weryfikacja specjalistów poprzez prośbę o okazanie uprawnień.
Nie ma w tym nic niegrzecznego, w internecie istnieje wiele fałszywych “terapeutów”, którzy na pewno nie pomogą, a jedynie mogą zrazić do następnych prób korzystania z pomocy psychologów.
To w końcu warto się zdecydować czy nie? Krótkie podsumowanie
Liczne badania naukowe i zebrane dane przemawiają za zdecydowaną przewagą plusów niż minusów zdalnej psychoterapii. Oczywiście, aby sesje przebiegały z dużą skutecznością konieczne jest zaangażowanie z obu stron i poradzenie sobie ze wszelkimi przeszkodami, jakie niesie ze sobą terapia online.
Jeśli więc wciąż zastanawiasz się czy zdecydować się na tę formę pomocy, czy będzie skuteczna albo czy na pewno jest potrzebna – po prostu spróbuj. Danie sobie szansy, przyznanie się do problemu i próba walki z nim jest pierwszym (i największym) krokiem do poradzenia sobie z daną sytuacją.
Zrezygnowanie z terapii nie jest niczym złym, zdecydowanie gorsze konsekwencje pojawią się jeśli odpuścisz i nie wykorzystasz swojej szansy na lepsze jutro.
Psychoterapeuci online – wybierz specjalistę, który pomoże Ci rozwiązać Twój problem
WYBIERZ PSYCHOLOGA ONLINE NAJLEPSZEGO DLA SIEBIE
Więcej psychoterapeutów online – poznaj specjalizacje
Dagmara Porada – Redaktor medyczny
Studiuje Medycynę na kierunku lekarskim na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Copywriterka z 6-letnim stażem i lekkim piórem. Twórczyni wielu artykułów, opisów i blogów firmowych. Miłośniczka psów i dobrej książki.
Data publikacji: 09.02.2022
Data ostatniej aktualizacji: 22.08.2023
